Το Κύμα του Ρον Τζόουνς, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα
Ένα πείραμα με αμφίβολο αποτέλεσμα
Σε ένα σχολείο της Καλιφόρνιας τη δεκαετία του 60, ο καθηγητής Ρον Τζοουνς αποφασίζει να ξεκινήσει ένα πείραμα για να δείξει στους μαθητές του πόσο εύκολο είναι να κυλήσουν στον ολοκληρωτισμό και να εκδηλώσουν φασιστικές και ρατσιστικές συμπεριφορές. Μια ιστορία γνωστή στους περισσότερους από τη γερμανική ταινία του 2008, Το Κύμα.
Στη Θεσσαλονίκη του 2013, το Κ.Θ.Β.Ε. αποφασίζει να «πειραματιστεί» (;) παρουσιάζοντας κάτι που ξεφεύγει από τις συνηθισμένες συντηρητικές επιλογές ρεπερτορίου των τελευταίων ετών.
Στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Γιάννης Ρήγας, η δράση —εύστοχα— μεταφέρεται σε ένα σχολείο της Θεσσαλονίκης, όπου προσπαθούν να συμβιώσουν οι έλληνες με τους αλλοδαπούς μαθητές, που έρχονται εκεί έπειτα από συγχώνευση σχολείων. Η παράσταση ξεκινά με μια απεικόνιση της σχολικής καθημερινότητας που φέρνει στο προσκήνιο τις κόντρες, τους έρωτες, τα τσιγάρα στα κρυφά, τις προσπάθειες των ξένων να ενσωματωθούν. Αυτές οι σκηνές συνόλου είναι οι πιο ενδιαφέρουσες —και πιο πειστικές υποκριτικά— στιγμές μιας παράστασης που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά αν δεν αναλωνόταν σε φλυαρίες και προσπάθειες αποκωδικοποίησης των μηνυμάτων. Και εξηγούμαι: Το όλο εγχείρημα αφήνει την εντύπωση μια αγχωμένης επιδίωξης να φτάσει το μήνυμα του έργου στην πλατεία. Το απότομο διδακτικό και ηθικοπλαστικό φινάλε (αισθητά διαφοροποιημένο από το τραγικό φινάλε του κινηματογραφικού σεναρίου), αποδομεί την δραματική ένταση που έχει δημιουργηθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Οι νεαροί ηθοποιοί του θιάσου (αρκετοί από αυτούς σπουδαστές ακόμη της δραματικής σχολής του κρατικού θεάτρου), που επωμίζονται και το μεγαλύτερο βάρος της παράστασης, ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στις απαιτήσεις των ρόλων τους (ξεχώρισα τον Ανδρέα-Άγγελο Καρανικόλα για τον εξαιρετικό τρόπο με τον οποίο χειρίζεται την εξέλιξη του ρόλου του από απομονωμένο, περιθωριοποιημένο μαθητή σε βίαιο σωματοφύλακα και τον σκληρό στην όψη και στο βλέμμα χαρακτήρα που έπλασε ο Γιάννης Σαμψαλάκης). Ο Δημήτρης Σιακάρας έπαιξε με υπερβολικό στόμφο και στυλιζάρισμα τον ρόλο του καθηγητή, χωρίς να καταφέρει να δώσει έναν χαρακτήρα που θα ξεφεύγει από μια συμβατική, τυποποιημένη και συνηθισμένη απεικόνιση.
Η μουσική του Γιώργου Χριστιανάκη, με ηλεκτρονικές πινελιές, ενισχύει το κλίμα ζόφου που φέρνει μαζί της η γέννηση ενός φασιστικού κινήματος. Τα σκηνικά του Κώστα Αρώνη προσπαθούν ανεπιτυχώς να συνδυάσουν τον χώρο του γηπέδου μπάσκετ με τη σχολική αίθουσα, με έναν τρόπο που μάλλον δείχνει πρόχειρος και χωρίς αισθητική. Αδυνατώ ακόμη να αποκρυπτογραφήσω το πιθανό κρυφό μήνυμα της χρήσης των κιτς λευκών πλαστικών καρεκλών στη σχολική αίθουσα.
Η Σονάτα των φαντασμάτων του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, σε σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντίνιδη.
Η νύχτα των ζωντανών νεκρών!
Έργο που σε μεταφέρει στα δαιδαλώδη, απροσπέλαστα μονοπάτια του υποσυνείδητου, η Σονάτα των φαντασμάτων, είναι μια μετάβαση από τη ρεαλιστική αποτύπωση των εικόνων, στα βάθη της φαντασίας, των εφιαλτών, της ψυχικής κατάπτωσης.
Ένας νεαρός φοιτητής καταφθάνει σε ένα μυστηριώδες σπίτι και γοητεύεται από τους αλλόκοτους, ζωντανούς και νεκρούς (!), ενοίκους του, ανάμεσα στους οποίους και μια νεαρή κοπέλα. Πρόκειται για μια μύηση στη ζωή μέσα από μια πορεία προς το θάνατο.
Η Σονάτα των φαντασμάτων ανήκει στα «έργα δωματίου». Ένα έργο γραμμένο για μικρή σκηνή, όπου κυριαρχεί το φαντασιακό, μεταφυσικό και ονειρικό στοιχείο. Στη μικρή σκηνή του Studio Όρα ο θεατής συναντά μια καθαρή, καίρια σκηνική αντιμετώπιση του κειμένου. Ο Δαμιανός Κωνσταντινίδης φέρνει στη σκηνή τις παράξενες, γκροτέσκες, σουρεαλιστικές και ενίοτε κωμικές φιγούρες δίχως να τις τυποποιήσει, χωρίς να τις παρουσιάσει σχηματικά. Μέσα από εικόνες αισθητικής τελειότητας (χαρακτηριστικό της σκηνοθετικής παρουσίας του Κωνσταντινίδη) που «παίζουν» με τη φωτιά, το νερό, την επενέργεια του φωτός στα ημίγυμνα σώματα, τον εκτροχιασμό των ήχων, αναδεικνύεται η απώλεια της απατηλής όμορφης όψης.
Στα θετικά του εγχειρήματος προσμετράται και η επιλογή να επωμιστούν τους ρόλους νεαροί ηθοποιοί, όλοι τους απόφοιτοι και φοιτητές του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ., παρόλο που οι ρόλοι απαιτούν ηθοποιούς μεγαλύτερης ηλικίας. Ένα παιχνίδι με το παράδοξο του χρόνου που κι αυτό κρίνεται επιτυχημένο.
