Η «Ναυτία» είναι, ίσως, το βασικότερο λογοτεχνικό έργο του Jean – Paul Sartre, του γνωστού υπαρξιστή φιλοσόφου. Ο υπαρξισμός του Sartre -όπου η ύπαρξη προηγείται της ουσίας και ο άνθρωπος «είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος»- διαφαίνεται στο παρόν έργο. Πρόκειται για ένα εγχείρημα που διαπνέεται από φιλοσοφικές ανησυχίες και σκέψεις, καθώς μέσα από την ενδελεχή περιγραφή εικόνων, εκφράζεται ξεκάθαρα το θέμα της «αγωνίας της ύπαρξης».
Βασικό πρόσωπο του βιβλίου είναι ο Αντουάν Ροκαντέν, ένας ιστορικός που μετά από χρόνια που πέρασε ταξιδεύοντας, αποφασίζει να μείνει στη Μπουβίλ (φανταστική πόλη στη Νορμανδία) με σκοπό να γράψει τη βιογραφία του μαρκήσιου ντε Ρολμπόν (χαρακτήρας επινοημένος από τον Sartre). Εκεί, απασχολείται στη δημοτική βιβλιοθήκη της περιοχής αναζητώντας πληροφορίες και στοιχεία για τη συγγραφή του έργου του. Ο μαρκήσιος ντε Ρολμπόν λειτουργεί ως υποκατάστατο της δικής του ύπαρξης. Ωστόσο, καθώς ζει και εργάζεται, αρχίζει να βιώνει μια υπαρξιακή πτώση γεμάτη κρίσεις, περίεργα συναισθήματα και δυσφορία, που όλα συγκλίνουν σε αυτό που ονομάζει ναυτία. Προχωρώντας το βιβλίο του ο Ροκονατέν, συνειδητοποιεί πως ο ντε Ρολμπόν δεν τον γοητεύει πια σα χαρακτήρας και ότι η συγγραφή του είναι ένα μάταιο έργο. Έτσι, παραιτείται από το εγχείρημα. Αυτό που απομένει, είναι το ημερολόγιο που κρατούσε, και συνεχίζει να κρατά, όλο αυτό το διάστημα. Μια τακτική ημερολογιακή καταγραφή των εμπειριών και της γνώμης τους για ό,τι παρατηρεί γύρω του.
Διαβάζοντας το ημερολόγιο, βλέπουμε τον Ροκαντέν άλλοτε απλώς να παρατηρεί, άλλοτε να περιγράφει κι άλλοτε να παραληρεί. Ο έξω κόσμος, απομυθοποιημένος και απογυμνωμένος από κατ’ επίφαση ωραιοποιημένα νοήματα, είναι το «πεδίο εργασίας» στο οποίο γίνεται φανερός ο παραλογισμός των ανθρώπων. Η ναυτία επανέρχεται ξανά και ξανά και τον κυριεύει. Κατά την εμπειρία της ναυτίας, τα πράγματα γίνονται ανοίκεια, τον απωθούν και το νόημα αιωρείται. Καθ’ όλη τη διάρκεια του βιβλίου, ανακύπτουν μεταφυσικές ανησυχίες σχετικά με τον χρόνο, την ύπαρξη, την αυτογνωσία και τη σχέση με τους άλλους και τα πράγματα. O Ροκαντέν προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο και τον εαυτό του. Ψάχνει το νόημα στα πράγματα και στη ζωή του. Στο τέλος του βιβλίου, και υπό τον ήχο ενός τζαζ κομματιού, συνειδητοποιεί πως μόνο η δημιουργία ταυτίζεται με την ύπαρξη. Έτσι, αποφασίζει να ξεκινήσει τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος.
Η «Ναυτία» του Sartre, το βιβλίο που είναι αφιερωμένο στη Simone de Beauvoir, πραγματεύεται το ζήτημα της ύπαρξης, την έννοια της ηθικότητας καθώς και της διανοητικής και πνευματικής ελευθερίας. Είναι ένα βιβλίο, που με κάθε ανάγνωση δίνει στον αναγνώστη νέα στοιχεία προς σκέψη και διερώτηση. Χωρίς να ακολουθεί μια συμβατική πλοκή λογοτεχνικής ιστορίας, το παρόν έργο διατηρεί το λογοτεχνικό ύφος και την αριστοτεχνικά δοσμένη γλώσσα ενός μονολόγου, συνδυάζοντας τα με τις φιλοσοφικές ανησυχίες του συγγραφέα του.
O Jean – Paul Sartre γεννήθηκε στο Παρίσι το 1905 και ήταν φιλόσοφος, λογοτέχνης και κριτικός. Σπούδασε στην Ecole Normale Superieure και πήρε το πτυχίο του το 1929. Έφερε στο προσκήνιο το κίνημα του Υπαρξισμού μέσα από τα φιλοσοφικά του έργα, αναπτύσσοντας τις ιδέες του παράλληλα και μέσα από λογοτεχνικά και θεατρικά κείμενα. Από τα πιο γνωστά φιλοσοφικά του βιβλία είναι το «Είναι και το Μηδέν» και η «Κριτική του διαλεκτικού λόγου» και από τα πιο δημοφιλή λογοτεχνικά και θεατρικά του έργα είναι η «Ναυτία», ο «Τοίχος», «Τα βρώμικα χέρια». Το 1964 κέρδισε το βραβείο Νόμπελ, το οποίο ωστόσο αρνήθηκε να παραλάβει. Πέθανε στο Παρίσι στις 15 Απριλίου του 1980.
Συγγραφέας: Jean – Paul Sartre
Τίτλος: Η Ναυτία
Μετάφραση & Επίμετρο: Ειρήνη Τσολακέλλη
Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2000
