γράφει η Φανή Εμμανουήλ
Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συνεχίζεται για 7η μέρα οι προτάσεις μας
για την Τετάρτη 13/3/2024 είναι:
Sinfonietta-πόλης, συνομιλία με τον Dziga Vertov – Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Ελλάδα, 2023, 80′
18:00 – Αποθήκη 1 – Τζόν Κασσαβέτης
H νέα ταινία του Δημήτρη Θεοδωρόπουλου που κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο 26ο ΔΦΝΘ, αποτελεί ένα ταξίδι αναζήτησης στο τοπίο της γεωγραφίας της οπτικής μνήμης, μέσα από τα απομεινάρια του παρελθόντος, με την πατίνα της φθοράς του αστικού τοπίου, την καταγραφή της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αναζητώντας μια «μουσική εικαστικότητα» της εικόνας.
The Making of a Japanese – Ema Ryan Yamazaki, Ιαπωνία, ΗΠΑ, Φινλανδία, Γαλλία, 2023, 99′
18:45 – Αποθήκη Δ’ – Tonia Marketaki
Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που διαμορφώνουν την ιαπωνική ταυτότητα; Τι σε κάνει τελικά Ιάπωνα, Γιαπωνέζα; Προκειμένου να βρει την απάντηση, η βρετανο-γιαπωνέζα σκηνοθέτρια παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής και σε βάθος μιας ολόκληρης σχολικής χρονιάς, μαθητές της Α’ και της ΣΤ’ τάξης δημοτικού σε δημόσιο σχολείο του Τόκιο, τους δασκάλους τους, πώς διδάσκοντες και διδασκόμενοι αλληλεπιδρούν, πώς συνδιαμορφώνονται. Το ξέσπασμα της πανδημίας και οι περιορισμοί της αποτελούν απλώς μια επιπλέον συνθήκη ελέγχου. Άλλωστε, τα παιδιά στην Ιαπωνία σμιλεύονται στην κουλτούρα της πατρίδας τους μέσω μιας ούτως ή άλλως αυστηρά οριοθετημένης εκπαιδευτικής διαδικασίας που αναζητά με αταλάντευτη προσήλωση την ενδεδειγμένη ισορροπία ανάμεσα στην ατομική πρόοδο και την αρμονία του κοινωνικού συνόλου. Με αφετηρία μια μοναδική υβριδική ματιά, η σκηνοθέτις εξετάζει κριτικά μια κουλτούρα που της είναι εξίσου οικεία όσο και ξένη, καθώς διαβάζει το σχολικό περιβάλλον με όρους βιομηχανικής μονάδας παραγωγής, για την οποία οι μαθητές προσιδιάζουν περισσότερο σε πρώτες ύλες προς επεξεργασία.
The Soul of the Bossales – Φρανσουά Περλιέ, Αϊτή, Γαλλία, 2024, 81′
22:00 – Αποθήκη Δ’ – Φρίντα Λιάππα
«Βossales» ονομάζονταν οι Αφρικανοί σκλάβοι που κέρδισαν τον πόλεμο ανεξαρτησίας της Αϊτής. Πλέον, η έννοια χαρακτηρίζει ένα άτομο που επαναστατεί, όπως ακριβώς κάνουν και οι πρωταγωνιστές της ταινίας. Η Charlotte είναι μια συνήγορος υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο Foukifoura, ένας σατιρικός αρθρογράφος, ο Edris, ένας σκηνοθέτης της εξέγερσης, o Michou, ένας εργάτης που πασχίζει να επιβιώσει και ο Ramoncite, ένας αινιγματικός ιερέας βουντού. Στην εκρηκτική κοινωνική κατάσταση του σήμερα, όλοι τους ενσαρκώνουν την ψυχή της επαναστάτριας πατρίδας τους: έναν φάρο πολιτικής και πνευματικής αντίστασης.
