Ο «Εξώστης» συνομιλεί με Έλληνες μπλόγκερ βιβλίου

Ιστορικό και ταυτότητα
Στο μπλογκ που διατηρώ σήμερα (acopypastebook.posterous.com), όπως και στο «Ημερολόγιο Ανάγνωσης», που είχα στήσει πριν από έξι-επτά χρόνια και δεν υπάρχει πια, αυτό που κάνω είναι να εκθέτω σε δημόσια θέα μερικές από τις αναγνωστικές μου πλάνες και αναπηρίες αλλά, κυρίως, τις πολλές στιγμές απόλαυσης και ευτυχίας που μου έχει χαρίσει η πράξη του διαβάσματος. Προσπαθώ, σαν να λέμε, να στέκομαι τόσο στο υποκείμενο της ανάγνωσης, τον αναγνώστη, και στη σκηνοθεσία και την τέχνη αυτής της ευγενούς συνήθειας, όσο και στα ίδια τα βιβλία, στο αντικείμενο δηλαδή της ανάγνωσης.

Βιβλία!
Δεν διαβάζουμε για να βρούμε απαράλλακτο τον εαυτό μας και τη ζωή μας στις σελίδες των βιβλίων. Δεν διαβάζουμε για να παρηγορηθούμε που όλα τα σχέδιά μας αποδείχτηκαν πλάνες ή για το βαρύ φορτίο του χρόνου που λυγίζει τους ώμους μας. Δεν διαβάζουμε για να κατανοήσουμε την πραγματικότητα που μας περιβάλλει και τους ανθρώπους που συναναστρεφόμαστε ή για να αντικρίσουμε έναν διαφορετικό κόσμο. Δεν διαβάζουμε για να διευρύνουμε το μυαλό μας, για να γυμνάσουμε τη φαντασία μας ή για να οξύνουμε την ευαισθησία μας. Δεν διαβάζουμε για την απόλαυση ή προς παραδειγματισμό. Δεν διαβάζουμε για να πλουτίσουμε τις γνώσεις μας. Μα όσο περισσότερο διαβάζουμε τόσο περισσότερο όλα αυτά μάς συμβαίνουν.

Αγαπημένο λογοτεχνικό είδος
Τα βιβλία που μου χαρίζουν τη μεγαλύτερη αναγνωστική απόλαυση και πιο πολύ απ’ όλα τα εκτιμώ είναι εκείνα που από την πρώτη φορά που τα διαβάζω ονειρεύομαι και σχεδιάζω τη δεύτερη και την τρίτη ανάγνωσή τους. «Ένα βιβλίο που δεν θέλω να το διαβάσω δεύτερη φορά δεν θέλω να το διαβάσω ούτε και πρώτη», γράφει κάπου ο Άμος Οζ. Αγαπάω λοιπόν εκείνα τα ποιήματα που συμπυκνώνουν και αποκαλύπτουν σε λίγες μόνο αράδες την ποίηση που κρύβεται μέσα στην καθημερινότητα, αγαπάω εκείνα τα βιβλία που μπορώ να τα ανοίξω σε οποιαδήποτε σελίδα τους και να συντονιστώ στη στιγμή με το σύμπαν τους (την «Ιλιάδα», τον «Δον Κιχώτη», τον «Τρίστραμ Σάντι», τον Παπαδιαμάντη), αλλά αγαπάω επίσης πολύ μια ιδιαίτερη κατηγορία βιβλίων που τα ονομάζω μυθιστορήματα των διακοσίων σελίδων: τον «Πέδρο Πάραμο» του Χουάν Ρούλφο, το «Σφαγείο Νο5» του Κερτ Βόνεγκατ, τα «Λύτρα» του Ντέιβιντ Μαλούφ, τους «Στρατιώτες της Σαλαμίνας» του Χαβιέρ Θέρκας, το «Ο πεθαμένος και η ανάσταση» του Ν.Γ. Πεντζίκη.

Η e-κριτική βιβλίου: παρόν, διαδραστικότητα, εξέλιξη
Η αποδέσμευση της λογοτεχνικής κριτικής από τα καθιερωμένα έντυπα και τους επαγγελματίες γραφιάδες, που σημειώθηκε με την ανάπτυξη των μπλογκ την τελευταία κυρίως δεκαετία, είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξει σταδιακά τόσο η μορφή όσο και η ουσία του κριτικού λόγου – μια ανανέωση απολύτως ευπρόσδεκτη μετά από δεκαετίες στασιμότητας. Η δυναμική αυτή φαίνεται, ωστόσο, να έχει φτάσει στα όριά της: τα βιβλιοφιλικά ιστολόγια που παραμένουν ενεργά μοιάζει να μην έχουν πια κάτι καινούργιο να δώσουν και τα περισσότερα συνεχίζουν από κεκτημένη ταχύτητα ή λόγω συγγραφικής έξεως. Αλλού έχει πάει πια το παιχνίδι, στα νέα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά, κατά τη γνώμη μου.

Κριτική ή διαφήμιση;
Όλα αυτά τα χρόνια που γράφω στο μπλογκ για τα βιβλία που διαβάζω, μία μοναδική φορά έχει συμβεί να μου στείλει βιβλίο του εκδοτικός οίκος, πριν από τρία χρόνια. Δεν το έχω διαβάσει ακόμα. Έχω διαβάσει όμως και έχω γράψει, συχνά-πυκνά, για τα βιβλία των φίλων μου. Η αλήθεια να λέγεται.

Οι βιβλιοφιλικές κοινότητες του Διαδικτύου
Από την πρώτη στιγμή και ώς σήμερα, έχω ανταλλάξει χαμόγελα και γκρίνιες, επιφωνήματα θαυμασμού και ύβρεις, σύντομα σχόλια και μακροσκελή μηνύματα με εκατοντάδες ιστολόγους και αναγνώστες των βιβλιοφιλικών μπλογκ. Πολλούς απ’ αυτούς τούς συναντάω ακόμα, πού και πού, στις ιστοσελίδες που επισκέπτομαι. Με πέντε-έξι βρισκόμαστε πλέον και στα καφενεία ή στα σπίτια μας. Όλους τούς υπόλοιπους τούς βρίσκω καθημερινά στα κοινωνικά δίκτυα – εκεί πια γίνονται όλα, ακόμη κι αν αφορμή είναι το κείμενο που διαβάσαμε όλοι μας σε κάποιο βιβλιοφιλικό μπλογκ.