HomeMind the artΜουσική17 Νοεμβρίου 1938, Gordon Lightfoot

17 Νοεμβρίου 1938, Gordon Lightfoot

Ὁ Gordon Meredith Lightfoot γεννήθηκε στίς 17 Νοεμβρίου τοῦ 1938 στήν Orillia, μιά μικρή πόλη 30.000 κατοίκων στήν πολιτεία Ὀντάριο τοῦ Καναδᾶ. Ἡ μητέρα του, ἀναγνωρίζοντας ἀπό νωρίς τό ταλέντο του στή μουσική, τόν ἐνθάρρυνε νά ἀσχοληθεῖ οὐσιαστικά μ' αὐτήν. Καί ὄντως, στά πέντε του ἔδωσε τήν πρώτη του δημόσια ἑρμηνεία ἐνῶ στά δέκα του ἠχογράφησε τόν πρῶτο του δίσκο, μέ τήν ἀδελφή του νά τόν συνοδεύει μέ τό πιάνο. Στά δώδεκα ἄρχισε μαθήματα πιάνου ὁ ἴδιος, καθώς καί φωνητικῆς, ὑπό τήν ἐπίβλεψη τοῦ Ray Williams. Πολλά χρόνια ἀργότερα ὁ Lighfoot δήλωσε πώς ὁ Williams τόν δίδαξε πῶς νά τραγουδάει μέ συναίσθημα καί πῶς νά ἔχει ἐμπιστοσύνη στή φωνή του.

Τό 1958 πῆγε στό Los Angeles, ὅπου ξεκίνησε νά παρακολουθεῖ μαθήματα σύνθεσης καί ἐνορχήστρωσης τζάζ. Ἐκεῖ γνώρισε καί ἀναπόφευκτα ἐπηρεάστηκε ἀπό τή μουσική τοῦ Pete Seeger καί τοῦ Bob Gibson. Τό 1960, μή μπορώντας νά ξεπεράσει τή νοσταλγία του γιά τήν πατρίδα του, ἐπέστρεψε στό Τορόντο. Ἀπό τότε ζεῖ μονίμως στόν Καναδά. Τότε ἦταν πού ἄρχισε μαθήματα κιθάρας, τήν ὁποία δέν θά παρατήσει ποτέ πιά ἀλλά καί ἡ ὁποία θά χαρακτηρίσει τόν ἦχο του. Ἀρχίζει τώρα νά συνθέτει καί νά ἠχογραφεῖ πιό συστηματικά.

Τό 1964 εἶναι σημαντική χρονιά γιά τή σταδιοδρομία του. Τότε γνωρίζει τόν ἦχο τοῦ Bob Dylan. Ἐνθουσιάζεται! Διαπιστώνει πώς αὐτή εἶναι ἡ μουσική πού τόν ἐκφράζει. Πολλές φορές στά κατοπινά χρόνια θά δηλώσει ὁ Lightfoot πόσο σημαντική ἐπίδραση ἄσκησε πάνω του ὁ Bob Dylan. Ἀλλά καί ὁ Dylan μέ τή σειρά του θά δηλώσει πώς κάθε φορά πού ἀκούει ἕνα τραγούδι τοῦ Lightfoot, εὔχεται νά μήν τελειώσει ποτέ! Τώρα ὁ Lightfoot ἀσχολεῖται πιά συστηματικά μέ τήν φόλκ.

Ἔχοντας βρεῖ τόν δρόμο του, οἱ συνθέσεις του εἶναι πιό μεστές, πιό σίγουρες. Τό ντουέτο Ian & Sylvia Tyson, σημαντικό τῆς τότε σκηνῆς φόλκ, ἠχογραφεῖ δύο τραγούδια του, τά Early morning rain καί For lovin' me. Λίγο ἀργότερα τά ἴδια τραγούδια θά ἠχογραφήσουν οἱ πιό γνωστοί Peter, Paul and Mary καί μέ τό δεύτερο ἐξ αὐτῶν ἀνέβηκαν στό Top 20 τῶν ΗΠΑ. Ἡ φήμη τοῦ Lightfoot βγαίνει ἀπό τόν Καναδά. Τραγούδια του ἑρμηνεύουν ὁ Elvis, ὁ Marty Robbins, ἡ Judy Collins.

