Γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης
Ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας των εορτών, σχεδόν τα πάντα γύρω μας είναι στολισμένα με “άρωμα” Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Στους κινηματογράφους, παραδοσιακά στη χώρα μας την περίοδο αυτή, κάνουν την εμφάνισή τους ελληνικές παραγωγές, που στόχο τους έχουν να κάνουν εισιτήρια, καθώς ο Δεκέμβρης και ο μισός Ιανουάριος είναι οι μήνες που ο περισσότερος κόσμος θα επιλέξει για έξοδο του την σκοτεινή αίθουσα. Κάθε χρόνο, στις 26 Δεκεμβρίου και στις 2 Ιανουαρίου είναι οι δύο μέρες όπου τα σινεμά στην Ελλάδα “κόβουν” τα περισσότερα εισιτήρια της χρονιάς. Φέτος, οι διανομείς φέρνουν 3 Ελληνικές παραγωγές στις αίθουσες την περίοδο αυτή. Οι επιλογές του κοινού για τις φετινές γιορτές είναι δύο μεταφορές βιβλίων της ελληνικής λογοτεχνίας και μία Χριστουγεννιάτικη οικογενειακή ταινία. Την αρχή κάνει η μεταφορά στον κινηματογράφο της “Φόνισσας” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στις 30/11. Ακολουθεί, ίσως, η πρώτη οικογενειακή Χριστουγεννιάτικη ταινία στον Ελληνικό κινηματογράφο με τίτλο “Κουραμπιέδες από χιόνι” στις 14/12 και τέλος, στις 21/12 βγαίνει στις αίθουσες η μεταφορά του “Καπετάν Μιχάλη” του Νίκου Καζαντζάκη.
- Φόνισσα (30/11)
Την Φόνισσα την είδαμε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπου έκανε πρεμιέρα και απέσπασε 6 συνολικά βραβεία. Η ταινία κέρδισε πέραν των 5 βραβείων των επιτροπών: Βραβείο Καλλιτεχνικής επίτευξης Meet the Neighbors+, Βραβείο FIPRESCI καλύτερης Ελληνικής ταινίας, Βραβείο ΕΡΤ, Βραβείο Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Βραβείο Finos Film και το Βραβείο κοινού Fischer, κάτι που δείχνει ότι η ταινία άρεσε πολύ σε όσους κατάφεραν να βρουν εισιτήριο στις 2 sold out προβολές του Φεστιβάλ. Η ταινία με μία τελείως διαφορετική προσέγγιση από αυτή που είχε κάνει το 1974 ο Κώστας Φέρρης στην τότε μεταφορά της “Φόνισσας” στον κινηματογράφο, με σκηνοθέτη την εικαστικό/σκηνογράφο/ενδυματολόγο Εύα Νάθενα, στην πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία.
Η Νάθενα έχει μία μεγάλη πορεία στο θέατρο στο κομμάτι της σκηνογραφίας και ενδυματολογίας, αλλά και στον κινηματογράφο, έχοντας μάλιστα και δύο υποψηφιότητες στα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου ως ενδυματολόγος (Πρώτη φορά Νονός, 2012 και Νοτιάς, 2017). Στην “Φόνισσα” η δουλειά της και των συνεργατών της σε εικαστικό επίπεδο είναι εξαιρετική (Σκηνικά, κοστούμια, φωτισμός, τοποθεσίες, φωτογραφία). Αποτυπώνει άψογα την εποχή μέσω των σκηνικών και των κοστουμιών, ενώ ευτυχώς δεν υπάρχουν φολκλόρ στερεότυπα που σχεδόν πάντα συναντάμε σε παραγωγές που αποτυπώνουν την ελληνική ύπαιθρο. Μελέτησε σε βάθος το μυθιστόρημα του Παπαδιαμάντη και την εποχή που εκείνο αναφέρεται, το δούλεψε χρόνια στο μυαλό της και με τους συνεργάτες της, έδωσε τη συγγραφή του σεναρίου στην Κατερίνα Μπέη, σεναριογράφο της μεγάλης επιτυχίας των τελευταίων χρόνων στο Ελληνικό σινεμά: “Ευτυχία” (2019) και με την επιλογή της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη στον ρόλο της Φραγκογιαννούς/Φόνισσας το παζλ συμπληρώθηκε και το όραμα της Νάθενα πήρε κινηματογραφική μορφή. Με αλλαγές στη σειρά των γεγονότων έτσι όπως παρουσιάζονται στο μυθιστόρημα του Παπαδιαμάντη και με προσθήκες που προέκυψαν μετά την εξονυχιστική μελέτη του κειμένου, όπου αναδύθηκαν ζητήματα και καταστάσεις των χαρακτήρων που με την πρώτη ή δεύτερη ανάγνωση δεν ήταν φανερά, η Νάθενα καταφέρνει να κάνει το κείμενο του Παπαδιαμάντη δικό της. Η ταινία απόλυτα “φεμινιστική” και με πολλά μηνύματα για το ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία, παρουσιάζει μία άλλη εποχή που μοιάζει τόσο κοντά στο σήμερα και στις αμέτρητες πια κακοποιήσεις γυναικών.