In Restless Dreams: The Music of Paul Simon – Alex Gibney, ΗΠΑ, 2023, 209′
22:30 – Olympion
Η αγιάτρευτη ανάγκη ενός σπουδαίου βετεράνου καλλιτέχνη να συνεχίσει να δημιουργεί κάτω από τις αντίξοες συνθήκες της πανδημίας και της καραντίνας, η χαρτογράφηση μιας καριέρας που υπερβαίνει ακόμη και τα όρια του μύθου, αλλά και η μαιευτική ενός (αλλά και κάθε) έργου τέχνης, συνθέτουν το περίτεχνο πορτρέτο ενός θρύλου της μουσικής, αλλά και μιας ολόκληρης εποχής. Το ντοκιμαντέρ In Restless Dreams: The Music of Paul Simon του -βραβευμένου με Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ για το αξέχαστο Taxi to the Dark Side– Άλεξ Γκίμπνεϊ, που συνοδεύεται από πολύτιμο και σπάνιο αρχειακό υλικό, μας ταξιδεύει στα ορόσημα της καριέρας του Πολ Σάιμον. Από την ηχογράφηση του εμβληματικού Bridge Over Troubled Water των Σάιμον και Γκαρφάνκελ και το making of του Graceland, που σημάδεψε τη σόλο καριέρα του Σάιμον, μέχρι την αξέχαστη συναυλιακή επανένωση του διδύμου στο Σέντραλ Παρκ ενώπιον 750.000 θεατών, παρακολουθούμε από απόσταση αναπνοής στιγμές όπου γράφτηκε ανεξίτηλο μουσικό μεγαλείο. Την ίδια στιγμή, ένα αδιόρατο νήμα συνδέει όλα τα παραπάνω με τη διαδικασία γέννησης ενός νέου άλμπουμ, φανερώνοντας το συγκινητικό τελικό επιμύθιο: η ανθρώπινη περιπέτεια, παρότι πεπερασμένη για τον καθένα από εμάς, θα επιβιώνει στο διηνεκές του χρόνου χάρη στο μαγικό φίλτρο της τέχνης.
Cinéma Vérité: Defining the Moment – Peter Wintonick, Καναδάς, 1999, 103′
23:00 – Makedonikon
Ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους με θέμα το ίδιο το ντοκιμαντέρ, το Σινεμά βεριτέ είναι μια σημαντική αναδρομή στα καλύτερα ντοκιμαντέρ του αιώνα, αλλά και μια αποτίμηση της κληρονομιάς που μας άφησε η επανάσταση του σινεμά βεριτέ που συντελέστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Η επανάσταση αυτή είχε πολλά ονόματα: Free Cinema, Direct Cinema, Candid Eye, Cinéma Vérité, και ξέσπασε ταυτόχρονα στην Αγγλία, στη Γαλλία, στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Όπου εμφανίστηκε, σήμανε έναν εντελώς καινούργιο τρόπο κατανόησης του κινηματογράφου, των θεατών και του κόσμου μας. Το σινεμά βεριτέ δημιουργήθηκε από μια ομάδα παθιασμένων ανταρτών, που έκαναν για το ντοκιμαντέρ ό,τι έκανε ο Καρτιέ-Μπρεσόν για τη φωτογραφία. Όλοι οι πρωτοπόροι του είδους, όπως οι Μισέλ Μπρο, Ρόμπερτ Ντρου, Γουλφ Κένινγκ, Ρίτσαρντ Λίκοκ, αδελφοί Μέιζλς, Ντον Πένεμπεϊκερ, Πιέρ Περώ, Ζαν Ρους, Χόουπ Ράιντεν και Φρεντ Ουάιζμαν εμφανίζονται σ’ αυτήν την ταινία. Οπλισμένοι με ελαφριές κάμερες λήψης κρατημένες στο χέρι και φορητό εξοπλισμό ηχογράφησης, και ταγμένοι στην καταγραφή της πραγματικότητας όπως εκείνοι την έβλεπαν, οι άνθρωποι αυτοί έφεραν επανάσταση όχι μόνο στο ντοκιμαντέρ, αλλά και σε όλες τις μορφές κινηματογράφου. Σε σχέση με τα «μαγκωμένα», διδακτικά ντοκιμαντέρ που προηγήθηκαν, τα έργα των δημιουργούν αυτών παραμένουν διαχρονικά: το ίδιο φρέσκα και πρωτότυπα σήμερα όπως όταν πρωτοκυκλοφόρησαν.