Τό 1967 κυκλοφορεῖ ὁ πρῶτος του μεγάλος δίσκος (ἔτσι λέγαμε τότε τό ἄλμπουμ) μέ τίτλο Lightfoot! (Προσοχή στό θαυμαστικό). Ἡ ἐπιτυχία στόν Καναδά ἦταν ἀπρόσμενη! Τήν ἴδια χρονιά κυκλοφορεῖ τό δεύτερο ἄλμπουμ του, τό The way I feel καί τό 1968 τό Did she mention my name. Τό ὁμώνυμο τραγούδι εἶναι ἀπό τά ἀγαπημένα μου.

Προσέξτε τούς στίχους, πόσο γλυκόπικρα, μέ πόση καλά κρυμμένη ἀγωνία ρωτᾶ παρεμπιπτόντως ἄν τόν θυμᾶται, ἄν τόν ἀνέφερε μιά παλιά του ἀγάπη!

Ἡ ἐπιτυχία του συνεχίζεται. Οἱ ἐμφανίσεις του σέ Καναδά καί ΗΠΑ σημειώνουν μεγάλη ἐπιτυχία. Ὁ ἴδιος γράφει ἀσταμάτητα. Το τραγούδι του If you could read my mind, πού κυκλοφόρησε τό 1971 εἶναι, κατά δήλωση τοῦ ἴδιου, ἐπηρεασμένο ἀπό τό πρόσφατο διαζύγιό του. Εἶναι τό τραγούδι του πού γνώρισε τίς περισσότερες ἐκτελέσεις ἀπό ἄλλους. Τό ἔχουν ἑρμηνεύσει μεταξύ ἄλλων καί οἱ Johnny Cash (στόν τελευταῖο δίσκο πού ἠχογράφησε πρίν τόν θάνατό του), Petula Clark, Don McLean, Don Williams, Olivia Newton-John, Liza Minelli, Glen Campbell, Joe Dassin. Ἡ διασκευή τῶν Spotnicks ἦταν τό ἀνεπίσημο μουσικό θέμα τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων τοῦ Τορόντο τό 1972.

Τό 1974 κυκλοφορεῖ ἡ μεγαλύτερη ἐπιτυχία του στά ἄλμπουμ, τό Sundown. Τό ὁμότιτλο τραγούδι φτάνει μέχρι τήν πρώτη θέση τοῦ ἀμερικάνικου Top 20. Διαρκούσης τῆς ἐπιτυχίας του, αὐτός δίνει συναυλίες καί ἑτοιμάζει τό ὑλικό γιά τόν ἑπόμενο δίσκο. Ἡ τελειομανία του τόν ὁδηγεῖ νά ἐγκαταλείψει καί νά ἀκυρώσει τήν ἠχογράφηση ἑνός live δίσκου μετά ἀπό πέντε ἡμέρες, ἐπειδή ἔσπασε ἕνα νύχι του καί αὐτό ἀκουγόταν στό παίξιμο τῆς κιθάρας!

Βρίσκεται στή φάση αὐτή ὅταν στίς 10 Νοεμβρίου τοῦ 1975 βυθίζεται τό Edmund Fitzgerald καθώς ἔπλεε στή λίμνη Superior. Αὐτό τό φορτηγό πλοῖο, μήκους 255 καί πλάτους 23 μέτρων, μετέφερε σιδηρομετάλλευμα βάρους 26.000 τόνων ὅταν βρέθηκε στή μέση τρομερῆς καταιγίδας, μέ ἀνέμους πού ἔφταναν τά 100km/hr καί κύματα πού ξεπερνοῦσαν τά 5 μέτρα σέ ὕψος. Βυθίστηκε, παρασέρνοντας στόν ὑγρό τάφο καί τά 29 μέλη τοῦ πληρώματος. Συγκλονισμένος ἀπό τό συμβάν ὁ Lightfoot, κλείστηκε σέ ἕνα δωμάτιο γιά τρεῖς μέρες. Τό μεσημέρι τῆς τρίτης μέρας βγῆκε ἔχοντας γράψει τό τραγούδι The wreck of the Edmund Fitzgerald, πῆγε στό στούντιο καί τό ἠχογράφησε μέ τήν πρώτη. Γιά πολλά χρόνια ἐπισκεπτόταν τούς συγγενεῖς τῶν νεκρῶν, ὅποτε τό ἐπέτρεπαν οἱ συναυλίες καί οἱ ἠχογραφήσεις του.

