Πάσχα είχαμε, και μπορεί να ήμασταν σπίτια μας και να τρώγαμε οικογενειακά αρνάκι στον φούρνο (λέεεεμε τώρα), αλλά τη μουσική δεν την εγκαταλείψαμε. Δεν μπορεί· ένα ραδιόφωνο, ένα λάιβ απ' αυτά που κάνουν οι καλλιτέχνες σωρηδόν στα social media, μία παλιά εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου, έστω ένα πρόγραμμα κονσέρβα στις 2 η ώρα με τον Αντώνη Ρέμο ή την Καιτούλα τη Γαρμπή, έστω μια playlist στο youtube την ακούσαμε.
Κι εντάξει, μπορεί να έχει ανέβει πολύ τα αισθητικό μας κριτήριο εν μέσω καραντίνας, τώρα που όλοι – όχι, όχι δεν λιώνουμε στο tik tok – παρακολουθούμε online παραστάσεις, περιηγούμαστε σε μουσεία και διαβάζουμε το ένα ebook πίσω απ' το άλλο, ωστόσο ας μη λέμε κι ό, τι θέλουμε. Δεν κάναμε Πάσχα με το Άσμα Ασμάτων. Η Κυριακή του Πάσχα θέλει κάτι πιο… να το πω αλέγκρο..ας μη βιαστώ..ας πούμε ότι θέλει κάτι περισσότερο ειλικρινές και ντόμπρο, κάτι πιο αισθηματικό, κάτι πιο βγαλμένο μέσα απ' την καρδιά, κάτι να πάνε τα φαρμάκια κάτω. Τι πάει να πει αυτό; Ζήτω τα λαϊκά τραγούδια!
Βέβαια, τι εννοεί κανένας λαϊκό είναι μεγάλη κουβέντα δεν είναι και της παρούσης τώρα, γιατί άλλο είναι εκείνο που μ' έβαλε εμένα σε σκέψεις. Με ξαναέβαλε, δηλαδή, γιατί κάθε φορά που ακούω (πχ στα ΚΤΕΛ) τέτοιου είδους σύγχρονα λαϊκοτράγουδα, σκέφτομαι πάντα το ίδιο πράγμα: καλέ γιατί είναι τόσο εγωϊστικά αυτά τα τραγούδια; Δηλαδή, άλλος κανείς δεν αγάπησε φίλε μου; Μόνο εσύ; Ή επειδή σε χωρίζει είναι αχάριστη; Δεν είστε ίσοι; Και θα μιλήσω με ενδεικτικά παραδείγματα για το διπλό πρόσωπο του εγωϊσμού αυτού, μέσα από τραγούδια των Αργυρού, Μακρόπουλου, Οικονομόπουλου, Παντελίδη, Χολίδη. Αρκετά αντιπροσωπευτική παλέτα νομίζω, αν και η αλήθεια είναι πως μόνο ειδική δεν είμαι στο είδος τους. Δεν έχω κάτι μαζί τους και τους χρησιμοποιώ, απλώς είναι μάλλον το, πώς το λένε, το ανφάν γκατέ του λαϊκού μας τραγουδιού τώρα. Αυτούς ξέρω, αυτούς εμπιστεύομαι.
Έχουμε και λέμε λοιπόν. Η μία όψη του νομίσματος είναι η κυρίαρχα και εξαιρετικά εμφανώς εγωϊστική, που λέει εν ολίγοις «σαν εμένα κανείς, εγώ μπορώ και μόνος μου, είμαι ό, τι καλύτερο κυκλοφορεί». Τι ακούμε;
Μόνος μου έτσι συνήθισα
Ζωή σε νίκησα ακόμα αντέχω
Μόνος μου στις ανηφόρες μου
Κόντρα στις μπόρες μου ξέρω να τρέχω…
Μόνος μου έχτιζα όνειρα
Πάνω στα όρια ακροβατούσα
κι αλλού:
Όταν για μένα θα μιλάς
να σκύβεις το κεφάλι
όσες συγνώμες κι αν χρωστάς
καμία δε μου φτάνει
Όταν για μένα θα μιλάς
ντροπή να νιώθεις μόνο
κι αν τύχει και με συναντάς
να αλλάζεις πάντα δρόμο
Όταν για μένα θα μιλάς
τις αποστάσεις να κρατάς
μαζί σου τίποτα κοινό
στο λέω πια δεν έχω
όταν για μένα θα ρωτάς
στα χαμηλά που με ζητάς
εγώ ψηλά θα είμαι μόνος μου
και μόνος θα αντέχω.
