Είκοσι Έλληνες λογοτέχνες απαντούν σε είκοσι (κοινά) ερωτήματα.
Σήμερα, η Σώτη Τριανταφύλλου
Πώς είστε;
Ανήσυχη, αισιόδοξη, με περιπετειώδη διάθεση: κοιτάζω το χιόνι από το παράθυρό μου.
Πώς αντιλαμβάνεστε την Κρίση και πώς σας επηρεάζει;
Ήταν κάτι αναπόφευκτο και είμαι προετοιμασμένη για όλα: ίσως φτωχύνουμε τόσο ώστε θα επιστρέψουμε στα φοιτητικά μας χρόνια, τα οποία διαφέρουν πολύ, σε υλικό επίπεδο, από τα σημερινά «φοιτητικά χρόνια». Το πιθανότερο είναι θα επιζήσουμε μετά από σκληρές δοκιμασίες και προσπάθειες (που πρέπει να γίνουν). Ίσως μέσα απ’ όλ’ αυτά αναδυθούν καινούργιες ποιότητες. Είμαι περίεργη για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Ποιες είναι οι ρίζες της Κρίσης;
Η έλλειψη ρύθμισης και μεταρρύθμισης ενός οικονομικού συστήματος που χρειάζεται πολιτικό και κοινωνικό έλεγχο. Υπάρχει σοβαρό έλλειμμα οικονομικής δημοκρατίας και δικαιοσύνης.
Η περίοδος που περνάμε θα ευνοήσει την παραγωγή «σοβαρών» βιβλίων;
Στις ΗΠΑ, στη δεκαετία του ’30, δηλαδή την εποχή μετά το κραχ του ’29, γράφτηκαν και διαβάστηκαν μερικά από τα μεγαλύτερα αμερικανικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα.
Ποια είναι η σχέση σας με τις νέες τεχνολογίες, το Web, τα Social Media;
Είμαι στο Ίντερνετ από το 1993. Δεν συμμετέχω όμως σε ηλεκτρονικά δίκτυα τύπου Facebook, Twitter και τα συναφή. Κάνω όλες μου τις δουλειές μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, αλλά δεν αναθέτω στο δίκτυο τις προσωπικές σχέσεις και φιλίες.
Δέκα βιβλία στα οποία «πρέπει» να ανατρέχει κανείς. Ή όσα θέλετε.
Σε κάθε κοινωνική συγκυρία ανατρέχουμε σε διαφορετικά βιβλία. Θα παραήταν προβλέψιμο να σας πω ότι «πρέπει» να ανατρέχουμε στον Ντοστογιέφσκι… Άλλωστε δεν «πρέπει» τίποτα. Ο κάθε άνθρωπος αναζητεί τις αναγνώσεις του μέσα σ’ έναν ευρύ κόσμο επιλογών.
Γενικώς: γιατί τα βιβλία;
Τα βιβλία μάς κάνουν καλύτερους και πιο ευτυχισμένους. Η παιδεία είναι η απάντηση στα περισσότερα προβλήματα.
Αλλάζει η λογοτεχνία τον κόσμο;
Αν δεν το πίστευα, θα έκανα κάτι άλλο που να «αλλάζει τον κόσμο».
Τι είναι η ανάγνωση, και πιο ειδικά η ανάγνωση των δικών σας βιβλίων;
Είμαι μεγάλη αναγνώστρια και, νομίζω, δίκαιη αναγνώστρια. Η ανάγνωση, η μελέτη μάλλον, με έχει κάνει καλύτερο άνθρωπο. Κι έχω δρόμο μπροστά μου… Στην πραγματικότητα, λίγοι είναι οι αναγνώστες που επηρεάζονται θετικά από τα βιβλία: οι περισσότεροι απλώς τα καταναλώνουν. Παρ’ όλ’ αυτά, το εγχείρημα αξίζει τον κόπο.
Ο «ιδανικός αναγνώστης» υπάρχει; Χρειάζεται να υπάρχει;
Δεν ξέρω αν υπάρχει – δε μ’ απασχολεί. Οι συγγραφείς που σκέφτονται τους αναγνώστες τους, στην πραγματικότητα δεν τους σέβονται.
Ένας μέντορας σας;
Δεν είχα τύχη να συναντήσω μέντορα. Μεγάλωσα μόνη μου και κόντρα σε όλα. Και, παρ’ όλ’ αυτά, κάθε βιβλίο, κάθε έργο τέχνης, κάθε μαθηματική πρόταση έχει παίξει το ρόλο της.
Πόσο εύκολα ή δύσκολα γράφετε;
Γράφω κάθε μέρα, όλη μέρα, επί περίπου πενήντα χρόνια. Προφανώς έχω πάρει το κολάι, όπως θα λέγαμε.
Πώς επιλέγετε τους τίτλους των βιβλίων σας;
Προηγείται ο τίτλος του κειμένου.
Τι χάνετε γράφοντας;
Τίποτα. Δεν κάνω καμιά θυσία.
Πείτε μας λίγα πράγματα για το τελευταίο σας βιβλίο, και για το επόμενο.
Το τελευταίο μου βιβλίο έχει τίτλο «Για την αγάπη της γεωμετρίας» και αφηγείται το χρονικό μιας συντριβής. Αυτό που γράφω τώρα έχει τίτλο «Το τέλος του κόσμου σε ένα δωμάτιο». Έχει μακρύ μέλλον μπροστά του…
Ποια πιστεύετε ότι είναι η θέση σας στον «ελληνικό κανόνα» της λογοτεχνίας;
Δεν δίνω δεκάρα για τον «ελληνικό κανόνα» και για οποιονδήποτε «κανόνα».
Μουσική, κινηματογράφος, τέχνες.
Κυρίως φυσική, χημεία, λογική.
Νιώθετε να αλλάζετε;
Ακόμα κι αν πεθάνω θα αλλάζω… Πώς μπορώ να μην αλλάζω;
Ο θάνατος;
Η μοναδική βεβαιότητα. Μη με κηδέψετε – μη μου κάνετε τέτοια πλάκα… Να με αποτεφρώσετε με συνοπτικές διαδικασίες. Και μακριά από παπαδαριό…
Μια ερώτηση που δε θα θέλατε να απαντήσετε;
Δεν έχω τίποτα να κρύψω. Και, την ίδια στιγμή, η ιδιωτική μου ζωή δεν αφορά κανέναν.
