του Γιάννη Σιφνιού
Παρακολούθησα πρόσφατα τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, το The Favourite, η οποία εδώ και κάποιους μήνες παίρνει το ένα βραβείο μετά το άλλο και οδεύει στην απονομή των Oscars με 10 υποψηφιότητες στις αποσκευές της.
Η ταινία, παρότι είναι αρκετά πιο προσβάσιμη για το πλατύ κοινό απ’ ότι προηγούμενες του Λάνθιμου, κρατάει στοιχεία που σταθερά εντάσσει ο Έλληνας σκηνοθέτης στις ταινίες του. Το μαύρο χιούμορ, τα παιχνίδια εξουσίας, χαρακτήρες που βιώνουν βαθιά μοναξιά.
Αυτή τη φορά βέβαια όλα αυτά μεταφέρονται στην αυλή της βασίλισσας Άννας, ιστορικό πρόσωπο που υπήρξε βασίλισσα της Αγγλίας από το 1702 έως το 1714. Η ταινία εστιάζει στο τρίγωνο που δημιουργείται μεταξύ της Βασίλισσας (Olivia Colman),της έμπιστής της Sarah (Rachel Weisz) και της Abigail (Emma Stone). Παρακολουθούμε βήμα βήμα μια μάχη που κλιμακώνεται ανάμεσα στη Sarah (η οποία ήδη έχει εκτεταμένες εξουσίες και αρμοδιότητες στο παλάτι) και την Abigail, που ξεκινά ως μια υπηρέτρια και παλεύει να αναρριχηθεί κερδίζοντας την εμπιστοσύνη της Βασίλισσας. Ο Λάνθιμος, καταφέρνει δεξιοτεχνικά πίσω από τη μάχη για την εύνοια, να αναδείξει τη μοναξιά της Βασίλισσας Άννας, η οποία δεν κατάφερε ποτέ να γίνει μάνα, χάνοντας και τα 17 παιδιά που γέννησε.
Η Colman, δείχνοντας για άλλη μια φορά πόσο σπουδαία ηθοποιός είναι, μεταφέρει όλες τις πλευρές του ρόλου της. Είναι αξιαγάπητη, εύθραυστη, αυταρχική, υστερική, συναισθηματικά ασταθής, συμπονετική και όλα αυτά διαδέχονται το ένα το άλλο ανά πάσα στιγμή. Μια μετέωρη βασίλισσα, έρμαιο των ανασφαλειών της και της προσωπικής της ήττας να μην αποκτήσει διάδοχο.
Το The Favourite δε θα λέγαμε ότι φιλοδοξεί να αποτυπώσει με ακρίβεια την πραγματική οικονομική και πολιτική κατάσταση της περιόδου. Άλλωστε δεν έχουμε σχεδόν καθόλου εικόνα του τί συμβαίνει έξω από το παλάτι (παρά μόνο όσα μεταφέρουν στην ίδια σχετικά με τους υψηλούς φόρους). Οι γραμμές ανάμεσα στο πολιτικό και το προσωπικό θολώνουν και όλα περνούν μέσα από το δωμάτιο της Βασίλισσας.
Εκεί έρχεται η ιστορία της Abigail, της ηρωίδας που υποδύεται η Emma Stone, να ενώσει τις γραμμές και να γίνει σχεδόν το κύριο plot line της ταινίας. Η Abigail ενσαρκώνει την μάχη για ταξική άνοδο και ταυτόχρονα υπονομεύει από μέσα όλο το σύστημα, που παρά το φαίνεσθαι, είναι σάπιο.
Σε αυτό το μητριαρχικό πλαίσιο, οι άντρες βρίσκονται σε δεύτερο ρόλο και παρουσιάζονται σαν καρικατούρες που διαγκωνίζονται για το ποιος θα επηρεάσει περισσότερο τις γυναικείες φιγούρες που κινούν τα νήματα. Ο Λάνθιμος δε διστάζει να παρουσιάσει τις πρωταγωνίστριες του με όλα τα αμιγώς αντρικά χαρακτηριστικά αντίστοιχων ταινιών εποχής. Είναι σκληρές, γίνονται ανταγωνιστικές, απειλούν, ποδοπατούν για να ανέλθουν τη σκάλα της εξουσίας. Σε ερώτηση που έγινε στην Colman για το αν μια τέτοια κινηματογραφική παρουσίαση, κάνει κακό στο #MeToo movement, εκείνη αποκρίθηκε: »Πώς είναι δυνατόν να είναι εμπόδιο το να δείχνεις ότι οι γυναίκες κλάνουν και κάνουν εμετό και μισούν και αγαπούν και κάνουν όσα κάνουν οι άνδρες; Όλοι οι άνθρωποι είμαστε πολυεπίπεδοι, αηδιαστικοί και πανέμορφοι.» Και αυτή ακριβώς η απάντησή της βρίσκεται στον πυρήνα της μάχης των φύλων που έμμεσα στήνει ο Λάνθιμος στο The Favourite, προωθώντας φυσικά τη γυναικεία πλευρά, αλλά χωρίς να την κολακεύει.
Το The Favourite έχει ήδη λατρευτεί από τους κριτικούς και έχει διχάσει το κοινό. Μια γρήγορη ματιά σε σχόλια του κόσμου στο IMDB θα σας πείσει ότι την ταινία τη λατρεύουν ή τη μισούν. Αν σας είναι γνώριμο το φιλμικό σύμπαν του Λάνθιμου θα λατρέψετε την ταινία. Αν από την άλλη σας έστειλε στο σινεμά το άκουσμα των 10 υποψηφιοτήτων Oscar ενός Έλληνα σκηνοθέτη περιμένοντας να δείτε ένα blockbuster, μάλλον θα νιώσετε άβολα.
Ο Λάνθιμος καταφέρνει να δημιουργήσει μια μεγάλου budget ταινία εποχής, χωρίς να χάσει τα προσωπικά του χαρακτηριστικά και αυτό είναι το σπουδαιότερο. Το σενάριο για πρώτη φορά δεν είναι δικό του ή του Φιλίππου, ωστόσο έξυπνα το μεταχειρίζεται ώστε να αποδομήσει τη βασιλική αυλή, να αναδείξει την υποκρισία και το παρασκήνιο στο πεδίο της εξουσίας και να παρουσιάσει, με όχημα τις 3 εξαιρετικές γυναικείες ερμηνείες, μια αλληγορία για το εξαρχής χαμένο παιχνίδι σε ένα άδικο σύστημα κατανομής του πλούτου και της δύναμης. Μόνο που η τελευταία σκηνή μας βάζει να το ξανασκεφτούμε για το ποιος είναι ο περισσότερο χαμένος.
Υ.Γ. Η εκτίμησή μου είναι ότι η ταινία μπορεί να αποσπάσει 3 ή 4 Oscar. Θεωρώ πως στο ‘Α Γυναικείου η Colman αξίζει να το πάρει, αλλά το ίδιο νιώθω και για την εκπληκτική Emma Stone στον Β’ Γυναικείο. Το Κοστουμιών είναι επίσης πολύ πιθανό, αλλά για Καλύτερης Ταινίας ή Σκηνοθεσίας, μπορεί το Roma του Cuaron να βγει μπροστά.
Για περισσότερες ταινίες και σειρές: https://www.facebook.com/movi3zmag/
