γράφει η Φανή Εμμανουήλ
Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συνεχίζεται για 10η μέρα οι προτάσεις μας
για την Κυριακή 17/3/2024 είναι:
Killing Patient Zero – Laurie Lynd, Καναδάς, 2019, 98′
14:30 – Αποθήκη Δ’ – Tonia Marketaki
Μετά την εξέγερση του Στόουνγουολ και την άνοδο του κινήματος απελευθέρωσης των γκέι,
αυτοί γνώρισαν μια πρωτοφανή σεξουαλική ελευθερία, προτού η εμφάνιση του AIDS το
1981 αλλάξει τα πάντα. Οι ακροδεξιοί ρατσιστές εκμεταλλεύτηκαν το AIDS για να
στιγματίσουν τους γκέι άνδρες και κανένας δεν κατηγορήθηκε περισσότερο από τον Γκαετάν
Ντιγκά, τον Καναδό αεροσυνοδό που αποκλήθηκε «Ασθενής Μηδέν». Αναζητώντας την
προέλευση της μυστηριώδους επιδημίας, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων
πήραν συνέντευξη από άνδρες με τη νόσο, διαπιστώνοντας μοτίβα που υποδείκνυαν
σεξουαλική μετάδοση. Σε αυτό το ρηξικέλευθο ντοκιμαντέρ, ο Λόρι Λιντ διαψεύδει τον
μύθο «του τέρατος που έφερε το AIDS στη Βόρεια Αμερική», χρησιμοποιώντας όμορφα
καδραρισμένες συνεντεύξεις με τους φίλους του Ντιγκά και τους επιστήμονες που
ξεκλείδωσαν τα πρώτα περιστατικά με AIDS. O Γκαετάν που γνωρίζουμε εδώ είναι μια
παιχνιδιάρικη, σύνθετη ψυχή που φορούσε σκιά ματιών στη δουλειά, έπαιρνε μέρος σε
κρουαζιέρες φορώντας καυτά σορτσάκια και έκανε τα αδύνατα δυνατά για να βοηθήσει τους
ερευνητές από τα κέντρα να διαλευκάνουν το μυστήριο του «καρκίνου των ομοφυλόφιλων».
Ο Λιντ επίσης στρέφεται στον δημοσιογράφο του Σαν Φρανσίσκο Ράντι Σιλτς, ο οποίος
φρόντιζε πεισματικά να παραμένει η πολιτική του AIDS στα πρωτοσέλιδα. Το βιβλίο-
ορόσημο του Σιλτς, με τίτλο And the Band Played On, διαιώνιζε το μύθο του «Ασθενούς
Μηδέν», μια περίπλοκη πραγματικότητα την οποία ο Λιντ αναλύει με ιδιαίτερη προσοχή.
Ένα σημαντικό έργο queer αρχαιολογίας, το οποίο ρίχνει φως σε μια γενιά που έχει
τραυματιστεί όχι μόνο από έναν ιό, αλλά και από τις κατηγορίες και το δηλητήριο της
κοινωνίας.
Menus – Plaisiris – Les Troisgros – Frederick Wiseman, ΗΠΑ, 2023, 15:00 –
Makedonikon
Το οικογενειακό εστιατόριο των Troisgros, το οποίο ιδρύθηκε το 1930 στην κεντρική
Γαλλία, διατηρεί τρία αστέρια Μισελέν εδώ και 55 χρόνια για περισσότερες από τέσσερις
γενιές. Ο Michel Troisgros, που εκπροσωπεί την τρίτη γενιά που ηγείται του εστιατορίου,
μόλις μετέθεσε την ευθύνη της κουζίνας στον γιο του, τον César, τη τέταρτη γενιά σεφ της οικογένειας. Από την λαχαναγορά, σε ένα τυροκομείο, σε έναν αμπελώνα, σε ένα οργανικό
ράντσο με βοοειδή και στον κήπο της πίσω αυλής του εστιατορίου που το εφοδιάζει, ο
Γουάιζμαν μας παρασέρνει σε ένα λαχταριστό και απολαυστικό γαστριμαργικό ταξίδι στις
τρεις κουζίνες των οικογενειακών εστιατορίων. Μια εμβυθιστική εμπειρία, που επιδεικνύει
τη μεγάλη καλλιτεχνική ικανότητα, την εφευρετικότητα, τη φαντασία και τη σκληρή δουλειά
του προσωπικού του εστιατορίου στη δημιουργία, τη προετοιμασία και το σερβίρισμα
γευμάτων υψηλής ποιότητας.
Ryuichi Sakamoto: OPUS – Neo Sora, Ιαπωνία, 2023, 103′
15:30 – Olympion
Στις 28 Μαρτίου του 2023, ο θρυλικός συνθέτης Ρουίτσι Σακαμότο απεβίωσε έπειτα από τον
αγώνα του ενάντια στον καρκίνο. Το τελευταία χρόνια πριν από τον θάνατό του, αδυνατούσε πλέον να δίνει παραστάσεις. Οι συναυλίες, για να μην αναφερθούμε στις εκτεταμένες παγκόσμιες περιοδείες, ήταν υπερβολικά κουραστικές. Παρόλα αυτά, στα τέλη του 2022, ο Σακαμότο επιστράτευσε όλη του την ενέργεια για να πραγματοποιήσει μία τελευταία συναυλία, να δημιουργήσει ένα concert film με πρωταγωνιστές μόνο τον ίδιο και το πιάνο του, προτού εγκαταλείψει τον κόσμο. Η επιμέλεια έγινε από τον ίδιο τον Σακαμότο, όπως και η επιλογή της σειράς με την οποία παρουσιάζονται τα είκοσι κομμάτια που παίζει, τα οποία αφηγούνται τη ζωή του, χωρίς να χρειάζεται να ειπωθεί κουβέντα. Οι επιλογές του
καλύπτουν ολόκληρη την καριέρα του, από την περίοδο της συμμετοχής του στην ποπ
ορχήστρα Yellow Magic, μέχρι και τη μουσική επένδυση των εκπληκτικών ταινιών του
Μπερτολούτσι και τη μουσική από το τελευταίο αναστοχαστικό του άλμπουμ με τίτλο 12.