Οι ερμηνείες από τον πρώτο μέχρι και τον πιο μικρό ρόλο εξαιρετικές από το πλούσιο καστ ηθοποιών: Καρυοφιλλιά Καραμπέτη, Μαρία Πρωτόπαππα, Έλενα Τοπαλίδου, Πηνελόπη Τσιλίκα, Όλγα Δαμάνη, Στάθης Σταμουλακάτος, Γεωργιάννα Νταλάρα, Χρήστος Στέργιογλου, Δημήτρης Ήμελλος, Χριστίνα Μαξούρη, Αγορίτσα Οικονόμου, Μιχάλης Οικονόμου, Βερόνικα Δαβάκη, Νίκη Παπανδρέου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Τσορτέκης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη.
Την μουσική της ταινίας υπογράφει ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, έμπειρος γνώστης των soundtrack στην χώρα μας, κυρίως σε τηλεοπτικές σειρές με μουσικές που άφησαν εποχή (Αναστασία, Η ζωή που δεν έζησα, Έτσι ξαφνικά, Λόγω Τιμής, Μη φοβάσαι τη φωτιά, Οι μάγισσες της Σμύρνης, Λένη, Φεύγα), αλλά και κινηματογραφικά: Ηλεκτρικός Άγγελος (Βραβείο μουσικής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 1981), Ρεβάνς (Κρατικό βραβείο μουσικής για τον κινηματογράφο, 1984), Αρχάγγελος του πάθους (Βραβείο μουσικής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και κρατικό βραβείο μουσικής για τον κινηματογράφο, 1987), Ο τσαλαπετεινός του wyoming (1995), Το φως που σβήνει (2000), Η Ρόζα της Σμύρνης (2016). Η ταινία αναμένεται να γίνει η επιτυχία της χρονιάς, καθώς απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό από φοιτητές και νέους, έως κυρίως σε ανθρώπους μεγαλύτερων ηλικιών ως επί το πλείστων γυναικών που πηγαίνουν σινεμά μία φορά τον χρόνο. Η καταλληλόλητα της ταινίας έχει οριστεί σε άνω των 15 ετών.
Σκηνοθεσία: Εύα Νάθενα
Σενάριο: Κατερίνα Μπέη (βασισμένο στο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη “Η Φόνισσα”)
Πρωταγωνιστούν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μαρία Πρωτόπαππα, Έλενα Τοπαλίδου, Πηνελόπη Τσιλίκα, Όλγα Δαμάνη, Στάθης Σταμουλακάτος, Γεωργιάννα Νταλάρα, Χρήστος Στέργιογλου, Δημήτρης Ήμελλος, Χριστίνα Μαξούρη, Αγορίτσα Οικονόμου, Μιχάλης Οικονόμου, Βερόνικα Δαβάκη, Νίκη Παπανδρέου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Τσορτέκης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη
Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου
Μοντάζ: Αγγέλα Δεσποτίδου
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Παναγιώτης Βασιλάκης
Διάρκεια: 97’
Υπόθεση: Σε ένα δυστοπικό νησί της Ελλάδας γύρω στο 1900, η Χαδούλα, χήρα Ιωάννου Φράγκου είναι μια γυναίκα που έχει μάθει να επιβιώνει στην ανδροκρατούμενη, πατριαρχική κοινωνία υπηρετώντας αυτό που της πέρασε η μητέρα της – μια σκυτάλη δύσκολη, που διαιωνίζει την υποτίμηση και την κατώτερη μοίρα της γυναίκας. Η Χαδούλα επαναστατεί μέσα της και αυτό δεν θα αργήσει να συμβεί και προς τα έξω. Τα μικρά κορίτσια του νησιού γίνονται θύματα του ξεσπάσματός της. Αφαιρώντας τους τη ζωή, η ίδια νιώθει ότι τα απαλλάσσει από το κοινωνικό φορτίο που η ύπαρξή τους επιφέρει. Οι πράξεις της κάποια στιγμή αυτονομούνται και τη φέρνουν αντιμέτωπη με τον νόμο. Εγκαταλείπει το σπίτι της και βρίσκει καταφύγιο στη φύση. Όμως, όσο και αν η ηθική της τής υπαγορεύει ότι έπραξε σωστά, στην πραγματικότητα το χρόνιο τραύμα της την ακολουθεί παντού. Το τέλος έρχεται σαν λύτρωση.
