Ἀργύρης Παυλιώτης «Τό φάντασμα τῆς ΑΙΓΛΗΣ». Ἐκδόσεις Ianos 2021.
328 σελίδες, σέ πολύ καλῆς ποιότητας ὑποκίτρινο χαρτί, μέ πολύ καλή ἐπιμέλεια, ἐκτύπωση καί βιβλιοδεσία καί ἕνα πολύ ὄμορφο ἐξώφυλλο.
Ἡ ὑπόθεση ἀφορᾷ τό πολύ γνωστό Γενί Χαμάμ τῆς Θεσσαλονίκης, ἕνα ἀξιόλογο ὀθωμανικό μνημεῖο τοῦ 16ου αἰώνα, καί τό φάντασμά του, τῆς Χακτζέ Μπινάζ Χανούμ, τό ὁποῖο κάποιοι βεβαιώνουν ὅτι εἶδαν, ἀλλά οἱ περισσότεροι ἀμφισβητοῦν τήν ὕπαρξή του.
Τό Γενί Χαμάμ λειτούγησε γιά πολλές δεκαετίες ὡς θερινός κινηματογράφος μέ τό ὄνομα «Αἴγλη». Ἀποτέλεσε βασικό σημεῖο συνάντησης καί διασκέδασης τῶν Θεσσαλονικέων, εἰδικά τῆς νεολαίας. Τώρα λειτουργεῖ ὡς καφέ μπάρ.
Ἀφηγητής εἶναι ἕνας τρόφιμος ψυχιατρικῆς κλινικῆς. Μᾶς διηγεῖται πῶς κατέληξε ἐκεῖ καί γιά ποιόν λόγο παραμένει ἀκόμα. Ἡ ἐξιστόρηση ἀρχίζει τόν Μάιο τοῦ 1981. Γνωρίζουμε τόν ἀφηγητή, τόν ἐκ Βοιωτίας Ἀλέξανδρο Κουτσουμπέλη, καί τή γυναίκα του, Ἰουλία Ἀπτσόγλου. Μέ ἀφορμή μία ἐπιστολή πρός τήν Ἰουλία, μαθαίνουμε πῶς ἀπέκτησαν τό Γενί Χαμάμ, πῶς γνωρίστηκαν, τούς συγγενεῖς τῆς Ἰουλίας. Μέ τήν ἐπιστολή αὐτή τό κράτος προτείνει στήν ἰδιοκτήτρια τοῦ Γενί Χαμάμ νά συμφωνήσουν στήν ἀπαλλοτροίωση ἔναντι μή προσδιορισμένου τιμήματος. Μετά ἀπό πολλές ἐνδοοικογενειακές συζητήσεις καί διαφωνίες, ὁ Ἀλέξανδρος ἀναλαμβάνει τό τιτάνιο ἔργο τῆς ὁλοκλήρωσης τῆς διαδικασίας. Ἡ ἀντικατάσταση τῆς ἀπαλλοτροίωσης μέ ἀνταλλαγή μέ ἀκίνητο τοῦ δημοσίου θά προκαλέσει νέες ἐνδοοικογενειακές διαφωνίες. Ἀλλά πάλι ὁ Ἀλέξανδρος θά ἀναλάβει τήν διεκπεραίωση. Νά σημειωθεῖ πώς ὁ Ἀλέξανδρος, ἔχοντας συναντήσει τό φάντασμα τῆς Χακτζέ, δέν συμφωνεῖ μέ τήν ὅλη διαδικασία.
Ἡ περιγραφή τοῦ παραλογισμοῦ τῶν γραφειοκρατικῶν διαδικασιῶν, νομίμων καί ὑπογείων, τῶν ἁρμοδίων καί τῶν «ἁρμοδίως μεσαζόντων», τῶν ἐγκάθετων καί κομματικά διορισμένων, ὅλα γίνονται μέ ἀπολαυστικό, συνάμα καί καυστικό λόγο.
Παράλληλα οἱ περιγραφές τῆς Θεσσαλονίκης, τῶν δρόμων, τῶν τοποθεσιῶν, τῶν διαδρομῶν, γίνονται μέ λυρισμό, ὁ ὁποῖος ἀποκαλύπτει τήν ἀγάπη καί τοῦ ἀφηγητῆ καί τοῦ συγγραφέα γιά τήν πόλη.
Ἐνῷ ἐξ ἀρχῆς γνωρίζουμε πώς ὁ ἀφηγητής Ἀλέξανδρος κατέληξε στό ψυχιατρεῖο, ἡ ἀνάγνωση τῶν περιπετειῶν του δικαιολογεῖ ἀπολύτως αὐτήν τήν κατάληξη. Ὁ παραλογισμός τῶν γραφειοκρατῶν ὁδηγεῖ ἤ στό ψυχιατρεῖο ἤ στόν φόνο.
Πλούσια ἡ γραφή τοῦ Παυλιώτη, γεμίζει τόν ἀναγνώστη μέ εἰκόνες, μυρωδιές, γεύσεις, αἰσθήματα, συναισθήματα. Τελικά προσφέρει ἀπόλαυση. Καί πολλές νοσταλγικές νότες σέ ὅσους ἔχουν ζήσει τό παρελθόν τῆς Αἴγλης.
Κλείνοντας, θέλω νά σημειώσω πώς στόν Ἀλέξανδρο ὁ συγγραφέας ἔχει δώσει πολλά ἀπό τά χαρακτηριστικά του. Τό κυριότερο εἶναι πώς ὄντως στή γυναίκα του ἀνήκει ἕνα ποσοστό τῆς Αἴγλης. Εἶναι καί ὁ ἴδιος Βοιωτός, καί ἔχει γράψει ἕνα βιβλίο μέ τίτλο «Οἱ παράξενοι ἑλκυστές», φράση πού ἀπαντᾶται τοὐλάχιστον δύο φορές στό βιβλίο.
Ἐξαιρετικό καί ἰδιαίτερα ἀπολαυστικό ἀνάγνωσμα, τό ὁποῖο προτείνεται ἐνθουσιωδῶς!
