ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΚΑΛΑΪΤΖΗ

Πως επιλέξατε αυτό το έργο; Και ποιες σκέψεις κάνατε όταν βρεθήκατε απέναντι στο κείμενο πριν ξεκινήσουν οι δοκιμές και οι πρόβες;
Το πώς επιλέγεις ένα κείμενο, έχει να κάνει με μια σειρά από παράγοντες: Με προκαλούσε ως κείμενο, αλλά υπήρχαν και οι κατάλληλοι ηθοποιοί για να το παίξουν. Επειδή πρόκειται για ένα έργο που απαιτεί δύο δυνατές ερμηνείες, η παρουσία του Γιάννη Μόχλα και της Νανάς Παπαγαβριήλ, δυο πολύ καλών και έμπειρων ηθοποιών, ήταν ένα ισχυρό κίνητρο. Από την άλλη, το ίδιο το έργο, τόσο το θέμα του—η σεξουαλική παρενόχληση εξακολουθεί να προκαλεί ποικίλες ενστάσεις— όσο και ο χειρισμός του από τον Μάμετ.

Τελικά η Ολεάννα είναι μια μάχη μεταξύ των 2 φύλων ή μια αντιπαλότητα με φόντο την εξουσία;
Νομίζω ότι είναι και τα δύο κι αυτό είναι που κάνει το έργο τόσο δυνατό. Η υπόθεση του έργου οργανώνεται στο πλαίσιο μιας σχέσης, όπου οι δύο πόλοι, ο καθηγητής και η φοιτήτρια, εκ των πραγμάτων δεν είναι ίσοι, ως προς τη θέση καταρχήν που κατέχουν μέσα στο πανεπιστήμιο, αλλά και ως προς άλλα πολλά. Η κοπέλα, ως μικρότερη, έχει λιγότερη εμπειρία ζωής, άρα και γνώσεων, και επιπλέον διαφέρουν και ως προς το κοινωνικό στάτους. Όλες αυτές οι αντιθέσεις, όταν εγγράφονται και στην αντιπαλότητα των δύο φύλων, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα, όπου πραγματικά δυσκολεύεσαι να καταλάβεις πότε μιλάει ο καθηγητής και πότε ο άντρας, πότε αντιδρά η φοιτήτρια και πότε προσβάλλεται η γυναίκα.

Έχει ειπωθεί πως πρόκειται για ένα δυνατό έργο. Ο Χ. Πίντερ το χαρακτήρισε ως “την τελευταία (χαριστική) μαχαιριά”. Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει ένα τέτοιο έργο;
Η «Ολεάννα» του Μάμετ είναι το πιο αμφίσημο έργο που έχω διαβάσει. Όλα μέσα στο έργο μπορεί να ερμηνευτούν με διαφορετικούς τρόπους. Επιπλέον, ενώ ο θεατής παρακολουθεί —βλέπει με τα ίδια του τα μάτια— όλα όσα συμβαίνουν ανάμεσα στον καθηγητή και τη φοιτήτρια, πείθεται εξίσου και από τους δύο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αποφανθεί με βεβαιότητα για το ποιος φταίει. Ενώ πίσω από όλη αυτή την αντιπαράθεση, όλη αυτή την κόντρα, υποφώσκει η αντιπαλότητα των φύλων, το έργο οδηγείται σε μια λύση επιβολής του αρσενικού πάνω στο θηλυκό, που δυναμιτίζει τα θεμέλια της πολιτισμένης δυτικής αντίληψης για τη ζωή και δείχνει ότι η έννοια του ανταγωνισμού, έτσι όπως προβάλλεται και υπηρετείται στις μέρες μας, μας ξαναγυρνάει πίσω στους νόμους της ζούγκλας.

Η Πειραματική βρίσκεται μπροστά σε μια δυσάρεστη εξέλιξη για την ιστορία της. Και το ΚΘΒΕ σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι. Ζώντας μέσα σε αυτούς τους δύο οργανισμούς τι εικόνα έχετε για αυτή την εξέλιξη τους;
Η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης» υπήρξε αυτά τα τριάντα χρόνια της προσφοράς της ένα μικρό —από άποψη ποσοτική μόνο— κρατικό θέατρο για τη Θεσσαλονίκη, και πραγματικά αδυνατώ να φανταστώ το πώς θα είναι το θέατρο αυτής της πόλης, αν κλείσει.
Τα πράγματα με το Κρατικό Θέατρο είναι διαφορετικά. Το κράτος εξακολουθεί να το επιχορηγεί αλλά με λιγότερα χρήματα. Άρα στο Κρατικό έχουμε ένα ζήτημα διαχείρισης κυρίως. Κατανοώ ότι είναι ένας οργανισμός με τεράστια λειτουργικά έξοδα, αλλά νιώθω ότι τα τελευταία χρόνια παράγει, δυστυχώς, φτωχό καλλιτεχνικό έργο. Κι αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με τα χρήματα που λιγόστεψαν, όσο με την απουσία οράματος. Εγώ βλέπω ότι η κοινωνία τα τελευταία δύο χρόνια ήρθε τα πάνω κάτω, και ότι οι άνθρωποι του πολιτισμού και του πνεύματος, αντί να μπουν μπροστά, να ανοίξουν νέες προοπτικές και να προτείνουν νέες ερμηνείες, φορείς όπως το Κρατικό ή η ΕΡΤ κατεβάζουν τα μαύρα πανιά, διεκδικώντας επί της ουσίας να συνεχίσουν να είναι όλα όπως ήταν.

Τι πιστεύετε για το Θέατρο στην Ελλάδα του 2011; Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζετε;
Το 2011 τελειώνει και μάλλον μπαίνουμε σε ένα πιο δύσκολο 2012. Δεν πιστεύω ότι η κρίση θα κάνει καλό στο θέατρο, όχι επειδή είμαι απαισιόδοξη —κάθε άλλο—, αλλά γιατί δεν πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να μεγαλουργήσει όταν η κοινωνία πένεται και δυστυχεί. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν θα επιβιώσει. Η τέχνη πάντα επιβιώνει, γιατί είναι καταφύγιο και ψυχική εφεδρεία. Η πρόκληση στα δύσκολα χρόνια που μας περιμένουν είναι, νομίζω, να αντέξουμε και να μην παραιτηθούμε.