Ο Ρένος Χαραλαμπίδης είναι σαν να έχει πολλά πρόσωπα. Κινηματογραφιστής, σεναριογράφος, ηθοποιός. Όποιος μιλήσει μαζί του καταλαβαίνει πως έχει να κάνει με έναν καλλιτέχνη που βλέπει τη ζωή αλλιώς. Καμιά φορά ίσως ο Ρένος να περπατά και να σκηνοθετεί το περιβάλλον γύρω του σαν να παίζει σε ταινία. Σαν να είναι ακόμη ο ήρωας στα Φτηνά Τσιγάρα. Σαν να μην χώρισαν ποτέ οι δρόμοι τους.
Με αφορμή την φθινοπωρινή προβολή της ταινίας Φτηνά Τσιγάρα στο WE την Κυριακή 25 Σεπτέμβρη, μιλάμε με το δημιουργό της.
Φτηνά Τσιγάρα 15 χρόνια μετά. Το κοινό που αγάπησε την ταινία την ακολουθεί ακόμα πιστά μέχρι σήμερα. Εσύ πως το βλέπεις επιστρέφοντας σε αυτό μετά από τόσο καιρό;Η ταινία ξεκίνησε με χλιαρή έως κακή αποδοχή από τους κριτικούς και με την αδιαφορία της κινηματογραφικής κοινότητας.Δεν πήρε κανένα βραβείο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ανακαλύφθηκε όμως σταδιακά από το κοινό και αυτή είναι η μεγαλύτερη δικαίωση.Επιστρέφοντας στην ταινία μετά από τόσα χρόνια έχω αντιφατικά συναισθήματα.Με την εμπειρία που έχω τώρα θα μπορούσα να τα είχα κάνει όλα καλύτερα. Ίσως όμως η γοητεία της ταινίας είναι οι ατέλειές της.
Το συγκεκριμένο έργο ξεχώρισε το 2001 με την κυκλοφορία του. Πως ήταν να κάνει κανείς ελληνικό σινεμά στις αρχές του 2000 και ποιο θεωρείς πως ήταν το στοιχείο που ξεχώρισε το συγκεκριμένο έργο από τα άλλα για να γίνει τόσο αγαπητό; Η ταινία γυρίστηκε το 1999. Ουσιαστικά μιλά για της δεκαετία του '90. Εκείνη την εποχή το σινεμά που έκανα εγώ άνηκε στον Ελληνικό ανεξάρτητο σινεμάπου ξεκινήσει με το No Budget Story. Θεωρώ οτι όσες ταινίες έχω κάνει εντάσσονται σε αυτό το ρεύμα μιας γενιάς που έζησε το πέρασμα από τον ένα αιώνα στον άλλο. Τα Φτηνά Τσιγάραγυρίστηκαν τον εικοστό αιώνα και προβλήθηκαν τον εικοστό πρώτο. Μια ταινία που πατάει σε δυο αιώνες. Ακριβώς την στιγμή που περνάμε από τον αναλογικό στον ψηφιακό κόσμο. Όλα αυτά προσθέτουν μια παράξενη αύρα σε ενα φιλμ που συνεχίζει να είναι νέο στην τρίτη δεκαετία της ζωής του. Έτσι τουλάχιστον μου λένε θεατές κάτω των 25 χρόνων που σε αυτήν την ελαφρώς απροσδιόριστη ταινία βρίσκουν κάτι από τον εαυτό τους. Αυτό για εμένα είναι μεγάλο κομπλιμέντο.
Πιστεύεις ότι το έργο επηρέασε μετέπειτα το ελληνικό κινηματογραφικό τοπίο στην εξέλιξη του και αν ναι, με ποιον τρόπο; Αυτό είναι κάτι το οποίο θα έπρεπε να το πούνε άλλοι για την ταινία και όχι εγώ. Είναι πάντως μεγάλη μου τιμή να με κλέβουν. Είναι κομπλιμέντο.
Το να είναι κανείς ταυτόχρονα συγγραφέας, σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής ενός έργου είναι σαφώς μία τεράστια πρόκληση, ειδικά όταν βρίσκεται στα πρώτα του βήματα. Πως ακριβώς κατάφερες να κρατήσεις τις ισορροπίες, ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετώπισες και ποιες οι υποχωρήσεις που χρειάστηκε να κάνεις εκείνη την εποχή; Ακολουθώ την φύση μου. Κάνω ταινίες σαν να αναπνέω. Όταν ακούω την καρδιά μου όλα είναι εύκολα.
Στο συγκεκριμένο έργο, παρότι διατηρεί έναν καθαρά δικό του χαρακτήρα, βρίσκει κανείς ομοιότητες με το σινεμά του Richard Linkleiter, μερικοί μάλιστα θα το χαρακτήριζαν το ελληνικό Πριν το Ξημέρωμα. Θεωρείς ότι υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ τους; Ασφαλώς. Όπως και με το σινεμά του Ρομερ και του Γουντυ Αλλεν.Το Walking and talking είναι ένα είδος Κινηματογράφου που πάντα θα εμπνέει. Σκέφτομαι ότι οι νέοι Έλληνες σκηνοθέτες πρέπει να πειραματιστούν επάνω σε αυτήν τη φόρμα. Θα χαιρόμουν αν νέοι καλλιτέχνες έπαιρναν τις σκηνές walking and talking από τα Φτηνά Τσιγάρα και τις ξαναγύριζαν σε δικές τους πόλεις. Από την Ορεστιάδα έως την Ιεράπετρα.
Αν ξαναγύριζες το Φτηνά Τσιγάρα στην Αθήνα του 2016, πώς θα ήταν ο ήρωας σου; Οι προβληματισμοί του θα ήταν οι ίδιοι; Οι υπαρξιακοί προβληματισμοί της νεότητας είναι πάντα οι ίδιοι. Από την αρχαία έως την σύγχρονη Αθήνα. Σίγουρα ο ήρωας μου θα ήταν κάποιος που δεν θα ξέπεφτε στην μεμψιμοιρία της κρίσης. Πάντα θα αναζητούσε την φωτεινή πλευρά της ζωής μέσα από το κρυμμένο καρναβάλι της καθημερινότητας.
Ο Νίκος σαν κεντρικός χαρακτήρας αποπνέει κάτι προσωπικό. Αν καθόσασταν στο ίδιο τραπέζι σήμερα, τι πιστεύεις ότι θα σου έλεγε; Που θα συμφωνούσατε και που θα διαφωνούσατε; Εξαιρετική ερώτηση. Δεν έχω απάντηση. Θα προσπαθήσω να απαντήσω σε μερικά χρόνια. Ίσως θα μέναμε σιωπηλοί για ώρα και ξαφνικά θα βάζαμε τα γέλια.
Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο θα άλλαζες κάτι σε αυτήν την ταινία; Θα έβαζα μερικές σκηνές που έκοψα. Μπορείτε να τις δείτε στο μενού του DVD. Απλώς δεν τόλμησα. Λάθος μου. Αλλά η ταινία δεν μου ανήκει. Έχει ξεφύγει από τα χέρια μου,σαν τις πίσω μου σελίδες,και ταξιδεύει μόνη μέσα στις ξένες τις καρδιές.
***
Κατεβάστε το δωρεάν Ebook του Ρένου, ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΝΥΠΑΚΟΗΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, στον πολυχώρο WE
Δωρεάν προβολή της ταινίας Φτηνά Τσιγάρα παρέα με το Ρένο Χαραλαμπίδη, σε συνδιοργάνωση WHYNOT και Εξώστη
