HomeΘέματαΣάν σήμερα τό 1824: Γουίλιαμ Τόμσον

Σάν σήμερα τό 1824: Γουίλιαμ Τόμσον

Σάν σήμερα, 26 Ἰουνίου, τό 1824 γεννήθηκε στό Μπέλφαστ ὁ Γουίλιαμ Τόμσον, 1ος Λόρδος Κέλβιν τοῦ Λάργκς. Ἦταν ἰρλανδός σκωτσέζικης καταγωγῆς, ἀπό τήν ὁμάδα τῶν λεγόμενων Σκωτσέζων τοῦ Ἄλστερ.

Ὁ Γουίλιαμ ἦταν τό τέταρτο παιδί ἀπό τά ἑπτά τῆς οἰκογενείας του. Ἡ μητέρα του πέθανε ὅταν αὐτός ἦταν ἕξι ἐτῶν.

Ὁ πατέρας του ἦταν συγγραφέας διδακτικῶν βιβλίων. Δίδασκε μαθηματικά ἀρχικά στό Μπέλφαστ καί μετά, τό 1832 μετακινήθηκε στό Πανεπιστήμιο τῆς Γλασκώβης. Ἡ οἰκογένεια μετακόμισε στή Γλασκώβη τό 1833. Τά καρδιακά προβλήματα πού εἶχε ἀπό μικρός ὁ Γουίλιαμ παραλίγο νά ἀποβοῦν μοιραῖα τήν ἐποχή ἐκείνη. Στήν ἡλικία τῶν δέκα ἐτῶν γράφηκε στό Πανεπιστήμιο πού δίδασκε ὁ πατέρας του, ἐπειδή προσέφερε ὅλα τά ἀπαραίτητα μαθήματα γιά ἱκανούς μαθητές τῆς ἡλικίας αὐτῆς. Ἐκεῖ ὁ Γουίλιαμ γνώρισε τόν προχωρημένο ἀλλά ἀμφιλεγόμενο τρόπο σκέψης τοῦ σπουδαίου Γάλλου μαθηματικοῦ Φουριέ, ὅταν ἕνας καθηγητής του τοῦ δάνεισε τό πρωτοποριακό βιβλίο Ἡ ἀναλυτική θεωρία τῆς θερμότητας. Στό βιβλίο αὐτό ὁ Φουριέ χρησιμοποιοῦσε ἀφηρημένες μαθηματικές τεχνικές γιά νά μελετήσει τή ροή θερμότητας μέσα ἀπό ἕνα στερεό σῶμα. Οἱ θεωρίες τοῦ Φουριέ δέχονταν ἐπιθέσεις ἀπό τούς Βρετανούς ἐπιστήμονες. Ὅμως οἱ δύο πρῶτες δημοσιεύσεις τοῦ Τόμσον, στήν ἡλικία τῶν 16 καί 17, ὑπεραμύνθηκαν τῶν ἰδεῶν τοῦ Φουριέ. Μάλιστα, ὁ νεαρός ἀκόμα φοιτητής πρότεινε τήν ἐπέκταση τῆς ἐφαρμογῆς τους σέ ἄλλες μορφές ἐνέργειας, ὅπου ὑπάρχει ροή ρευστῶν ἥ ρεύματος μέσα ἀπό ἕναν ἀγωγό.

Τό 1845 ὁ Τόμσον γράφηκε στό Πανεπιστήμιο τοῦ Κέμπριτζ. Τέσσερα χρόνια μετά πῆρε τό πτυχίο στά μαθηματικά μέ τόν δεύτερο καλύτερο βαθμό. Κατά τή διάρκεια τῶν σπουδῶν του διακρίθηκε στόν ἀθλητισμό καί ἰδιαίτερα στήν κωπηλασία, στίς κλασικές σπουδές, στή μουσική καί στή λογοτεχνία. Ὅμως ἡ πραγματική του ἀγάπη ἦταν ἡ ἐπιστήμη. Τά μαθηματικά καί ἡ φυσική, ἰδιαίτερα ὁ ἠλεκτρισμός εἶχαν ἐξάψει τή φαντασία του.

Στά χρόνια πού ἀκολούθησαν, τό ἐπιστημονικό ἔργο τοῦ Τόμσον θά καθοδηγηθεῖ ἀπό τήν πεποίθησή του ὅτι οἱ διάφορες θεωρίες πού ἀσχολοῦνται μέ τήν ὕλη καί τήν ἐνέργεια συγκλίνουν πρός μία μεγάλη, ἑνοποιημένη θεωρία. Ἐπιδίωξε τόν στόχο μιᾶς ἑνοποιημένης θεωρίας, μολονότι ἀμφέβαλε ὅτι ἦταν ἐφικτή στή ζωή του ἤ ἀκόμη καί ποτέ. Ἡ βάση γιά τήν πεποίθηση τοῦ Τόμσον ἦταν ἡ σωρευτική ἐντύπωση πού προέκυψε ἀπό πειράματα, τά ὁποῖα ἔδειχναν τήν ἀλληλεπίδραση τῶν μορφῶν ἐνέργειας. Μέχρι τά μέσα τοῦ 19ου αἰώνα εἶχε ἀποδειχθεῖ ὅτι ὁ μαγνητισμός καί ὁ ἠλεκτρισμός, ὁ ἠλεκτρομαγνητισμός καί τό φῶς συσχετίζονταν καί ὁ Τόμσον εἶχε ἀποδείξει μέ μαθηματική ἀναλογία ὅτι ὑπῆρχε μία σχέση μεταξύ ὑδροδυναμικῶν φαινομένων καί ἠλεκτρικοῦ ρεύματος πού ρέει μέσα ἀπό σύρματα.