Τό 1976 κυκλοφορεῖ τό ἄλμπουμ Summertime dream, ὅπου περιλαμβάνεται καί τό The wreck of thee Edmund Fitzgerald. Τό τραγούδι ἀνεβαίνει μέχρι τή δεύτερη θέση στἀ αμερικάνικο chart καί στήν κορυφή τοῦ καναδέζικου. Τό ἄλμπουμ φτάνει μέχρι τό 12 καί γίνεται πλατινένιο. Ἡ ἐπιτυχία του εἶναι πιά μόνιμη. Ὅπου πηγαίνει γιά συναυλίες, τά εἰσιτήρια ἐξαντλοῦνται. Τό 1980 ἀνακηρύσσεται τραγουδιστής τῆς δεκαετίας (τοῦ 1970) στόν Καναδά. Τό 1982 εἶναι ὁ πρῶτος καλλιτέχνης πού δίνει συναυλία στήν νέα αἴθουσα τοῦ Τορόντο, τό Roy Thomson Hall. Τό 1986 ἦταν ἡ πρώτη χρονιά στήν εἰκοσάχρονη καριέρα του πού δέν ἔδωσε καμμία συναυλία, θέλοντας νά ἀφοσιωθεῖ στό ἐπικείμενο ἄλμπουμ του, East of midnight. Τελειώνοντας ἡ δεκαετία τοῦ 1980, ἡ ἐμπορική επιτυχία τῶν δίσκων του πέφτει αἰσθητά. Οἱ συναυλίες του, ἐν τούτοις, συνεχίζονται μέ ἀμείωτη ἐπιτυχία. Κατά τήν δεκαετία τοῦ 1990 ἔδινε κατά μέσον ὅρο 50 συναυλίες κάθε χρόνο!

Ἡ νέα χιλιετία ἐπιφύλαξε στόν Lightfoot μιά ἔκπληξη. Δυσάρεστη, δυστυχῶς. Τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2002 πρίν ἀπό μία συναυλία στήν πατρίδα του Orillia τόν ἔπιασαν φοβεροί πόνοι. Μεταφέρθηκε σέ νοσοκομεῖο, ὅπου χειρουργήθηκε γιά ἀνεύρυσμα τῆς κοιλιακῆς ἀορτῆς. Παρέμεινε σέ κῶμα γιά ἕξη ἑβδομάδες καί χειρουργήθηκε ἄλλες τέσσερις φορές. Τρεῖς μῆνες μετά τήν εἰσαγωγή του, ἐπέστρεψε στό σπίτι του γιά νά συνεχίσει τήν ἀνάρρωση. Τό 2003 χειρουργήθηκε ξανά, ἀλλά ἄρχισε πάλι νά ἀσχολεῖται μέ τήν μουσική. Τό 2004 κυκλοφόρησε τό ἄλμπουμ Harmony, τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ ὁποίου εἶχε ἠχογραφηθεῖ πρίν ἀρρωστήσει. Στόν δίσκο αὐτό ὑπάρχει καί τό τραγούδι Couchiching, τό ὁποῖο μιλάει γιά τήν πατρίδα του Orillia καί τόν διαρκή νόστο πρός αὐτήν.

Τόν Ἰούλιο ἐμφανίζεται γιά πρώτη φορά στή σκηνή, ἑρμηνεύοντας μόνος μέ τήν κιθάρα του ἕνα τραγούδι. Τόν Νοέμβριο ὅμως ἐπιστρέφει θριαμβευτικά στή σκηνή μέ δύο sold out συναυλίες στό Hamilton τοῦ Ὀντάριο. Τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2006, κατά τή διάρκεια μιᾶς συναυλίας παθαίνει μίνι ἐγκεφαλικό, τό ὁποῖο τοῦ ἀχρηστεύει τόν μέσο καί τόν παράμεσο τοῦ δεξιοῦ του χεριοῦ. Ἀπτόητος, ἐπέστρεψε στίς ἐμφανίσεις χρησιμοποιώντας ἄλλον κιθαρίστα στά δύσκολα σημεῖα. Ἀλλά ἤδη στίς ἀρχές τοῦ 2007 ὅλα τά δάχτυλά του λειτουργοῦν καί πάλι ἄψογα. Ἀπό τότε συνεχίζει τίς ζωντανές ἐμφανίσεις, ἀλλά μέ πιό χαλαρούς ρυθμούς. Ὅμως μετά τό Harmony τοῦ 2004 δέν ἔχει γράψει νέο ὑλικό.

