HomeΘέματα8 Μαΐου 1794, Ἀντουάν Λαβουαζιέ.

8 Μαΐου 1794, Ἀντουάν Λαβουαζιέ.

Ὁ Ἀντουάν Λαβουαζιέ ἦταν γόνος μιᾶς ἀπό τίς εὐκατάστατες οἰκογένειες τοῦ Παρισιοῦ. Γεννήθηκε στίς 26/8/1743 στό Παρίσι. Μετά τό θάνατο τῆς μητέρας του κληρονόμησε μία ἀρκετά μεγάλη περιουσία. Ὁ προπάππος του ἦταν ταχυδρόμος καί ὁ πατέρας του δικηγόρος. Γιά τό ἴδιο ἐπάγγελμα προοριζόταν καί ὁ Λαβουαζιέ καί γιά τόν λόγο αὐτό σπούδασε στό Πανεπιστήμιο τοῦ Παρισιοῦ ἀπό τό 1761 ἕως τό 1763 νομικά καί ἔλαβε τό σχετικό πτυχίο. Πολύ σύντομα ὅμως ἔγινε φανερό πώς οἱ φυσικές ἐπιστῆμες τόν ἀπορροφοῦσαν πολύ περισσότερο ἀπό τά νομικά προβλήματα. Ἔτσι, ἐκτός ἀπό τή νομική, σπούδασε βοτανική, χημεία, ἀστρονομία καί μαθηματικά.

Ἡ πρώτη του δημοσίευση πάνω σέ θέματα χημείας πραγματοποιήθηκε τό 1764, ὅταν ἦταν μόλις 21 ἐτῶν. Τό 1767 δέχτηκε τή θέση πού τοῦ πρόσφερε ἕνας διάσημος γεωλόγος τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ὁ Ζεράρ, ὁ ὁποῖος εἶχε σκοπό νά καταρτίσει τόν πρῶτο γεωλογικό χάρτη τῆς Γαλλίας. Μαζί του ὁ Λαβουαζιέ διέσχισε τά Βόσγια ὄρη καί ἔζησε μιά ζωή ἀρκετά σκληρή σέ σχέση μέ ἐκείνη πού εἶχε συνηθίσει νά ζεῖ μέχρι τότε. Τό ἀποτέλεσμα ὅμως ἦταν ἀπροσδόκητα καλό, διότι ξεπέρασε ὅλα τά προβλήματα ὑγείας πού δέν τόν εἶχαν ἐγκαταλείψει ἀπό τήν παιδική του ἡλικία.

Τό 1768 ἔθεσε ὑποψηφιότητα στή Γαλλική Ἀκαδημία Ἐπιστημῶν καί ἔγινε δεκτός ὡς βοηθός χημικός, σέ ἡλικία μόλις 25 ἐτῶν. Τήν ἐποχή ἐκείνη ἡ δραστηριότητα τῆς Γαλλικῆς Ἀκαδημίας ἐπεκτεινόταν σέ ἕναν μεγάλο συνδυασμό μελετῶν πού ξεκινοῦσε ἀπό ἰατρικά, φιλοσοφικά καί βιομηχανικά προβλήματα καί ἔφθανε μέχρι τήν ἕρευνα τρόπων καθαρισμοῦ μεταξωτῶν καί μάλλινων ὑφασμάτων.

Τό 1771 ὁ Λαβουαζιέ παντρεύτηκε τήν δεκατριάχρονη Marie-Anne Pierette Paulze, κόρη ἑνός ἀπό τούς συνιδιοκτήτες τῆς Ferme Générale, μιᾶς ἑταιρίας πού εἶχε ἀναλάβει τήν εἴσπραξη τῶν φόρων ἀπό τούς ἀγρότες, πληρώνοντας στό κράτος ἕνα ποσό. Τά κέρδη τῆς ἑταιρίας ἦταν πολύ μεγάλα, ἀφοῦ δέν ἦταν εὔκολο γιά ἕναν ἀγρότη νά ἀποδείξει ὅτι πλήρωσε στήν ἑταιρεία περισσότερα ἀπό ὅ,τι πραγματικά χρωστοῦσε.

