Τέλη 18ου αιώνα. Ένας άνδρας έχει αποκοιμηθεί ακουμπώντας πάνω στο γραφείο του. Ολόγυρά του φτερουγίζουν τερατώδεις νυχτερίδες και κουκουβάγιες. Οι κουκουβάγιες, που συμβολίζουν την ανοησία, και οι νυχτερίδες, που συμβολίζουν την αμάθεια, είναι έτοιμες να του επιτεθούν. Η λογική έχει νεκρωθεί με αποτέλεσμα ένας εφιαλτικός κόσμος να αναδύεται, να γεννιούνται συναισθήματα και ιδέες καταστρεπτικές, επιβλαβείς. Ο ύπνος της λογικής γεννά τέρατα. Με αυτήν την εικόνα, αλλά και την λεζάντα της διεισδύουμε στον στοχαστικό κόσμο του ζωγράφου και στην ταραχώδη ατμόσφαιρα της εποχής του, που χαρακτηρίζεται από ιστορικές ανατροπές και αντιφάσεις, όπως ακριβώς και η δική μας. Ο Φρανσίσκο Γκόγια δύο αιώνες μετά παραμένει εξαιρετικά επίκαιρος…
Ο Γκόγια έχει χαρακτηριστεί ως “ο πρώτος μοντέρνος” καλλιτέχνης και ως ένα ανεξάρτητο πνεύμα που δεν υποτάχτηκε στην εξουσία. Σε αυτόν, τον συγκλονιστικό δημιουργό της δυτικής τέχνης, είναι αφιερωμένη μια εξόχως σημαντική έκθεση, με κεντρικό θέμα το έργο του ώριμου καλλιτέχνη, και η οποία θα φιλοξενείται στο Τελλόγλειο Ίδρυμα από τις 20/10/2011 μέχρι τις 29/1/2012: τέσσερεις μεγάλες σειρές χαρακτικών, “Τα Καπρίτσια”,“τα Δεινά του Πολέμου”, “οι Παροιμίες”, “η Ταυρομαχία”, που προέρχονται από την Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, έξι ελαιογραφίες από το Μουσείο Καλών Τεχνών του Bilbao, και πολύτιμο υλικό του γαλλικού κυρίως τύπου από το Αρχείο Σπητέρη, χαρίζουν στο κοινό μια ολοκληρωμένη εικόνα ενός από τους πλέον ιδιότυπους και εξέχοντες καλλιτέχνες της Ιστορίας .
Ο Γκόγια, υποστηρικτής των αρχών του Διαφωτισμού και των διακηρύξεων της Γαλλικής Επανάστασης, υπηρετεί ως ζωγράφος το διεφθαρμένο περιβάλλον ενός θεσμού που αντιμαχόταν, και στο οποίο ευδoκιμούσαν οι συνωμοσίες, οι ίντριγκες, ο φανατισμός του κλήρου και της Ιεράς Εξέτασης, η απάτη, η πορνεία, η μαγεία, την ίδια στιγμή που ο ισπανικός λαός υπέφερε από την φτώχια, τους λιμούς, την αμάθεια και την θρησκοληψία. Ο Γκόγια, με τις ογδόντα χαλκογραφίες που χαράσσει από το 1793 ως το 1798 και θέτει σε κυκλοφορία το 1799 με τίτλο τα “Καπρίτσια”, θέλει να καταγγείλει τα ανθρώπινα πάθη και τις διαστροφές. Απεικονίζει την τερατόμορφη διαστροφή μπροστά στην αγγελική αθωότητα, την πονηριά πλάι στη βλακεία, την εξαπάτηση που θριαμβεύει πάνω στην ευπιστία. Στα “Δεινά του πολέμου”, ο Γκόγια εκφράζει, σε 80 χαλκογραφικές πλάκες που χαράκτηκαν ανάμεσα στα 1810-1820, την οργή και την αγανάκτηση για τις βαναυσότητες που διέπραξαν τα στρατεύματα του Ναπολέοντα κατά την εισβολή τους στην Ισπανία. Οι “Ταυρομαχίες”, με 33 χαλκογραφίες, πρωτοκυκλοφόρησαν το 1816. Ο Γκόγια αφηγείται στη σειρά αυτή την προϊστορία της ταυρομαχίας και απεικονίζει μεγάλες στιγμές επώνυμων ταυρομάχων. Οι “Παροιμίες” χαράσσονται ανάμεσα στα 1819-1823. Στα έργα της σειράς κυριαρχούν η φαντασία, ο τρόμος, ο ίλιγγος. Η σειρά αυτή αποτέλεσε ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για τους ρομαντικούς, τους συμβολιστές, τους σουρεαλιστές καλλιτέχνες έως και τον Πικάσο. “Η μεγάλη αξία του Γκόγια”, σημείωνε ο Μπωντλαίρ, “συνίσταται στο ότι κάνει το τερατώδες αληθοφανές και πειστικό. Τα τέρατά του είναι όντα οργανικά και «αρμονικά». Κανείς δεν έφτασε ποτέ να κάνει όπως εκείνος το παράλογο δυνατό”.