- Κουραμπιέδες από χιόνι (14/12)
Χριστουγεννιάτικη Ελληνική ταινία που απευθύνεται σε όλη την οικογένεια δεν έχουμε ξαναδεί. “Το τανγκό των Χριστουγέννων” και η κλασική ταινία του Παλιού Ελληνικού Κινηματογράφου “Η Κάλπικη λύρα”, απευθύνονται σε ένα ενήλικο κοινό και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ταινίες για όλη την οικογένεια. Το κενό στο είδος αυτό, με πρωταγωνιστές παιδιά, στα πρότυπα των αμέτρητων ταινιών του Χόλυγουντ για Χριστουγεννιάτικη κατανάλωση, έρχεται να καλύψει η πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του ηθοποιού Γιάννη Τσιμιτσέλη με τίτλο “Κουραμπιέδες από χιόνι”. Την υπογραφή στο σενάριο βάζει το πλέον επιτυχημένο δίδυμο στον Ελληνικό Κινηματογράφο (και τηλεόραση), Θανάσης Παπαθανασίου-Μιχάλης Ρέππας, όπου επιστρέφουν μετά από 15 χρόνια στον κινηματογράφο: Safe Sex (2000), Το κλάμα βγήκε απ’ τον παράδεισο (2002), Οξυγόνο (2003), Αυστηρώς κατάλληλο (2008). Εδώ, συνεργάζονται στη συγγραφή με το δίδυμο Αγνή και Χάρη Χιώτη. Ο Χάρης Χιώτης, γνωστός από τους ρόλους του στην τηλεόραση (Η Τούρτα της Μαμάς, Τα νούμερα) και η αδερφή του Αγνή Χιώτη, επίσης ηθοποιός, σκηνοθέτης και σύμβουλος ψυχικής υγείας. Η επιλογή των δυο τους από τους έμπειρους Ρέππα-Παπαθανασίου για τη συγγραφή του συγκεκριμένου σεναρίου, μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς έχουν ασχοληθεί με το παιδικό θέατρο και έχουν γνώση του παιδικού κοινού. Η ταινία γυρίστηκε στην Ήπειρο και κυρίως στο Τσεπέλοβο Ζαγορίου.
Ο Τσιμιτσέλης συνεργάζεται για ακόμα μία φορά κινηματογραφικά με τον Μελέτη Ηλία, μετά τα Bachelor και την πρόσφατη ταινία “Άκου ποιος μιλάει” που ακόμα παίζεται στους κινηματογράφους, αυτή τη φορά ως σκηνοθέτης και παραγωγός. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο βλέπουμε τον Αλέξανδρο Αντωνόπουλο και δίπλα του (πέραν του Μελέτη Ηλία) τους: Κατερίνα Γερονικολού, Μιχάλη Ρέππα, Νικολέτα Βλαβιανού, Μαίρη Σταυρακέλλη, Πάνο Σταθακόπουλο, Σοφία Φαραζή, Κατερίνα Τσάβαλου, Βίκυ Σταυροπούλου και τα παιδιά: Σπύρο Ντούγια (γνωστός από την συμμετοχή του στην τηλεοπτική σειρά “Άγριες Μέλισσες” και σε ρόλο παρουσιαστή στο The 2night Show), Αριάδνη Βελλή, Στρατή Ζαχαρή, Στέλλα Μουρίκη. Την Μουσική της ταινίας υπογράφει ο Θέμης Καραμουρατίδης και το τραγούδι της ταινίας ερμηνεύει η Ελεονώρα Ζουγανέλη. Ο Καραμουρατίδης έχει γράψει ξανά μουσική για τον κινηματογράφο, στο “Ουζερί Τσιτσάνης” του Μανούσου Μανουσάκη (2015) και στην “Τζαμάϊκα” του Ανδρέα Μορφονιού (2017).