Οἱ δραστηριότητες τῆς Γαλλικῆς Ἀκαδημίας δημιούργησαν τό κατάλληλο περιβάλλον γιά νά ἀνθίσει ἡ ἰδιοφυΐα τοῦ νεαροῦ Λαβουαζιέ. Τό 1785 ἔγινε διευθυντής καί τό 1791 ταμίας τῆς Ἀκαδημίας. Στό διάστημα αὐτό ἀσχολήθηκε μέ τήν πρακτική καλλιέργεια τῶν σιτηρῶν, τή δημιουργία νέου συστήματος μέτρων καί σταθμῶν, τήν ἵδρυση ταμιευτηρίων καί ἀσφαλιστικῶν ταμείων, τή μελέτη τοῦ ἐδαφικοῦ πλούτου τῆς χώρας του, τή σύνταξη φορολογικῶν νόμων καί πολλά ἄλλα, χωρίς παράλληλα νά διακόψει τά χημικά του πειράματα καί τίς ἐπαφές του μέ ἄλλους μεγάλους ἐπιστήμονες τοῦ 18ου αἰώνα. Ὅταν ἔγινε διευθυντής στό πυριτιδοποιεῖο, ἐγκατέστησε ἐκεῖ τό πιό σύγχρονο χημικό ἐργαστήριο τῆς ἐποχῆς του. Μελέτησε τή συμπεριφορά τῶν ἀερίων καί ἦταν ὁ πρῶτος πού ἔδωσε ἀπάντηση στό ἄλυτο ἕως τότε ἐπιστημονικό ἐρώτημα τί ἀκριβῶς εἶναι ἡ καύση, ἡ φωτιά. Ἐξήγησε ὅτι ἡ καύση προέρχεται ἀπό τήν ἕνωση τοῦ ὀξυγόνου μέ ἄλλα στοιχεῖα. Διατύπωσε τήν ἀρχή τῆς διατήρησης τῆς μάζας, ἐξήγησε τί ἀκριβῶς εἶναι καί πῶς δουλεύει ἡ ἀναπνοή στό ἀνθρώπινο σῶμα, μελέτησε τό φαινόμενο τῆς ζυμώσεως. Στόν Λαβουαζιέ ἀποδίδεται καί ὁ καθορισμός σημαντικῶν ὅρων, ὅπως ὀξείδια, ὀξέα, ἅλατα, πού μέχρι σήμερα χρησιμοποιοῦνται στή χημική ὁρολογία.

Σέ αὐτόν ὀφείλονται ἐπίσης ἡ διάκριση ἀνάμεσα σέ ἁπλά καί σύνθετα σώματα, ἡ κατάρρευση τῆς θεωρίας τοῦ φλογιστοῦ, ἡ ἀνακάλυψη τοῦ ἀζώτου ὡς συστατικοῦ τοῦ ἀτμοσφαιρικοῦ ἀέρα, ἡ ἐφεύρεση τοῦ χημικοῦ ζυγοῦ καί ὁ διαχωρισμός τοῦ νεροῦ στά συστατικά του.

Εἶχε κάνει ὅμως ἕνα λάθος πού τοῦ κόστισε ἀκριβά, πολύ ἀκριβά. Πρίν ἀπό τήν ἐπανάσταση, ἕνας νεαρός δικηγόρος ὀνόματι Μαρά εἶχε ἐκδώσει ἕνα ἐγχειρίδιο μέ τόν βαρύγδουπο τίτλο «Φυσικές ἕρευνες ἐπί τοῦ πυρός». Ὁ Λαβουαζιέ διετύπωσε εὐθαρσῶς τή γνώμη του γιά τήν ἐργασία τοῦ Μαρά. Εἶπε δηλαδή ὅτι ἐπρόκειτο γιά σκέτες ἀνοησίες.

