Τι δουλειά εχει η αριστοφανική Λυσιστράτη στη σημερινή Ρουμανία? Και πως συμβολίζει το δικαίωμα των ανθρώπων να αντισταθούν στην κρίση? Ο Γιάννης Παρασκεύοπουλος ένας απο τους πιο δημιουργικούς σκηνοθέτες της Θεσσαλονίκης, γνωστός μέσα απο τις παραστάσεις που ανέβασε στις Νέες Μορφές αλλά και το ΚΘΒΕ, μιλάει στον Εξώστη για την εμπειρία μιας διαφορετικής παράστασης που έκανε στην Κραϊοβα της Ρουμανίας για την Λυσιστράτη του Αριστοφάνη.
Λυσιστράτη στο Εθνικό Θέατρο της Κραϊόβα. Πως προέκυψε η πρόταση για αυτό το ανέβασμα;
Αυτή είναι η τρίτη μας συνεργασία. Μια συνεργασία που ξεκίνησε το 2005. Η πρώτη παράσταση που σκηνοθέτησα εκεί ήταν το Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σαίξπηρ και στη συνέχεια η Μήδεια του Ευριπίδη. Η συνεργασία μου με το εθνικό θέατρο της Κραϊόβα ουσιαστικά σηματοδοτεί τον δεύτερο κύκλο της δουλειάς μου που ξεκίνησε με το κλείσιμο των Νέων Μορφών.
Στο σκηνοθετικό σας σημείωμα για την παράσταση σημειώνετε πως η επαναστατημένη Λυσιστράτη του 5ου αι. π.Χ. είναι σήμερα οι ίδιοι οι πολίτες της Ευρώπης που αντιδρούν απέναντι στην οικονομική κρίση. Ποιο στοιχείο σας βάζει στην διαδικασία αυτής της μεταφοράς στο σήμερα;
Η Λυσιστράτη στην αρχή του έργου, ενώ περιμένει τις υπόλοιπες γυναίκες να έρθουν στη συνάντηση που έχει οργανώσει και επειδή αυτές καθυστερούν λέει ότι κοιμούνται του καλού καιρού. Αυτή, λοιπόν η δήλωση απογοήτευσης μου έφερε στο νου το σύνθημα που είχε κυκλοφορήσει από τους Ισπανούς την άνοιξη του 2011 «κάντε ησυχία να μην ξυπνήσουμε τους Έλληνες». Παρόλο που στην πραγματικότητα κανείς δεν ξέρει αν αυτό το μήνυμα υπήρξε ή όχι, εντούτοις έδωσε το έναυσμα για να οργανωθούν οι ειρηνικές συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων» στη Ελλάδα με το σύνθημα «Ξυπνήσαμε». Γίνεται λοιπόν αυτός ο συσχετισμός.
Στην πραγματικότητα όλη η παράσταση επικεντρώνεται στο δικαίωμα του ανθρώπου να αντιδρά όταν νιώθει ότι θίγεται. Αυτό είναι κάτι που για εμάς είναι αυτονόητο στη Ρουμάνια όμως ήταν το πιο δύσκολο μέρος της δουλείας με τους ηθοποιούς. Οι άνθρωποι εκεί δεν αποφασίζουν εύκολα να διαδηλώσουν υπέρ των δικαιωμάτων τους.
Με δεδομένο πως και η Ελλάδα και η Ρουμανία βρίσκονται σε φάση λιτότητας, ποιες οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές ανάμεσα στις 2 χώρες;
Δυστυχώς τα πράγματα και εκεί είναι πολύ δύσκολα οικονομικά. Υπάρχουν πολλές περικοπές στις δαπάνες για τον πολιτισμό. Ο μισθός ενός ηθοποιού είναι από 200 έως 400 ευρώ το ανώτερο, όταν το ενοίκιο ενός μικρού σπιτιού φτάνει στα 250 ευρώ. Το κόστος της καθημερινής ζωής είναι πιο χαμηλό φυσικά αλλά τα περισσότερα πράγματα στοιχίζουν όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι άνθρωποι όμως εκεί έχουν συνηθίσει να ζουν έτσι, δεν υπήρξε ποτέ αυτή η περίοδος της ευημερία όπως συνέβη στους Έλληνες πριν το 2008. Άρα λοιπόν νομίζω πως η συνήθεια είναι κακός σύμβουλος της αντίδρασης.
Στην Λυσιστράτη της Κραϊοβα συνεργάζεστε με τον Κοσμά Εφραιμίδη, καλός συνεργάτης σας σε αρκετές παραστάσεις. Πως χειριστήκατε το θέμα της μουσικής επιμέλειας;
Με τον Κοσμά συνεργαζόμαστε όλα αυτά τα χρόνια με έναν τρόπο μοναδικό. Συζητάμε το γενικό πλαίσιο του έργου και την αισθητική της παράστασης και ο Κοσμάς μου προτείνει έναν τεράστιο όγκο μουσικών από τις όποιες τελικά επιλέγουμε τις μουσικές της παράστασης κατά τη διάρκεια των προβών. Συνήθως όμως υπάρχει μια κεντρική μουσική που καθορίζει την γραμμή της παράστασης. Στη Λυσιστράτη αυτή η μουσική ήταν η Cucaracha του Alex Kryger.
Υπάρχει η προοπτική μιας παρουσίασης της παράστασης στην Ελλάδα ή κάποιο πλάνο για το εξωτερικό.
Η παράσταση θα ταξιδέψει στην Ευρώπη και πιθανότατα στην Κύπρο. Δεν ξέρω αν θα καταφέρει να έρθει στην Ελλάδα αλλά θα το ήθελα πολύ γιατί το σκηνικό της παράστασης είναι μια μικρογραφία της δικής μας πλατείας Συντάγματος και η Λυσιστράτη μια νεαρή αγανακτισμένη Ελληνίδα που ξεκινάει μια ειρηνική διαμαρτυρία. Θα ήθελα πολύ να παιχτεί στην Ελλάδα και για έναν ακόμα λόγο: αυτή η προσέγγιση δεν δίνει καμία προτεραιότητα στο προκλητικό στοιχείο του Αριστοφάνη που προέρχεται από εξωτερικά στοιχεία, (φαλλούς, γυμνό, βωμολοχίες), αλλά στοχεύει στη δύναμη του λόγου και σε αυτό που πραγματικά συμβαίνει στις ανθρώπινες σχέσεις.