και αλλού:
Μόνος μια ζωή παλεύω για τους δυο μαζί
σήμερα λοιπόν θα κάνω πίσω
το καλό παιδί που όλα σου τα συγχωρεί
άλλαξε γιατί….
Έπαθα και έμαθα σ' αγάπησα την πάτησα
τόσο ωραία ψέματα απ' άλλη δεν ξανάκουσα
Έπαθα και έμαθα αντίο σου κι ας άργησα
Κι έρχεται έπειτα κι η άλλη όψη του νομίσματος. Ο κρυφός, υπόκωφος εγωϊσμός αυτού που λέει «όλες με εγκαταλείπουν, καμιά δεν ξέρει να αγαπά όπως αγαπώ και τα δίνω όλα εγώ» – άρααα… «πόσο τέλειος είμαι που δίνω και δίνω και είμαι τόσο χουβαρντάς». Πάμε να δούμε:
Κοίτα να μαθαίνεις πώς είναι να πεθαίνεις
πώς είναι όταν χάνεις αυτόν που αγαπάς
και
Εγώ κατάθεση ψυχής
κι εσύ ταξίδι αναψυχής
αλλού
Είσαι όλες εκείνες μαζί που τους έδειξα αδυναμία
που αγάπησα τόσο πολύ και δε μ' είχε αγαπήσει καμία
το εξαιρετικό παράδειγμα επίσης:
Για παράδειγμα
Εγώ ποτέ, ποτέ δε θα σε άφηνα
Δεν κάνει η καρδιά μου εμένα διάλειμμα
Απλά, όπως θα έκανες εσύ
Για παράδειγμα
και δύο για κλείσιμο:
Μου λες αντίο, μα εγώ είμαι στην πόρτα
Γιατί στα δύσκολα τα φέρνω πάντα βόλτα.
Δε θα σου δώσω τη χαρά να φύγεις πρώτη
Και στη συνείδησή μου να `χω πάντα χρέος.
///
Αυτό σου έλειπε να μη γυρίσεις
με χίλια κλάματα συγγνώμη να ζητήσεις
Αυτό σου έλειπε για τιμωρία
να ικετεύεις για μια δεύτερη ευκαιρία.
Τώρα θα έρθουν διάφοροι, και μ' όλα τα δίκια του κόσμου θα μου πουν: «ε καλά, μόνο αυτά λένε τα τραγούδια; Δεν λένε πόσο πονάνε, πόσο αγαπάνε; Και γιατί είναι εγωϊστικό να μη φοβάσαι ν' αγαπάς;» Ναι, ναι τα λένε όλα αυτά που λέτε, φαντάζομαι. Όμως, ποιος ξέρει, ίσως να είναι τα τραγούδια που κάνουν επιτυχία αυτά, ίσως εμένα να μου κάθονται πιο άσχημα στ' αυτί γι' αυτό και τα προσέχω.
Κι εν τέλει, φίλοι μου, αυτό το άρθρο δεν πέταξε παρά μόνο μια ιδέα – έτσι μεθεόρτια – για να δούμε, τι λένε τα τραγούδια μας για μας.
Υγ. θέλω εδώ να προσθέσω διακαώς κι ένα έντεχνο – λαϊκό κομμάτι (κάπου με τα σύνορα των ειδών χάνομαι). Μα «όσα κομμάτια κι αν μπορέσεις να ενώσεις, δεν θα σου φτάσουν μια στιγμή για να με νιώσεις»; Κατέβα λίγο, κοίτα με στα μάτια, μη με υποτιμάς, δύο είμαστε!
