Μέχρι την Τρίτη το απόγευμα (που γράφεται αυτό το κείμενο), το φεστιβάλ λειτουργεί θεραπευτικά, όπως αναμενόταν άλλωστε, σ' αυτές τις περίεργες μέρες πολιτικού χάους. Ίσως όμως να είναι και ο βασικός λόγος που θα το θυμόμαστε – αυτή η αντιπαράθεση δηλαδή με την επικαιρότητα – όχι γιατί απογοητεύει το σύνολο των ταινιών του (σε μια εκδήλωση με τόσο μεγάλο αριθμό προβολών κάτι τέτοιο θα ήταν σχεδόν αδύνατο) αλλά γιατί η συνοχή τους μοιάζει ισχνή.
Το διαγωνιστικό τμήμα βρίσκεται στη μέση, καθώς έχουν προβληθεί 7 από τα 15 συνολικά φιλμ, και αυτό που ξεχωρίζει εύκολα είναι το τουρκικό “Διόδια”, μια ιστορία για έναν άνθρωπο λιγομίλητο, και μοναχικό που κάνει την ιδανική δουλειά για τον χαρακτήρα του, αυτή του υπαλλήλου σε σταθμό διοδίων. Η καταπίεση που δέχεται στο σπίτι από τον άρρωστο πατέρα του δίνεται με μορφή flashbacks που εξακολουθούν να μένουν μέσα στα όνειρα του ήρωα και όταν αρχίσουν να επηρεάζουν την δουλειά του, θα τον φτάσουν σε αδιέξοδο. Ο συμβολισμός της φύσης της δουλειάς με τη ζωή του ήρωα είναι απόλυτα πετυχημένος και ονειρικές σκηνές φτιαγμένες έτσι ώστε να αφήνουν την αμφιβολία κατά πόσο τελικά είναι φανταστικές ή όχι. Υπάρχουν άλλα 8 φιλμ μέχρι το Σάββατο που θα δοθούν τα βραβεία, που καλούνται να ανεβάσουν το διαγωνιστικό τμήμα στα περυσινά επίπεδα – τότε που κατά γενική ομολογία ήταν το καλύτερο εδώ και αρκετά χρόνια.
Οι Ορίζοντες βγάζουν όπως αναμενόταν τις περισσότερες επιλογές (είναι μακράν το μεγαλύτερο τμήμα του φεστιβάλ) και τα πιο γνωστά στο φεστιβαλικό κοινό ονόματα. Το “Παιδί με το Ποδήλατο” των Dardenne δεν υπολείπεται σε τίποτα από την σπουδαία φιλμογραφία τους κάτι που συμβαίνει με το “Ελένα” του Andrey Zvyaginstev που μοιάζει πιο αδύναμο από τα εντυπωσιακά “Η Επιστροφή” και “Αποξένωση”. Υπό τους Ορίζοντες προβλήθηκαν επίσης οι νέες ταινίες των Dumont και Kassovitz με τον πρώτο να καλύπτει πλήρως όσους τον ακολουθούν εδώ και χρόνια και τον δεύτερο να παρουσιάζει ρηχά ένα πολιτικό θέμα που θα μπορούσε να αναλυθεί περισσότερο. Σε λιγότερο γνωστά μονοπάτια, το σουηδικό “Μαϊμούδες”, με βραβείο στο Γκέτεμποργκ και ειδική μνεία στο Βερολίνο περιέγραψε με ιδιαίτερο τρόπο την αφύπνιση της σεξουαλικότητας 2 νέων κοριτσιών. Το “Μίκαελ” που ασχολείται με τη ζωή ενός παιδόφιλου που κρατά εσώκλειστο ένα 10χρονο αγοράκι, αλλά ενώ παρουσιάζει πολλαπλά στοιχεία της προσωπικότητάς του, δεν καταφέρνει να φτιάξει μια αφήγηση που θα εξυπηρετήσει στην κατανόηση της.
Στα υπόλοιπα, η τελετή έναρξης είχε το έξοχο φιλμ του Alexander Payne, “Οι Απόγονοι”, που σε 2 μήνες περίπου θα ανοίξει και στις αίθουσες. Ο Payne, φιλικός και ευχάριστος όπως και στο παρελθόν, ευχαρίστησε το Φεστιβάλ που τον στήριξε στα αρχικά του βήματα, μίλησε για τη δυσκολία της δημιουργίας ανθρωποκεντρικού σινεμά πλάι στα μεγαθήρια των στούντιο και επαίνεσε τις βραβεύσεις που είχαν στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια ο “Κυνόδοντας” και το “Attenberg”, σε αντιδιαστολή με τα προβλήματα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Το καλύτερο και χειρότερο πάντως φιλμ για τον γράφοντα προήλθε από το Βαλκανικό Τμήμα. Οι “Καλύτερες Προθέσεις” με τα μνημειώδη μονοπλάνα τους, έπιασαν ακριβώς το γύρω κλίμα που συνοδεύει μια άμεση εισαγωγή σε νοσοκομείο λόγω προβλημάτων υγείας. Ακριβώς αντίθετα, το “Νησί” είναι ένα ακατανόητο παιχνίδι ανάμεσα στη μνήμη και το σήμερα, ένα παιχνίδι με το τι βλέπουμε, σκεφτόμαστε και τι πραγματικά συμβαίνει που φιλοσοφεί γύρω από τέτοιες γενικότητες για να δικαιολογήσει τα όσα αδικαιολόγητα συμβαίνουν.
Υ.Γ. Από την προηγούμενη Παρασκεύη στο www.exostispress.gr μπορείτε να διαβάζετε το φεστιβαλικό blog που κρατάει ο Εξώστης. Διαβάστε κριτικές των ταινιών, συνεντεύξεις σε μορφή podcast και σχόλια για όσα γίνονται στο 52ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Το υπογράφουν ο Γιάννης Γκροσδάνης και ο υποφαινόμενος!
