Στο πλαίσιο των δράσεων της Ελευσίνας – Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2023 και του εορτασμού από τα 200 χρόνια της επανάστασης του 1821, παρουσιάστηκε για δύο μόνο παραστάσεις στις 25 και 26 Ιουνίου, στον χώρο του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας η παράσταση «Μυστήριο 39: Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» σε σκηνοθεσία της Ελένης Ευθυμίου.
Πρόκειται για μια παράσταση κοινότητας, καθώς το πολυπληθές καστ (γύρω στα 50 άτομα) αποτελείται κατά βάση από κατοίκους της πόλης της Ελευσίνας με εξαίρεση τη συμμετοχή πέντε επαγγελματιών ηθοποιών, ενώ η τοπική κοινωνία εμπλέκεται ακόμη περισσότερο και με πιο «επίσημο» τρόπο και με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου.
Σε άλλη μία πληθωρική παράσταση μεγάλων συνόλων στις οποίες αρέσκεται η Ευθυμίου, κατάφερε αυτήν την φορά να ενσωματώσει πλήρως τόσο τις ποιητικές εκδοχές και τα σχεδιάσματα του σολωμικού έργου, όσο και τις προσωπικές αφηγήσεις των ερασιτεχνών και επαγγελματιών ηθοποιών σ' ένα περιβάλλον αρμονικά δομημένο και αυθύπαρκτο όπου ο σκηνικός χώρος, οι φωτισμοί, τα κοστούμια, η μουσική αλλά και το βίντεο έτειναν όλα προς την ανάδειξη ακριβώς αυτής της ομαδικότητας και της ομόνοιας πνεύματος και σώματος. Με άλλα λόγια, form follows function κι εδώ η δομή και το στήσιμο της παράστασης τόνιζε το περιεχόμενό της.
Με μέσα απλά αλλά ταυτόχρονα αρκετά δυναμικά στην εικονοποιΐα τους, όπως πχ. η δημιουργία καπνού και κλίματος μάχης με εντελώς φυσικό και οργανικό τρόπο, και δίχως να φοβάται και την ολοφάνερη εξω-θεατρική συμμετοχή διαφόρων στοιχείων όπως οι γερανοί ή η είσοδος αυτοκινήτων του δήμου, η Ευθυμίου κι οι συνεργάτες της κατάφεραν να δημιουργήσουν μία μουσική λαϊκή τραγωδία για τον Σολωμό με τον Σολωμό και σ' αυτό ιδιαίτερα κομβικό ρόλο έπαιξε και η μουσική που απηχούσε, άλλοτε λιγότερο κι άλλοτε περισσότερο φανερά, μουσικούς δρόμους εγγεγραμμένους στη δημοτική και λαϊκή μας παράδοση, ακόμη και με κάποια «λόγια» στοιχεία.
Οι μόνες κάπως άτυχες – κατά τη γνώμη μου- στιγμές ήταν κάποιες στιγμές – λεπτομέρειες όπου παρεισέφρησαν αχρείαστοι θεατρινισμοί (με τούτο εννοώ πχ. εκβιασμένο δίχως λόγο γέλιο πάνω σε ατάκες), ή και κάποιες άμεσες απευθύνσεις στο κοινό που κινδύνευαν να διολισθήσουν προς τον λαϊκισμό κυρίως λόγω της ασάφειάς και της γενικότητάς του αλλά πιθανώς και της πρώιμης θέσης τους στη δραματουργία, προτού προλάβει κάτι να χτιστεί για να πατήσει πάνω αυτός ο λόγος που μας απευθύνεται.
Το μεγαλύτερο στοίχημα όταν μεταχειρίζεσαι ως παραστάσιμο υλικό τους Ελεύθερους Πολιορκημένους είναι αναμφίβολα η έξοδος, ιδιαίτερα δε όταν όλη η παράσταση είναι τόσο φαντασμαγορική. Η Ευθυμίου και η ομάδα της κέρδισαν κι αυτό το στοίχημα, παρουσίασαν μια έξοδο με το βλέμμα στο παρόν, στον έξω κόσμο, εν τέλει στην Ελευσίνα, στα εργοστάσια και στα φώτα της πόλης. Στο μέλλον.
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι δεν είναι πια στίχοι σε χαρτί, δεν είναι πια αφηρημένα ηρωϊκές φιγούρες σε σχολικά εγχειρίδια. Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι έχουν πρόσωπο, φωνή και σώμα. Είναι ο Γιάννης, η Αγγελική, ο Δημήτρης, η Σταυρούλα, ο Μανώλης…