Ὅταν τό 1789 ξέσπασε ἡ Γαλλική Ἐπανάσταση, ὁ Μαρά ἀναδείχθηκε ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ἡγέτες της. Σέ συνδυασμό μέ τή θέση πού κατεῖχε ὡς γενικός φοροεισπράκτορας τοῦ προηγούμενου καθεστῶτος, ὁ μεγάλος ἐπιστήμονας ἀποδείχθηκε εὔκολος στόχος. «Δέν θά ἀφήσουμε αὐτές τίς βδέλλες νά ἀναπαύονται, προστατευμένες στή σκιά, χωρίς νά πάρουμε πίσω ὅλο τό αἷμα πού ρούφηξαν ἀπό τό σῶμα τοῦ λαοῦ», φώναζε ὁ βουλευτής Μαρά μέσα στό κοινοβούλιο. Ὁ Μαρά θυμήθηκε τήν κριτική πού εἶχε ἀσκήσει ὁ Λαβουαζιέ στό ἐγχειρίδιό του πρίν ἀπό χρόνια καί ἄρχισε νά γράφει φλογερά ἄρθρα ἐναντίον του στίς ἐφημερίδες: «Καταγγέλλω τόν ἀγύρτη Λαβουαζιέ, μαθητευόμενο χημικό, γενικό φοροεισπράκτορα, τόν ὑποτιθέμενο πατέρα ὅλων τῶν ἀνακαλύψεων». Οἱ ἐπαναστάτες ἔκλεισαν γρήγορα τό ἐργαστήριό του καί λίγο ἀργότερα τόν συνέλαβαν. Κανένας ἀπό τούς ἄλλους ἐπιστήμονες δέν τόλμησε νά ἀντιμιλήσει στή νέα ἐξουσία. Ἐκεῖνον τόν καιρό οἱ πάντες εἶχαν ἐξαγριωθεῖ καί οἱ ἐπαναστατικές καρμανιόλες δούλευαν ἀσταμάτητα σέ ὅλες τίς πλατεῖες τῶν γαλλικῶν πόλεων, ἐξοντώνοντας δῆθεν τούς ἐχθρούς τοῦ νέου καθεστῶτος. Μόνος του ὁ Λαβουαζιέ ἀπαρίθμησε στό δικαστήριο τά τεράστια σέ ὄγκο ἑρευνητικά του ἐπιτεύγματα, γιά νά πάρει τήν ἀκόλουθη ἀπάντηση ἀπό τόν ἀγράμματο καί φανατικό πρόεδρο: «Ἡ δημοκρατία δέν χρειάζεται ἐπιστήμονες. Θάνατος».

Ὁ Λαβουαζιέ, μαζί μέ ἄλλους 27 καταδικασμένους, ὁδηγήθηκε ἀμέσως στή λαιμητόμο καί τό κεφάλι του ἔπεσε. Τό ἡμερολόγιο ἔγραφε 8 Μαΐου 1794.

Ἑνάμιση χρόνο ἀργότερα, μετά τόν θάνατο τοῦ Ροβεσπιέρου καί τοῦ Μαρά, ὅταν ἀνέλαβε τή διακυβέρνηση τό μετριοπαθέστερο Διευθυντήριο, ἐπέτρεψαν στή γυναίκα του Μαρί Ἄνν νά πάρει τά ὄργανα καί τίς σημειώσεις τοῦ νεκροῦ. Οἱ ἐπίσημες Ἀρχές συνόδευσαν τήν ἄδεια παράδοσης τῶν πραγμάτων του μέ ἕνα κρατικό σημείωμα γεμᾶτο ἱστορική εἰρωνεία, τό ὁποῖο ἔγραφε: «Στή χήρα τοῦ Λαβουαζιέ, πού καταδικάστηκε ἀδίκως».

Related stories

Υπερδιπλάσια η έκταση που θα απαλλοτριωθεί στο Σέιχ Σου για το Flyover

Τροποποιητική μελέτη από το ΥΠΕΝ Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας...

Είναι οι “Στενές επαφές με τον Διάβολο” το θρίλερ της χρονιάς;

γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Η ταινία “Στενές επαφές με τον...

Θεσσαλονίκη: Πρωινή επίσκεψη από δελφίνια στον Θερμαϊκό

Μια ευχάριστη έκπληξη περίμενε όλους όσοι βρέθηκαν το πρωί...