Στήν πολύχρονη καριέρα του, ἐκτός ἀπό πολλά μουσικά βραβεῖα, ἔχει τιμηθεῖ κατ' ἐξακολούθησιν ἀπό τό κράτος τοῦ Καναδά μέ διάφορα παράσημα καί τίτλους, πῆρε τιμητικό δίπλωμα νομικῆς ἀπό κάποιο πανεπιστήμιο καί τό 2007 ἡ μορφή του ἀπεικονίστηκε σέ γραμματόσημο τοῦ Καναδά, μαζί μέ ἄλλους τρεῖς καναδούς μουσικούς, Joni Mitchell, Anne Murray, Paul Anka. Ἐκτός ὅμως ἀπό τίς ἐπίσημες ἀναγνωρίσεις τῆς ἀξίας του, ὑπάρχει καί ἡ ἀναγνώριση ἀπό τούς ἄλλους καλλιτέχνες. Τραγούδια του ἔχουν πεῖ μεταξύ ἄλλων καί οἱ Elvis Presley, Johnny Cash, Hank Williams Jr., The Kingston Trio, Marty Robbins, Jerry Lee Lewis, Neil Young, Bob Dylan, Judy Collins, Barbra Streisand, Johnny Mathis, Herb Alpert, Harry Belafonte, Scott Walker, Sarah McLachlan, Eric Clapton, John Mellencamp, Jack Jones, Bobby Vee, Roger Whittaker, Peter, Paul and Mary.

Ἄν ἀκούσετε δύο-τρία τραγούδια του, μετά θά τόν ἀναγνωρίζετε πολύ εὔκολα. Ἡ βαθιά, μπάσα φωνή του, ἡ χαρακτηριστική δωδεκάχορδη κιθάρα του καί οἱ μελωδίες του εἶναι σῆμα κατατεθέν του. Εἶναι χαρακτηριστική περίπτωση τραγουδοποιοῦ, τροβαδούρου. Γράφει τούς στίχους, στούς ὁποίους μιλάει γιά ἀνθρώπους, γιά ἀγάπη, γιά τή φύση καί τόν βιασμό της, γιά τόν Καναδά. Μετά ντύνει τούς στίχους μέ μουσική, ἐξίσου ὄμορφη, ἐξίσου καλοδουλεμένη, χωρίς νά νοιάζεται γιά μουσικές ὑπερπαραγωγές ἤ πλούσιες ἐνορχηστρώσεις.

Ψάξτε τον, ἀκοῦστε τον, ἀπολαύστε τον. Θά καταλάβετε πῶς γίνεται ἕνας καλλιτέχνης, πού ἀπό τό 1993 μέχρι σήμερα ἔχει ἠχογραφήσει μόνο τρεῖς δίσκους, τά καταφέρνει καί γεμίζει κάθε χῶρο πού δίνει συναυλία.

Related stories

Revisiting: La La Land (2016) του Damien Chazelle

Γράφει η Φανή Εμμανουήλ Κάθε φορά που ξαναβλέπω μια ταινία...

Το Φεστιβάλ Δάσους συνεχίζεται δυναμικά και τον Σεπτέμβριο

Το Φεστιβάλ Δάσους, το μεγάλο πολιτιστικό γεγονός της Θεσσαλονίκης, συνεχίζει για δέκατη...

Κινηματογράφος και αθλητισμός: 6 ταινίες για το Μπάσκετ

  Γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Ο Γιάννης Αντετοκούμπο είναι (μαζί με...

Το ‘ελληνικό Woodstock’ και ένα πάρτυ στη Βουλιαγμένη

Το πρωτοποριακό πάρτι του Λουκιανού Κηλαηδόνη στη Βουλιαγμένη, γνωστό...

3 Νέες ταινίες στις κινηματογραφικές αίθουσες και η κορυφαία συνάντηση του Deadpool με τον Woolverin

γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Με τις θερμοκρασίες να συνεχίζουν να...