Γιῶργος Παπαδάκης «Ὁ ταχυδρόμος». Ἐκδόσεις Ἑστία 2018.
232 σελίδες στό γνωστό, πολύ καλῆς ποιότητας ὑποκίτρινο χαρτί τοῦ ἐκδοτικοῦ οἴκου, μέ πολύ καλή ἐπιμέλεια (μόνη παρατήρηση ὁ φόβος τοῦ τελικοῦ «ν»), ἐξαιρετική ἐκτύπωση καί βιβλιοδεσία καί ἕνα πολύ ὄμορφο ἐξώφυλλο. Καί μιά λεπτομέρεια: ὅλα τά κεφάλαια ξεκινοῦν ἀπό μονό ἀριθμό σελίδας, μιά ἀρχή πού κρατάει ἀπό παλιά ἀλλά πιά σπάνια ἀκολουθεῖται.
Βρισκόμαστε στήν Κρήτη τοῦ 1950. Ὁ 27χρονος Ἀλέξης, ἀνύπαντρος ἀκόμα, ζεῖ μέ τούς γονεῖς του. Εἶναι ὁ ταχυδρόμος τοῦ χωριοῦ τους, καθώς καί τῶν γύρω ἄλλων ὀρεινῶν χωριῶν. Κάθε μέρα παίρνει τήν ἀλληλογραφία ἀπό τά κεντρικά καί τή μοιράζει στά χωριά μέ τό ποδήλατό του. Κάθε μέρα, βρέξει-χιονίσει.
Τήν ἱστορία τήν ἀφηγεῖται ὁ ἴδιος. Ἀπό τά λόγια του φαίνεται ἀμέσως αὐτό πού καί ὁ ἴδιος ἀργότερα θά ὁμολογήσει: εἶναι ἄβουλος. Οὔτε νά ὑπερασπιστεῖ τόν ἑαυτό του μπορεῖ, οὔτε νά διεκδικήσει τά δικαιώματά του τολμᾷ. Διστάζει ἀκόμα καί τή μεγάλη του ἀγάπη νά ἐξομολογηθεῖ.
Δεδομένου λοιπόν τοῦ χαρακτήρα του, θά βρεθεῖ ἀρραβωνιασμένος μέ μιά 20χρονη ἀπό κάποιο διπλανό χωριό. Κάποια ἄγνωστή του, φυσικά! Ἐπειδή μόνο μέ προξενιό θά μποροῦσε νά παντρευτεῖ. Καί τότε θά ἀρχίσουν τά δύσκολα γιά τόν δειλό Ἀλέξη μέ τά ὄμορφα μάτια. Μέσα ἀπό τίς περιγραφές καί τίς ἀφηγήσεις τῶν ἑτοιμασιῶν γιά τόν γάμο, τῶν ἀπαραίτητων ἀγοραπωλήσεων καί δοσοληψιῶν μαθαίνουμε τά ἤθη καί τά ἔθιμα τῆς Κρήτης ἐκείνη τήν ἐποχή. Ταὐτόχρονα ὅμως βιώνουμε τίς ταλαιπωρίες, τίς προσβολές καί τίς κοροϊδίες πού ὑφίσταται ὑπομονετικά ὁ ἥρωάς μας. Μέχρι πού θά ἀποκαλυφθεῖ ἡ μεγάλη κοροϊδία πού τοῦ ἐπεφύλαξαν στόν γάμο του. Τότε μέσα του θά ἀρχίσει μία μάχη. Ἡ ἔμφυτη ἀβουλία του ἀντιμάχεται τήν κατάφωρη ἀδικία. Τελικά θά ἠττηθεῖ ἡ ἀβουλία, ἀλλά ἡ ὀδυνηρή διέξοδος πού θά ἐπιλέξει ὁ Ἀλέξης θά στραφεῖ εἰς βάρος του. Στό τέλος θά γίνει τιμωρός τοῦ ἑαυτοῦ του.
Τί κάνει αὐτό τό μυθιστόρημα ξεχωριστό; Ἀναμφισβήτητα ἡ γραφή. Πέρα ἀπό τό ὅτι ο ἴδιος ὁ ἥρωας περιγράφει τό πῶς βιώνει τά ἀποτελέσματα τῆς ἀβουλίας του, καταφέρνει νά μεταφέρει τό δικό του ψυχικό πλάκωμα στόν ἀναγνώστη. Κι ἐνῷ αὐτός περιγράφει μέ ἐλαφρά ἀπάθεια ὅσα τραγικά τοῦ συμβαίνουν, ὁ ἀναγνώστης βαθμιαῖα νιώθει νά μεταφέρεται σ' αὐτόν τό βάρος τῆς ἀβάσταχτης δυστυχίας.
Ἡ γραφή εἶναι κοφτή, σάν κρητική λαλιά. Μικρές προτάσεις, ὅμως σταράτες, εὐθύβολες. Λόγια στεγνά, σάν τή σταφίδα. Πλήν ὅμως λόγια πλούσια σέ περιεχόμενο, σάν τή σταφίδα.
Ἕνα σύντομο μυθιστόρημα, πού διαβάζεται ἀπνευστί καί τελικά ἀφήνει θαυμασμό γιά τόν ἐξαιρετικό χειρισμό τῆς γλώσσας ἀπό τόν συγγραφέα. Συστήνεται ἀνεπιφύλακτα!
Είχα φυτέψει πολλά δέντρα στην πίσω μεριά του κήπου, που ήταν άδεια. Κερασιές, αμυγδαλιές, ελιές. Τις κερασιές τις ήθελα για τα άνθη τους, όχι για τον καρπό τους… Τις αμυγδαλιές για την παράτολμη ανθοφορία τους το χειμώνα. Και τις ελιές για το λάδι που θα μου έδιναν ολοχρονίς.
Φύτεψε δέντρα πού ἀντικατοπτρίζουν ὅσα δέν μποροῦσε ὁ ἴδιος νά διεκδικήσει γιά τόν ἑαυτό του: τήν ὀμορφιά, τό θάρρος, τήν ἀνταπόδοση.