Το trailer της ταινίας δείχνει πως η ταινία θα πετύχει τον σκοπό της που είναι να διασκεδάσει την οικογένεια με μία συγκινητική κωμωδία με πρωταγωνιστές μικρά παιδιά. Είναι μία θετική προσπάθεια για ένα είδος που λείπει από τον Ελληνικό Κινηματογράφο, αυτό της οικογενειακής ταινίας. Η αισθητική της φαίνεται (απ’ ότι μπορέσαμε να συμπεράνουμε από το trailer) να έχει επιρροές από τον αντίστοιχο Γαλλικό κινηματογράφο (βλέπε “Μικρός Νικόλας”) και τις Χριστουγεννιάτικες ταινίες του Netflix. Ας ελπίσουμε να μην είναι άλλη μία τηλεοπτικού τύπου ταινία, αν και οι Ρέππας-Παπαθανασίου στον κινηματογράφο ποτέ δεν μας απογοήτευσαν κι ας προέρχονται από την τηλεόραση. Βέβαια εδώ σκηνοθέτης είναι ο Τσιμιτσέλης, αλλά με τόσα χρόνια εμπειρίας ως ηθοποιός τόσο στην τηλεόραση, αλλά κυρίως στον κινηματογράφο, όπου έχει πρωταγωνιστήσει σε περίπου 25 εμπορικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου τα τελευταία 23 χρόνια, οι περισσότερες εκ των οποίων μεγάλες επιτυχίες, έχει το ατού να γνωρίζει καλά το τι θέλει ο κόσμος να δει.
Σκηνοθεσία: Γιάννης Τσιμιτσέλης
Σενάριο: Θανάσης Παπαθανασίου, Μιχάλης Ρέππας, Αγνή Χιώτη, Χάρης Χιώτης
Μουσική: Θέμης Καραμουρατίδης
Φωτογραφία: Παναγιώτης Βασιλάκης
Μοντάζ: Νίκος Γαβαλάς
Σκηνικά: Αγγελική Ανακτορίδη
Κοστούμια: Νταίζη Κουράση
Υπόθεση: Σε ένα πανέμορφο ορεινό χωριό, ένας ιδιόρρυθμος ζαχαροπλάστης, ο κύριος Παναγιώτης (Αλέξανδρος Αντωνόπουλος) αναγκάζεται λόγω συνθηκών να κρύψει από όλους στο σπίτι του την μικρούλα Φανή (Αριάδνη Βελλή). Γρήγορα τα δυο εγγόνια του (Σπύρος Ντούγιας, Στέλλα Μουρίκη) και ένας φίλος τους (Στρατής Ζαχαρής) ανακαλύπτουν την κρυμμένη Φανή και έτσι σχηματίζεται η συμμορία των πέντε. Τα τέσσερα παιδιά και ο κύριος Παναγιώτης ζουν μια υπέροχη περιπέτεια μεταξύ πραγματικότητας και παραμυθιού. Πρέπει όμως πρώτα να ξεγελάσουν τους πάντες. Την κόρη του κυρίου Παναγιώτη (Κατερίνα Γερονικολού), τον γιατρό του χωριού (Μελέτης Ηλίας) και γενικώς όλους τους κατοίκους της μικρής κοινωνίας. Τα εμπόδιά τους είναι άπειρα κι αφού περάσουν από χίλιες δυο ανατροπές και δοκιμασίες, θα αποκαλυφθούν και θα χρειαστεί να έρθουν αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πράξεών τους. Θα ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα;
- Καπετάν Μιχάλης (21/12)
Η μεταφορά του βιβλίου του Νίκου Καζαντζάκη στον κινηματογράφο από τον Κώστα Χαραλάμπους, σκηνοθέτη των ταινιών: “Αγάπη στα 16” (2004, Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης), “Δεμένη κόκκινη κλωστή” (2011, Βραβείο Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου Καλύτερων ειδικών εφέ και κινηματογραφικής καινοτομίας) και “Λούγκερ” (2021). Επίσης, έχει σκηνοθετήσει αμέτρητα ντοκιμαντέρ για την ΕΡΤ και 5 μικρού μήκους ταινίες.
