HomeMind the artΑττίκ: Μια ζωή σαν μυθιστόρημα

Αττίκ: Μια ζωή σαν μυθιστόρημα

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος της Εριθέλγης Ραπτάκη. Από την μητέρα του ήταν εγγονός του Δημητρίου Ραπτάκη, ιατρού και βουλευτή Κυθήρων στην Ιόνιο Βουλή, και της Κλεοπάτρας Κορωναίου, αδελφής του στρατιωτικού Πάνου Κορωναίου. Μεγάλωσε στην Αίγυπτο, όπου παρακολούθησε μαθήματα μουσικής. Το 1907 φτάνει στο Παρίσι, για να σπουδάσει πολιτικές και οικονομικές επιστήμες – ως συνέχεια των σπουδών του στη Νομική Σχολή Αθηνών – όμως αποφάσισε να τις εγκαταλείψει γρήγορα για να γραφτεί στο Ωδείο του Παρισιού, όπου θα έχει καθηγητές τον Γκαμπριέλ Φωρέ, τον Καμίγ Σαιν – Σανς και τον Εμίλ Πεσάρ. Στο Παρίσι είχε εκδώσει περίπου 300 συνθέσεις, τραγούδια, μουσική για πιάνο, για οπερέτα, για μπαλέτο κ.ά. και έγινε ιδιαίτερα γνωστός. Συνεργάστηκε ως ηθοποιός με διάφορους θιάσους και συμμετείχε σε περιοδείες σε διάφορες χώρες ως το 1930, οπότε εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και δημιούργησε την περίφημη Μάντρα του Αττίκ.

Η Μάντρα του Αττίκ κάθε καλοκαίρι έδινε παραστάσεις στην Αθήνα και το χειμώνα περιόδευε στην περιφέρεια μέχρι το 1938 οπότε και απέκτησε μόνιμη έδρα σε μια αθηναϊκή ταβέρνα, την «Μονμάρτη», στη διασταύρωση των οδών Αχαρνών και Ηπείρου, η λειτουργία της οποίας εξακολούθησε μέχρι την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Πολλοί καλλιτέχνες της εποχής όφειλαν την ανάδειξή τους στη Μάντρα του Αττίκ, όπως οι τραγουδίστριες Λουίζα Ποζέλι, Ζωή Νάχη, Καλή Καλό, Δανάη, Κάκια Μένδρη, Ντιριντάουα, Λέλα Μιτσούκο…

Σύμφωνα με αρχεία της Ελληνικής Χωροφυλακής, στις 25 Ιουλίου του 1935 «υπό την αναμόχλευση πολιτικών παθών», ομάδα ροπαλοφόρων και σμηνιτών εισβάλλουν στη Μάντρα του Αττίκ κάνοντας τα γυαλιά – καρφιά, τραυματίζοντας θαμώνες και καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων και τον ίδιον τον Αττίκ στο κεφάλι. Αφορμή ήταν μια σάτιρα κατά του πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη. Λίγες ημέρες μετά ακολούθησαν παρόμοιες επιδρομές και σε γραφεία εφημερίδων.

Στο ερώτημα «τί ήταν η Μάντρα;» ο Αττίκ είχε απαντήσει στη Δανάη:

«Πολλές σανίδες, λίγη μπογιά και αρκετή πρωτοπορία. Ένα ξύλινο παράπηγμα-σκηνή, ύψους 6-7 μέτρων και δίπλα η αυλόπορτα είσοδος. Στο δρόμο η πρόσοψη παριστάνει ένα φτωχικό διώροφο σπιτάκι με ζωγραφισμένα πορτοπαράθυρα. ‘Ενα αληθινό παράθυρο στο ισόγειο που στην πραγματικότητα ήταν το ταμείο και μια αληθινή μπαλκονόπορτα με μπαλκόνι στο δεύτερο πάτωμα. Στην είσοδο γλάστρες με φυτεμένα… μακαρόνια. Στην πόρτα ψηλά ένα κλουβί με μια σαρδέλα αντί πουλιού, μαρτυρούσε την εκ μητρός καταγωγή μου και μην ξεχνάτε ότι οι Τσιριγώτες έβαλαν την σαρδέλα στο κλουβί να τραγουδήσει…»

Η περίφημη Μάντρα «έσβησε» μαζί με τον δημιουργό της, το 1944.

