Ένας γέρος βασιλιάς βρέχει τα πόδια του στο ποτάμι,
Ντέιβιντ Μαλούφ, «Λύτρα», μτφ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Πατάκη
Ο Αυστραλός συγγραφέας Ντέιβιντ Μαλούφ αφηγείται στο μυθιστόρημά του την ιστορία της συνάντησης του Πρίαμου με τον Αχιλλέα: ο Αχιλλέας έχει σκοτώσει τον Έκτορα και επί έντε- κα μέρες κακοποιεί το σώμα του νεκρού. Τότε ο Πρίαμος απεκδύεται τα βασιλικά του γνωρίσματα και φτάνοντας χωρίς να γίνει από κανέναν αντι- ληπτός στο στρατόπεδο των Ελλήνων με ένα κάρο φορτωμένο πολύτιμα λύτρα πέφτει στα πόδια του εχθρού του και ικετεύει για την κακο- ποιημένη σορό του γιού του. Αναπτύσσοντας σε περισσότερες από διακόσιες σελίδες ό,τι ο Όμη- ρος αφηγείται σε μερικές εκατοντάδες στίχους, έχει τη δυνατότητα ο Μαλούφ να ξαναπιάσει όλα εκείνα τα μικρά και μεγάλα θέματα που συναντά- με και στην Ιλιάδα, άλλοτε πλήρως και άλλοτε ελάχιστα ανεπτυγμένα. Παράλληλα, η εισαγωγή ενός προσώπου που δεν εμφανίζεται σε καμία αρχαία πηγή, του αγωγιάτη Σόμακα, του δίνει την ευκαιρία να αντιπαραθέσει με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια τους δύο κόσμους που ορίζουν τη ζωή των ανθρώπων στο έπος και – τηρουμένων των αναλογιών – στον σύγχρονο κόσμο. Από τη μία είναι ο σκληρός και άκαμπτος κόσμος της ιστορίας, αυτός στον οποίο γεννιέται και ζει ο Αχιλλέας και ο Πρίαμος, «ένας κόσμος οδύνης, απώλειας, εξάρτησης, εκρήξεων βίας και αγαλλί- ασης· μοιρολατρίας και μοιραίων αντιφάσεων, συ- ναρπαστικών αλμάτων στο άγνωστο· και, τέλος, ένας κόσμος θανάτου». Και από την άλλη είναι ο κόσμος της φύσης, των απλών πραγμάτων και των ασήμαντων περιστατικών. Αυτός ο δεύτερος είναι ο κόσμος στον οποίο ζουν όσοι δεν έχουν την υποχρέωση να είναι πάντοτε ήρωες, αλλά μπο- ρούν να είναι απλώς άνθρωποι. Κι ίσως αυτό, λέει ο Πρίαμος, να είναι το πραγματικό δώρο που έχει να προσφέρει στον Αχιλλέα, σε αντάλλαγμα για το σώμα του γιού του, ίσως αυτά να είναι τα λύτρα που του φέρνει: Η ευκαιρία να βγει, για λίγο ή για πάντα, από τον ρόλο που οι θεοί, η καταγωγή του, η ιστορία, η αναγκαιότητα έχουν ορίσει γι’ αυτόν και να δει με καθαρή ματιά τα πράγματα που τον περιβάλλουν. •
Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος
Ένα ερωτικό τρίγωνο, Αναΐς Νιν, «Χένρι και Τζουν»
μτφ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Μεταίχμιο
Αναΐς Νιν, «Χένρι και Τζουν», μτφ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Μεταίχμιο
Το χρονικό ενός ερωτικού τριγώνου». Δυο γυναίκες, ένας άντρας. Τρία πρόσωπα που εμπλέκονται μεταξύ τους με έναν αλλόκοτο τρόπο. Η Αναΐς Νιν προβαίνει σε βαθιές εξομολογήσεις που πολλές φορές σοκάρουν, περιγράφει λεπτομερώς τις έντονες ψυχολογικές της μεταπτώσεις, τις ατε- λείωτες ηδονικές συνευρέσεις με τον εραστή της, καθώς και τις ποικίλες συναισθηματικές της εκρήξεις. Δεν διατάζει να αποκαλύψει πράγματα πολύ προσωπικά με φοβερή ευφράδεια, θάρρος, και λυρική ωμότητα. Η εμπλοκή της με τον Μίλερ δεν είναι μονοδιάστατη. Ο άντρας αυτός είναι εραστής της, επίγειος θεός της, μέντοράς της, Μούσα της. Τον ερωτεύεται σφοδρά και γίνεται έρμαιο του άκρατου ενθουσιασμού και αισθησιασμού του, τον οποίο κι εκείνη ανατροφοδοτεί και ενθαρρύνει ώστε μοιραία οι δυο τους να οδηγούνται σε απολαυστικά, αλλά και επικίνδυνα συνάμα μονοπάτια. Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα πιο πολύ όταν η Αναΐς συναντά τη γυναίκα του Μίλερ, την Τζούν, από την οποία συμβαίνει να γοητεύεται επίσης. Μέσα στην ψυχή της γίνεται πόλεμος. Σοκάρεται. Τρομάζει. Ο Χένρυ Μίλερ είναι ο άντρας που θα απελευθερώσει σεξουαλικά τη Νιν, θα τη λατρέψει, θα την κάνει να αισθάνεται άκρως ποθητή, όμορφη, εκλεκτή, αξιοζήλευτη ερωμένη. Της απελευθερώνει μαγικά τα ένστικτα σε τέτοιο βαθμό που δεν ξέρει πώς να το διαχειριστεί, όπως ομολογεί και η ίδια. Κλεισμένοι σε μια κάμαρα στο Κλισί ρουφάνε ο ένας τον άλλο, μιλάνε για ποίηση και λογοτεχνία, χάνουν τις ισορροπίες τους, παραλογίζονται, αλληλοσπαράσσονται, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πλήττουν. Ο Μίλερ της κάνει παρατηρήσεις για τον τρόπο της γραφής της, αυτή γε- νικά αναφέρει πως νιώθει ότι εξελίσσεται διαρκώς μαζί του. Από την άλλη εκφράζει απέχθεια και αηδία για τον «πεζό» άνδρα της. Μέσα στα ημερολόγια αυτά η αχόρταγη Αναΐς δίνει ατελείωτες πορνογρα- φικές περιγραφές των ερωτικών της περιπτύξεων και, μην μπαίνοντας καν στη διαδικασία να επιλέξει, γεύεται ό,τι της προσφέρεται, ζώντας με οδύνη, ηδονή και πειραματισμό, ψάχνοντας παράλληλα να βρει τη λογοτεχνική της φωνή, η οποία εν τέλει θα είναι συνάρτηση των αισθηματικών και σεξουα- λικών της εμπειριών. •
Ασημίνα Ξηρογιάννη