Η ταινία από το trailer φαίνεται ότι είναι μία μεγάλη παραγωγή με ειδικά εφέ, σκηνικά και κοστούμια εποχής, αμέτρητους κομπάρσους, σκηνές μάχης και με δυνατό καστ ηθοποιών: Αιμίλιος Χειλάκης, Αλέκος Συσσοβίτης, Γιώργος Γεροντιδάκης, Παναγιώτης Μπουγιούρης, Τζένη Καζάκου. Δείχνει πως έχει παρόμοια αισθητική με την προηγούμενη ταινία του σκηνοθέτη (Λούγκερ, 2021), όπου δεν είχε πάρει και τις καλύτερες κριτικές. Βέβαια, κάθε δημιουργία ενός καλλιτέχνη είναι μοναδική. Είναι η πρώτη φορά που μεταφέρεται ο “Καπετάν Μιχάλης” στον κινηματογράφο (έχουν προηγηθεί αρκετές μεταφορές του στο θεατρικό σανίδι, με κορυφαία ίσως την μεταφορά του το 1966, από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι και στον ομώνυμο ρόλο τον Μάνο Κατράκη). Η ταινία γυρίστηκε σε όλο το εύρος του νησιού της Κρήτης.
Πρωταγωνιστής, στον ρόλο του Καπετάν Μιχάλη, ο Αιμίλιος Χειλάκης, κατεξοχήν θεατρικός ηθοποιός, αλλά και με αρκετές εμβληματικές συμμετοχές στην τηλεόραση (Κλείσε τα μάτια, Έτσι ξαφνικά, Η ζωή που δεν έζησα, Λένη, Το νησί, Άγριες Μέλισσες, Πανθέοι). Στον κινηματογράφο επιστρέφει μετά από 18 χρόνια, άλλωστε έχει κάνει λίγες εμφανίσεις: Καβάφης (1996), Απόντες (1996), Έξι με Έξι (1997), Από την άκρη της πόλης (1998), Θηλυκή εταιρία (1999), Αιώνιος φοιτητής (2001), Δεκαπενταύγουστος (2001), Το μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι (2001), Η γυναίκα είναι σκληρός άνθρωπος (2005).
“Ο Καπετάν Μιχάλης”, είναι ένα από τα τελευταία έργα του Καζαντζάκη και θεωρείται από τα κορυφαία της ελληνικής λογοτεχνίας. Βασισμένο σε ιστορικά γεγονότα, δημιούργησε και πολλά φανταστικά περιστατικά. Είναι το έργο με την μεγαλύτερη σύνδεση με την ιδιαίτερη πατρίδα του συγγραφέα, την Κρήτη. ‘Έχει μεταφραστεί σε 28 γλώσσες.
Σενάριο –Σκηνοθεσία: Κώστας Χαραλάμπους
Πρωταγωνιστούν: Αιμίλιος Χειλάκης (Καπετάν Μιχάλης), Αλέκος Συσσοβίτης, Λούκία Μιχαλοπούλου, Τζένη Καζάκου, Παναγιώτης Μπουγιούρης, Σταύρος Μπιμπίλας, Γιώργος Γεροντιδάκης, Γιάννης Συλιγνάκης, Μάνος Ιωάννου, Γεράσιμος Σοφιανός, Στράτος Χρήστου, Κυριακή Γάσπαρη, Γιώργος Γαρνάβος, Δημήτρης Χαβρές, Νίκος Αναστασόπουλος, Χρήστος Χαλβατζάρας, Αλέξανδρος Ιωαννίδης, Κορίνα Αλεξανδρίδου, Σταύρος Καλιγάς, Ελένη Βουτυρά, Γιάννης Τσαγκαράκης, ‘Ελενα Γαβρά
Δ/νση Φωτογραφίας: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Μοντάζ: Χρήστος Τσουμπελης
Σκηνικά – Kοστούμια: Σάββας Πασχαλίδης
Μουσική: Κώστας Χαριτάτος
Διάρκεια: 108’
Υπόθεση: Το πλέον ευπώλυτο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, «Ο Καπετάν Μιχάλης» ζωντανεύει για πρώτη φορά στην μεγάλη οθόνη με τον Αιμίλιο Χειλάκη να ερμηνεύει τον ομώνυμο ήρωα. Κρήτη 1889, η χρονιά της επανάστασης. Κεντρικός ήρωας είναι ο Καπετάν Μιχάλης, ένας ασυμβίβαστος Κρητικός, μαυροντυμένος και αξύριστος, ωσότου ελευθερωθεί η Κρήτη. Την στιγμή όμως που συναντά την Εμινέ, γυναίκα του αδελφοποιητού του, Νουρήμπεη, τον κυριεύει ένας δαίμονας. Ο πειρασμός δεν τον αφήνει σε ησυχία και τον αποσπά από αυτό που θεωρεί ιερό καθήκον, την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους. Γρήγορα τα πράγματα περιπλέκονται και μια νέα εξέγερση ξεσπά, η οποία θα αλλάξει για πάντα τις ζωές όλων των ηρώων.
