Μερικοί άνθρωποι πεθαίνουν ολομόναχοι στα σπίτια τους. Άνθρωποι χωρίς όνομα.
Οι ανώνυμοι νεκροί είναι συνήθως παράνομοι μετανάστες, άνθρωποι εξαρτημένοι από ουσίες ή απλοί άνθρωποι που για διάφορους λόγους έχουν ξεκόψει με την κοινωνία. Κάποιοι είναι υπερήλικες, άλλοι είναι νεαρής ηλικίας.
Εδώ και 20 χρόνια, ένας συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος του Άμστερνταμ, ο Ger Frits, εξασφαλίζει σε αυτούς τους μοναχικούς ή άγνωστους πολίτες ένα αξιοπρεπές κατευόδιο. Επισκέπτεται τα σπίτια τους και επιλέγει ακόμα κι από τη δισκοθήκή τους τη μουσική που θα ακουστεί κατά τη διάρκεια της νεκρώσιμης τελετής. Τοποθετεί λουλούδια στα φέρετρά τους και τους συντροφεύει στην τελευταία τους κατοικία.
«Αντίο κύριε, χωρίς όνομα, χωρίς ταυτότητα.
Τί γύρευες στη ζωή;
Πόσα απώλεσες στη διαδρομή;»
Πριν από μερικά χρόνια, ένας ποιητής, ο Frank Starik, σκέφτηκε πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι αξίζουν ένα ευλογημένο ταξίδι στην άλλη ζωή. Επικοινώνησε με τις αρχές του Άμστερνταμ και ζήτησε να παρίσταται σε αυτές τις μοναχικές ταφές. Ο Ger Frits συμφώνησε να συμμετάσχει κι αυτός μέσα στα πλαίσια της ιδιωτικότητας αυτών των ταφών.
Ο Starik λέει πως ένα ποίημα είναι η πρώτη και τελευταία φροντίδα για τον νεκρό. Δεν είναι θρησκόληπτος, ούτε ο Ger Frits. Ωστόσο θεωρεί πως η τελετή της κηδείας είναι μια στιγμή ιδιαίτερης κοινωνικής αξίας.
«Είναι η ώρα που βρίσκεσαι μπροστά από τις πύλες του Παραδείσου και κάποιος πρέπει να πει μια καλή κουβέντα για σένα.»
Ποιός λοιπόν σε αγάπησε;
Σε ποιά δωμάτια κοιμήθηκες, ποιός σε καληνύχτισε φιλώντας σε, ποιός θα φορέσει τώρα το μπλουζάκι σου; Ποιός θα θελήσει να βρεθεί στη θέση που βρέθηκες; Ποιός θα περπατήσει το δρόμο που περπατούσες;
Οι άνθρωποι είναι μηχανές κατασκευής ιστοριών, λέει ο Starik «Αναλωνόμαστε στο να φτιάχνουμε και να ξαναφτιάχνουμε ιστορίες. Αυτό που κάνει με τις Μοναχικές Ταφές είναι να επιστρέφουν σε αυτούς τους ανθρώπου, οι ιστορίες που έχασαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Με την πρώτη τους κοινή τελετή, ο Ger Frits κι ο Frank Starik ξεκίνησαν μια φιλία η οποία βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό για τους μοναχικούς πολίτες της πόλης.
«Ποιός ακόμα νοιάζεται για σένα; Ποιός θυμάται τα γενέθλια σου; Ποιός άκουσε την φωνή που σε καλούσε να εισέλθεις στον οίκο τον ύστατο, άνθρωπε, των ουρανών, το Αμστερνταμ.»