Ο Αττίκ παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο την ηθοποιό Μαρίκα Φιλιππίδου η οποία αργότερα τον εγκατέλειψε και παντρεύτηκε τον Σταμάτη Μερκούρη (πατέρα της Μελίνας Μερκούρη). Ο έρωτάς του γι’ αυτήν τη γυναίκα ήταν πηγή έμπνευσης, πηγή ζωής, αλλά και πηγή μεγάλου πόνου. Το τραγούδι «Είδα μάτια» – μεγάλη επιτυχία τότε – όλοι ήξεραν για ποια «μάτια» είχε γραφτεί. Τα μάτια της. Μικρή πόλη η Αθήνα, τα νέα κυκλοφορούσαν με ταχύτητα «τουίτερ» (χωρίς τουίτερ), χωρισμοί, έρωτες, πιπεράτα σκάνδαλα έφταναν και στις πιο φτωχικές γειτονιές και όταν ένα βράδυ ο Αττίκ βρισκόταν στο πιάνο του κι είχε απέναντί του την τέως σύζυγό του με τον νέο της άνδρα, όλη η Μάντρα του φώναζε πες το «Είδα μάτια» – γνωρίζοντας ότι η «αγαπημένη» ήταν εκεί. Τότε εκείνος αποσύρθηκε στο καμαρίνι του και μέσα σε 10 λεπτά έφτιαξε το νέο τραγούδι. «Ζητάτε να σας πω / τον πρώτο μου σκοπό / τα περασμένα μου γινάτια / ζητάτε «είδα μάτια» / με σκίζετε κομμάτια…».

 

Το ανεξήγητο της έμπνευσης. Και της ικανότητας του δημιουργού να κάνει τραγούδι με την άνεση μιας αναπνοής. Για πάνω από 10 χρόνια ο Αττίκ και το «εκτροχιασθέν μουσικό καμπαρέ» θα όργωνε την Ελλάδα αλλά και χώρες του απόδημου ελληνισμού.

Όλοι τον ήξεραν, όλοι τον τραγουδούσαν, όλοι ήξεραν ότι ο βιρτουόζος (κονφερασιέ, μουσικός, χορευτής κ.ά.) είχε ψυχή ποιητή και καρδιά παιδιού. Στην Κατοχή συνέχισε τις εμφανίσεις του στον χώρο του βαριετέ «Αλκαζάρ» και το 1943 πρωταγωνίστησε στην πρώτη ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα «Χειροκροτήματα» που είχε σαν υπόθεση το δράμα ενός διάσημου καλλιτέχνη που γερνάει.

Ένας καλλιτέχνης που γερνάει… Και ας ήταν μόνο 59 ετών. Μπορεί να ήταν το σκοτάδι της Κατοχής, μπορεί το δικό του, πάντως ο Αττίκ του ’43 δεν θύμιζε πια τον λαμπερό, γεμάτο χιούμορ κοσμοπολίτη που έφερνε βόλτα τον κόσμο όλο. Μήνες αργότερα από την προβολή της ταινίας, Αύγουστο μήνα, αυτοκτόνησε… Υπερβολική δόση υπνωτικών… Και ήταν μόνο 59 ετών.

 

 

 

Related stories

Revisiting: La La Land (2016) του Damien Chazelle

Γράφει η Φανή Εμμανουήλ Κάθε φορά που ξαναβλέπω μια ταινία...

Το Φεστιβάλ Δάσους συνεχίζεται δυναμικά και τον Σεπτέμβριο

Το Φεστιβάλ Δάσους, το μεγάλο πολιτιστικό γεγονός της Θεσσαλονίκης, συνεχίζει για δέκατη...

Κινηματογράφος και αθλητισμός: 6 ταινίες για το Μπάσκετ

  Γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Ο Γιάννης Αντετοκούμπο είναι (μαζί με...

Το ‘ελληνικό Woodstock’ και ένα πάρτυ στη Βουλιαγμένη

Το πρωτοποριακό πάρτι του Λουκιανού Κηλαηδόνη στη Βουλιαγμένη, γνωστό...

3 Νέες ταινίες στις κινηματογραφικές αίθουσες και η κορυφαία συνάντηση του Deadpool με τον Woolverin

γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Με τις θερμοκρασίες να συνεχίζουν να...