Ὁ Γουίλιαμ Τόμσον πῆρε τόν τίτλο Βαρόνος Κέλβιν τοῦ Λάργκς σέ ἀναγνώριση τοῦ ἔργου του στή μηχανική καί τή φυσική. Ἦταν ἀπό τούς πρώτους στή μικρή ὁμάδα τῶν Βρετανῶν ἐπιστημόνων πού βοήθησαν νά τεθοῦν τά θεμέλια τῆς σύγχρονης φυσικῆς. Οἱ συνεισφορές του στήν ἐπιστήμη περιλαμβάνουν τόν σημαντικό ρόλο στήν ἀνάπτυξη τοῦ δεύτερου νόμου τῆς θερμοδυναμικῆς, τή δυναμική θεωρία τῆς θερμότητας, τή μαθηματική ἀνάλυση τοῦ ἠλεκτρισμοῦ καί τοῦ μαγνητισμοῦ, συμπεριλαμβανομένων τῶν βασικῶν ἰδεῶν γιά τήν ἠλεκτρομαγνητική θεωρία τοῦ φωτός, τόν γεωφυσικό προσδιορισμό τῆς ἡλικίας τῆς Γῆς καθώς καί τή θεμελιώδη ἐργασία στήν ὑδροδυναμική. Ἐπίσης ὁ Τόμσον θεωρεῖται ὁ πρῶτος πού συνειδητοποίησε ὅτι στίς θερμοκρασίες θά πρέπει νά ὑπάρχει ἕνα καί μόνο κατώτατο σημεῖο, δηλαδή τό ἀπόλυτο μηδέν, βάσει τοῦ ὁποίου καί ἀνέπτυξε τή γνωστή κλίμακα θερμοκρασίας πού φέρει τό ὄνομά του, τήν κλίμακα Κέλβιν. Τό θεωρητικό του ἔργο γιά τήν ὑποβρύχια τηλεγραφία καί οἱ ἐφευρέσεις του γιά χρήση σέ ὑποβρύχια καλώδια βοήθησαν τή Βρετανία νά καταλάβει μιάν ἐξέχουσα θέση στήν παγκόσμια ἐπικοινωνία κατά τή διάρκεια τοῦ 19ου αἰώνα.

Ὁ τίτλος ἀναφέρεται στόν ποταμό Κέλβιν, ὁ ὁποῖος ρέει κοντά στό ἐργαστήριο του στό Πανεπιστήμιο τῆς Γλασκώβης. Τό σπίτι του ἦταν ἕνα ἀρχοντικό ἀπό κόκκινο ψαμμίτη στό Νέδερχωλ, στό Λάργκς.

Τόν χειμῶνα τοῦ 1860-1861 ὁ Τόμσον γλίστρησε σέ πάγο καί ἔσπασε τό πόδι του. Αὐτό εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νά κουτσαίνει ἀπό τότε μέχρι τόν θάνατό του.

Τόν Νοέμβριο τοῦ 1907 κρύωσε, μέ τήν κατάστασή του νά χειροτερεύει διαρκῶς μέχρι πού πέθανε στό σπίτι του στή Σκωτία στίς 17 Δεκεμβρίου. Ἡ σορός του μεταφέρθηκε στό Ἀββαεῖο τοῦ Γουέστμινστερ μέσα σέ ἕνα πολυτελές φέρετρο. Στήν κηδεία του τό Ἀββαεῖο ἦταν γεμᾶτο ἀπό κόσμο. Εἶχαν ἔρθει ἐπιτροπές ἀπό τά πανεπιστήμια τῆς Γλασκώβης καί τοῦ Κέμπριτζ, καθώς καί ἀντιπροσωπίες ἀπό τίς: Γαλλία, Ἰταλία, Γερμανία, Αὐστρία, Ρωσία, ΗΠΑ, Καναδάς, Αὐστραλία, Ἰαπωνία καί Μονακό. Ὁ τάφος του εἶναι κοντά στούς τάφους τῶν Ἰσαάκ Νεύτωνα, Τζών Χέρσελ καί Κάρολου Δαρβίνου.

Related stories

Revisiting: La La Land (2016) του Damien Chazelle

Γράφει η Φανή Εμμανουήλ Κάθε φορά που ξαναβλέπω μια ταινία...

Το Φεστιβάλ Δάσους συνεχίζεται δυναμικά και τον Σεπτέμβριο

Το Φεστιβάλ Δάσους, το μεγάλο πολιτιστικό γεγονός της Θεσσαλονίκης, συνεχίζει για δέκατη...

Κινηματογράφος και αθλητισμός: 6 ταινίες για το Μπάσκετ

  Γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Ο Γιάννης Αντετοκούμπο είναι (μαζί με...

Το ‘ελληνικό Woodstock’ και ένα πάρτυ στη Βουλιαγμένη

Το πρωτοποριακό πάρτι του Λουκιανού Κηλαηδόνη στη Βουλιαγμένη, γνωστό...

3 Νέες ταινίες στις κινηματογραφικές αίθουσες και η κορυφαία συνάντηση του Deadpool με τον Woolverin

γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Με τις θερμοκρασίες να συνεχίζουν να...