Υ.Γ1. Θα ξανάρθεις… όσα χρόνια κι αν περάσουν θα ξανάρθεις… Την τελευταία φορά που συνάντησα την 87χρονη συγκάτοικο στην πολυκατοικία μου, κατέβαινε με το μπαστουνάκι της τα σκαλοπάτια της εισόδου για να απολαύσει τον ύστατό της καφέ στο παλιό καφενείο της γωνίας. Μουρμούριζε τα λόγια από το τραγούδι του Αττίκ κι ήταν χαρούμενη. Είχε μετακομίσει στο ιδιόκτητο διαμέρισμα της στο ισόγειο πριν από ένα χρόνο, μετά από απουσία σχεδόν 50 χρόνων στο Αμβούργο της Γερμανίας. Σύζυγος διαπρεπούς ζωγράφου της πόλης του Αμβούργου, ο οποίος σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα πριν από πολλά χρόνια, χωρίς συγγενείς (ή μάλλον με συγγενείς που ήθελαν να αποφύγουν την ευθύνη της υπερήλικης άγνωστης συγγενούς), επέστρεψε στην Ελλάδα για να ζήσει τα ύστατα χρόνια της ζωής της. Μου αφηγήθηκε την πλούσια ζωής της σε μια δυο συναντήσεις μας στο ίδιο καφενείο μέσα από δεκάδες αφηγήσεις ταυρομαχίων που ήταν το αγαπημένο θέμα στην εικονογραφία του συζύγου της. Λάτρευε τους Ορφικούς και τον Χέμινγουεϊ. Είχε πέσει θύμα ένος Έλληνα κι ενός Αλβανού όταν κατά τη διάρκεια της μετακόμισης, της έκλεψαν τα χρυσαφικά της, 3 πίνακες του άντρα της, τις συλλογές της με τα γραμματόσημα και 700 ευρώ… Δεν ήταν απαρηγόρητη αλλά συγχωρούσε την πατρίδα της…
Άφησα μια άλλη Ελλάδα και γύρισα σε μια ξένη χώρα… αυτή την Ελλάδα δεν την θέλω… . Είχε ανάγκη από παρέα, δεν είχε φίλους στην Αθήνα (εκτός από τον Έλληνα και τον Αλβανό οι οποίοι φρόντιζαν για εκκρεμότητες και μερεμέτια του σπιτιού της), αγαπούσε τα σκυλιά μου, μου τηλεφωνούσε για να με ευχαριστήσει ξανά και ξανά για το φαγητό που της είχα κατεβάσει 2-3 φορές ζεστό μέσα από τον φούρνο ή το τσουκάλι… ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΗ… Είχε όρεξη για ζωή…Μια ζωή που της αφαίρεσαν…
Ξαφνικά η κυρία Φώφη Κ. βρέθηκε στο νοσοκομείο με ένα θανατηφόρο μικρόβιο στο αίμα και με μια ανάληψη από το λογαριασμό του βιβλιαρίου της 20.000 ευρώ. δυο μέρες πριν από τη μεταφορά της στο νοσοκομείο…Έσβησε μέσα σε ένα 24ώρο… μόνη…στο Λαϊκό Νοσοκομείο…Η κηδεία της έγινε στο άψε σβήσε, από άγνωστο εντολέα, με μοναδικούς παριστάμενους τον Έλληνα, τον Αλβανό, την καθαρίστρια του διαμερίσματός της και το διαχειριστή της πολυκατοικίας μου…Μα πώς την έθαψαν, δεν ήρθε κανένας να ανοίξει το σπίτι να πάρει ένα ρούχο για τη γυναίκα… είπα Με το νυχτικό που φορούσε στο νοσοκομείο μου απάντησε ο διαχειριστής… Αυτή την υπέρκομψη πεντάμορφη γυναίκα που αγαπούσε τη ζωή… Καλή αντάμωση κυρία Φώφη…
ΥΓ2. Ελπίζω ο πιο επιτυχημένος μεταπολεμικά δήμαρχος της χώρας και της πόλης, ο Γιάννης Μπουτάρης, άμεσα να προχωρήσει στην αδειοδότηση και την ανέγερση του πρώτου αποτεφρωτηρίου σε αυτή τη χώρα της Ευρώπης.
