Η Λούλα Αναγνωστάκη είναι, ίσως, η πιο εμβληματική γυναικεία μορφή στο συγγραφικό χώρο του ελληνικού θεάτρου μεταπολεμικά. Μικρότερη αδερφή του Μανώλη Αναγνωστάκη και μια γυναίκα που το όνομά της είναι συνδεδεμένο με το περίφημο «υπόγειο» του Θεάτρου Τέχνης από τα μέσα της δεκαετίας του '60, οπότε παρέδωσε τα μονόπρακτά της στον Κάρολο Κουν και τα είδε να ανεβαίνουν σκηνοθετημένα από τον ίδιο. Η τριλογία της Πόλης που αποτελείται από τρία μονόπρακτα («Η Διανυκτέρευση», «Η Πόλη», «Η Παρέλαση») ήταν το πρώτο της εγχείρημα που ανέβηκε στη σκηνή το 1965. Έκτοτε ακολούθησαν και άλλα, μεταξύ των οποίων «Η Κασέτα», «Ο Ήχος του Όπλου», «Διαμάντια και Μπλουζ». Ο άμεσος και καθαρός της λόγος, το στίγμα της σύγχρονης Ελλάδας, ο κοινωνικός προβληματισμός, τα αδιέξοδα, τα εσωτερικά υπαρξιακά ζητήματα και η αποτύπωση μιας εποχής έκαναν τα έργα τη Λούλας Αναγνωστάκη να ξεχωρίσουν.
Ό «Ήχος της Ζωής» είναι ένα βιβλίο μέσα από το οποίο μπορεί κανείς να γνωρίσει λίγο καλύτερα τη θεατρική συγγραφέα Λούλα Αναγνωστάκη.
Περιλαμβάνει 15 κείμενα εκ των οποίων άλλα είναι λόγια δικά της που περιλαμβάνονταν σε προγράμματα παραστάσεων, αλλά είναι σπάνιες συνεντεύξεις και άλλα σημειώσεις και σκέψεις της. Διαβάζοντας το βιβλίο στάθηκα στο κείμενο «Σημειώσεις για το θέατρο», στο οποίο μιλά για την ιδιαιτερότητα του θεατρικού κειμένου: «Το θεατρικό έργο λειτουργεί μόνο σα σύνολο. Μερικές καλές σκηνές δεν σημαίνουν ποτέ καλό θεατρικό έργο». Και στη συνέχεια επισημαίνει τη διαφορά θεάτρου – λογοτεχνίας ξεκαθαρίζοντας ότι ο πραγματικός θεατρικός συγγραφέας δεν είναι λογοτέχνης. Δεν είναι, δηλαδή, τεχνίτης του λόγου, παρά το γεγονός ότι ο λόγος είναι το εργαλείο του. Ο θεατρικός συγγραφέας, σημειώνει η Λούλα Αναγνωστάκη, «δεν φτιάχνει βιβλία. Φτιάχνει κείμενο για μια παράσταση. Και αυτό είναι το σημαντικό και το εντελώς διαφορετικό: η παράσταση. Η ζωντανή και δημιουργική αναπαραγωγή του κειμένου από τρίτους, του ηθοποιούς, και η άπιαστη, η φευγαλέα, αλλά πολλές φορές ισχυρότατη, επίδραση του πάνω στο κοινό». Αν και η ίδια σημειώνει, βέβαια, σε μια συνέντευξη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο (Σα να σταματά ο νόμος της βαρύτητας) ότι το θεατρικό έργο είναι αυθύπαρκτο ως λογοτεχνικός λόγος, επισημαίνει δε ότι ολοκληρώνεται μόνο με τη μεταφορά του στη σκηνή: «Αυτή η τελείωση που εννοώ, που μόνο με την παράσταση πραγματοποιείται, αυτή είναι η συναρπαστικότερη περιπέτεια του θεάτρου που δεν έχουν τα άλλα είδη λόγου: ένα κείμενο αυτοτελές που όμως έχει τη δυνατότητα να αναπαράγεται διαφορετικά κάθε φορά, να πλουτίζεται διαρκώς με άλλες όψεις, ανοικτό σε εκδοχές και πιθανότητες. Αυτό είναι το θαύμα του θεάτρου».
Μέσα από τον «Ήχο της ζωής» μπορεί κανείς να συνθέσει τη σκέψη της Λούλας Αναγνωστάκη, μιας αθόρυβης μα δυνατής παρουσίας, παρατηρώντας τις λεπτομέρειες των εξομολογήσεών της, τον βαθύ στοχασμό της, τη γοητευτική αύρα της. Η σύνθεση του βιβλίου δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να δει την θεατρική συγγραφέα από πολλές πλευρές. Να την παρατηρήσει καθώς αυτή καταθέτει τη σκέψη της, καθώς μιλά για κάποια από τα έργα της, καθώς απαντά στο ερωτηματολόγιο του Προυστ. Κλείνοντας, κρατώ τις δύο απαντήσεις της στις δυο τελευταίες ερωτήσεις του ερωτηματολογίου:
Ποιοι είναι οι πραγματικοί σας ήρωες;
Οι νικημένοι.
Αν μπορούσατε να διαλέξετε πώς να επιστρέψετε στη ζωή, τί θα θέλατε να είστε;
Μια ιδεολογία. (Με φανατισμένους οπαδούς).
Συγγραφέας: Λούλα Αναγνωστάκη
Τίτλος: Ο ήχος της ζωής
Εκδόσεις: Καστανιώτη
Φωτογραφίες: Σπύρος Στάβερης
