Η ταινία
The Immigrant (2013) σε σκηνοθεσία James Gray και σενάριο του ίδιου και του Richard Menello είναι ένα ιστορικό ρομαντικό δράμα που εστιάζει στο φαινόμενο και τις συνθήκες της μετανάστευσης προς τις Η.Π.Α. και τον ηθικό και σωματικό έλεγχο που υφίσταντο οι μετανάστες στο νησί Ellis τη δεκαετία του '20. Η τραγική ηρωίδα, την οποία υποδύεται στωικά η Marion Cotillard, είναι ένας από τους εκατομμύρια ανθρώπους που αναγκάστηκαν να φύγουν από την πατρίδα τους και να αναζητήσουν καταφύγιο στην Αμερική, καθώς ήλπιζαν σε έναν ευνοϊκό και ειρηνικό τρόπο ζωής. Η τραγικότητα της αφήγησης δεν αφορά όμως μόνο την ηρωίδα, αλλά και το δυναμικό δίδυμο των ξαδέλφων Bruno και Emil (Joaquin Phoenix, Jeremy Renner αντιστοίχως) που την ποθούν και ανταγωνίζονται για την αγάπη της. Η ταινία ήταν υποψήφια για το Palme d'Or του φεστιβάλ των Καννών.
Το 1921 δύο αδερφές με καταγωγή από την Πολωνία, η Ewa (Cotillard) και η Magda (Angela Sarafyan) φτάνουν στο νησί Ellis με στόχο να εισέλθουν στη Νέα Υόρκη και να ζήσουν με τους συγγενείς τους, που βρίσκονται ήδη εκεί. Η Magda, όμως, κατά τον τυπικό έλεγχο υγείας κρίνεται ακατάλληλη και αποκλείεται στο νησί για ανάρρωση. H Ewa απορρίπτεται, επίσης, μέχρι που ένας γοητευτικός μα ασταθής άνδρας, ο Bruno τη βοηθάει να εισέλθει στο Manhattan.
Η ταινία αποδίδει με μετριοπαθή ρεαλισμό το ιστορικό γεγονός της μετανάστευσης και τις συνθήκες ενσωμάτωσης των πληθυσμών. Η εκμετάλλευση ανθρώπων που αναζητούν βοήθεια σε μια ξένη χώρα συνεχίζει να μαστίζει τις σύγχρονες κοινωνίες που πολύ συχνά παρουσιάζονται ως σωτήρες των αδύναμων, χωρίς να αναλαμβάνουν υπεύθυνα και έμπρακτα αυτόν τον ρόλο. Πυρήνας της αφήγησης είναι μια γυναίκα η οποία αναγκάζεται να αποπληρώσει την προσφορά του καταπιεστή της προσφέροντας το σώμα της ως θέαμα σε παραστάσεις vaudeville, ενώ παράλληλα εκδίδεται.
Το κινηματογραφικό κείμενο δεν ενδιαφέρεται να παρουσιάσει την εποχή ως ιστορικό ντοκουμέντο και για αυτόν τον λόγο, δεν περιορίζεται μόνο στη μετανάστευση και τα επακόλουθά της. Το δράμα και ο ρομαντισμός είναι οι ειδολογικοί πυλώνες πάνω στους οποίους αναπτύσσεται αυτό το φιλμ εποχής, καθώς όχι μόνο η Ewa και η Magda ορίζονται τραγικά, αλλά αυτό συμβαίνει και με τους ανδρικούς χαρακτήρες. Σίγουρα, ο μάγος Emil που έχει ερωτευτεί την Ewa και συγκρούεται με τον ξάδερφό του για εκείνη έχει τραγικό τέλος. Ωστόσο, ακόμα και ο ίδιος ο Bruno, ο δυνάστης και καταπιεστής της Ewa διαγράφεται τραγικά και στο τέλος βλέπουμε κυρίως τη δική του μεταμόρφωση παρά της κεντρικής ηρωίδας.
Μάλιστα, η Ewa παρουσιάζεται κάπως επίπεδη στις αντιδράσεις της, καθώς αντιμετωπίζει αυτήν την ακραία κατάσταση καρτερικά και υπομονετικά, σχεδόν παθητικά. Θα περιμέναμε τουλάχιστον κάποιες εξάρσεις οργής ή εμφανείς εκδηλώσεις φόβου, αλλά τόσο η εμφάνισή της με τα άχρωμα, απλά, σεμνά ρούχα της καθημερινότητας και τα αγγελικά χαρακτηριστικά του προσώπου της όσο και οι υποτονικές αντιδράσεις της και η θρησκευτικότητά της δημιουργούν το πορτρέτο μιας αγίας παρά μιας ριζοσπαστικής επαναστάτριας. Ο Bruno ηθικά βρίσκεται στο άλλο άκρο, εκμεταλλευτής, αριβίστας και ασταθής, αλλά ο έρωτάς του για την Ewa, τελικά, τον μεταμορφώνει. Ως χαρακτήρας είναι περισσότερο πολύπλοκος και σφαιρικός, ίσως και περισσότερο ενδιαφέρων, καθώς στην αρχή παρουσιάζει ένα στυγνό και επιφανειακό προσωπείο, αλλά στη συνέχεια η αγάπη του για την ηρωίδα αναδεικνύει ένα πρόσωπο πολύ διαφορετικό.
Η ιστορία ξεδιπλώνεται μέσα από μια λεπτή σκηνοθετική και φωτογραφική προσέγγιση με κάθε καρέ να αποπνέει την αίσθηση του ντελικάτου, του παλιού και του ονειρικού στοιχείου με ερμηνείες που εντάσσονται ομαλά στο καλλιτεχνικό σύνολο εξυπηρετώντας την αρχή της αισθητικής ενότητας. Η χρωματική παλέτα είτε στις αποχρώσεις κίτρινου-χρυσού κατά τις παραστάσεις vaudeville είτε του γκρίζου στους δρόμους της πόλης δίνουν ακριβώς την αίσθηση που το κοινό αναμένει από μια ταινία που διαδραματίζεται τη δεκαετία του 1920. Ο Phoenix ισορροπεί ανάμεσα στη γοητευτική τρέλα και την κατάρρευση, η Cotillard υπομένει καρτερικά με ένα μελαγχολικό βλέμμα που κρύβει τις ανησυχίες της, ο Renner γοητεύει πρώτα τους θεατές και μετά την ηρωίδα.
Πρόκειται για μία ταινία που αναμφίβολα θα σας ταξιδέψει με τα κουστούμια, τα σκηνικά, την επιτυχημένη αναπαράσταση μιας άλλης εποχής που, τελικά, δεν είναι τόσο διαφορετική από τη δική μας. Με ερμηνείες που πείθουν, αφήγηση που διατηρεί το ενδιαφέρον και μια οπτική κομψότητα για τους λάτρεις της εικονικής αρμονίας. Προτείνεται ανεπιφύλακτα για ένα κρύο βράδυ στο σπίτι.