Γυρισμένο σε χώρο που γνώριζε καλά και περιτριγυρισμένος από τους πιο έμπιστους
συνεργάτες του, ο Σακαμότο απογυμνώνει την ψυχή του μέσα από τη μουσική του, γνωρίζοντας ότι αυτή ενδέχεται να είναι η τελευταία φορά που παρουσιάζει την τέχνη του.
Ένας εορτασμός της ζωής ενός καλλιτέχνη, στην πιο αγνή έννοιά του, αυτή η μοναδική
κινηματογραφική εμπειρία αποτελεί το κύκνειο άσμα του πολυαγαπημένου μαέστρο.
Γιάννης Σπανός: Πίσω απ’την μαρκίζα – Άρης Δόριζας, Ελλάδα, 2023, 118’
19:00 – Olympion
Ένα ταξίδι στην τεράστια πορεία του Γιάννη Σπανού από το παιδικό σπίτι στο Κιάτο ως τις
μεγάλες συνεργασίες στο Παρίσι και την επιτυχία στην Ελλάδα, με σπάνια ντοκουμέντα και
συνεντεύξεις. Μέσα από την προσωπική αναζήτηση ενός λάτρη της μουσικής του,
διερευνούμε γιατί ο Σπανός επέλεξε να μένει πίσω από τα φώτα, αφήνοντας το έργο του να
μιλήσει.
Teaches of Peaches – Philipp Fussenegger, Judy Landkammer, Γερμανία, 2024, 102′
20:00 – Makedonikon
Γυρισμένο κατά τη διάρκεια της επετειακής περιοδείας «The Teaches of Peaches», το
ομότιτλο ντοκιμαντέρ επιχειρεί μια συνεκτική συρραφή από αρχειακούς θησαυρούς και την
εκρηκτική οπτική τεκμηρίωση της τουρνέ, αποτυπώνοντας το ταξίδι μεταμόρφωσης της
Καναδής Μέριλ Νίσκερ στη σαρωτική καλλιτεχνική περσόνα της Peaches – μιας
καλλιτεχνικής παρουσίας διεθνούς βεληνεκούς. Από τη σκηνική σύλληψη του σόου μέχρι τις
εξαντλητικές πρόβες και τις αποθεωτικές εμφανίσεις, η ταινία χαρίζει μια ευαίσθητη ματιά
στους εσωτερικούς μηχανισμούς μιας περιοδείας που καθοδηγείται από ένα αγαπημένο και
παγκοσμίως δημοφιλές είδωλο. Ως φεμινίστρια μουσικός, παραγωγός, σκηνοθέτρια και
performance artist, η Peaches έχει διανύσει δύο δεκαετίες αμφισβητώντας τα έμφυλα
στερεότυπα και εδραιώνοντας τη θέση της στο πάνθεον των ειδώλων της ποπ και της
μουσικής βιομηχανίας. Η αγέρωχη αυθεντικότητά της υπονομεύει τις κοινωνικές νόρμες,
καταρρίπτει τα στερεότυπα και έρχεται σε σύγκρουση με τις πατριαρχικές δομές εξουσίας.
Υπερασπίζεται με σαρδόνιο πνεύμα τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα και αναμοχλεύει ζητήματα
φύλου και σεξουαλικής ταυτότητας, αφήνοντας ανεξίτηλο το σημάδι της στην ποπ
κουλτούρα.
Realm of Satan – Scott Cummings, ΗΠΑ, 2023, 79′ 21:00 – Pavlos Zannas
Ένα μοναδικό πορτρέτο που σκιαγραφεί Σατανιστές τόσο στη καθημερινότητα τους όσο και
σε πιο ιδιαίτερες στιγμές τους. Το Realm of Satan πρόκειται για ένα τελετουργικό
ντοκιμαντέρ που μαγεύει το κοινό και το παρασέρνει σε έναν μυστικιστικό κόσμο γεμάτο
μαγεία, μυστήριο και μισανθρωπία. Σε συνεργασία με τα μέλη της Εκκλησίας του Σατανά, ο
σκηνοθέτης Scott Cummings παραθέτει διακριτικές στιγμές που αιχμαλωτίζουν τους κόπους
και τις απολαύσεις των μοντέρνων σατανιστών. Η τεχνική του δίνει έμφαση στο
εσωτεριστικό όσο και στο σύνηθες, παρουσιάζοντας ένα διαφωτιστικό, σαρκαστικά κωμικό
και μερικές φορές απολύτως σοβαρό πορτρέτο μιας θρησκείας, η οποία συχνά καλύπτεται
από ένα πέπλο μυστικοπάθειας ή διαστρεβλώνεται λόγω παρεξηγήσεων. Ο Cummings έχει
παρευρεθεί στο Σαντανς πολλές φορές ως editor για πολυβραβευμένες πρεμιέρες,
συμπεριλαμβανομένων των Never Rarely Sometimes Always, Monsters and Men, Menashe
και Wendy. Αρχικά εξερεύνησε τα όρια της μη μυθοπλαστικής αφήγησης με την
καταξιωμένη ταινία μικρού μήκους του Buffalo Juggalos και τώρα κάνει το σκηνοθετικό του
ντεμπούτο σε μεγάλου μήκους ταινία με το Realm of Satan.