Με μια σπονδυλωτή παράσταση με τίτλο «Απογραφή Πληθυσμού» που θα παρουσιαστεί στο Δημοτικό Θέατρο «Άνετον» κλείνει το θεατρικό πρόγραμμα των 46ων Δημητρίων το Σάββατο 22, την Κυριακή 23 και την Δευτέρα 24 Οκτωβρίου. Το έργο είναι αποτέλεσμα της συνεύρεσης έντεκα θεατρικών ομάδων της Θεσσαλονίκης, που συναντιούνται για πρώτη φορά σε ένα κοινό πρότζεκτ, ειδική παραγγελία του φεστιβάλ των «Δημητρίων» και βασισμένο σε μια ιδέα της Ιφιγένειας Ταξοπούλου, μέλους της καλλιτεχνικής επιτροπής των 46ων «Δημητρίων» και υπεύθυνης για το θεατρικό πρόγραμμα. Οι ομάδες που συνεργάστηκαν είναι οι: «Α4Μ – Πειραματική ομάδα έρευνας παραστατικών τεχνών», «Άνευ Προηγουμένου», «Ars Moriendi», «C. for Circus», «contACT art club», «Κέντρο Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης», «Μαύρος Γάντζος», «Oberon», «ριSκο», «SourliBoom» και «Σχήμα εκτός άξονα». Βασικό στοιχείο της παράστασης
το κομμάτι του αιφνιδιασμού, ακόμη και για τους ίδιους τους ηθοποιούς, αφού πριν από κάθε παράσταση, θα γίνεται γνωστή με κλήρωση, η σειρά με την οποία θα παρουσιαστούν οι ομάδες.
Μοναδική κοινή σύμβαση παραμένει η επίσκεψη ενός απογραφέα σε κάποιο σπίτι, της ελληνικής επικράτειας. Οι καλλιτέχνες δημιούργησαν από ένα σύντομο μονόπρακτο, χωρίς η μία ομάδα να γνωρίζει την αισθητική και το περιεχόμενο των άλλων συντελεστών. Τα μονόπρακτα αυτά θα συνδεθούν στις τελικές δοκιμές, δημιουργώντας απρόβλεπτες εξελίξεις, καθώς φιλοδοξούν να αποδώσουν το περιπετειώδες μωσαϊκό της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.
Οι παραστάσεις της «Απογραφής Πληθυσμού» θα ξεκινούν κάθε απόγευμα στις 6. Το εισιτήριο γενικής εισόδου ανέρχεται στα 10 ευρώ και όλα τα έσοδα θα ανακατανεμηθούν στις ομάδες που συμμετέχουν στο πρότζεκτ. Για κρατήσεις θέσεων ισχύει το τηλεφωνικό νούμερο του θεάτρου «Άνετον» 2310 869869
Γ.Γ.
