HomeΘέματα11/5/1918 Φάινμαν.

11/5/1918 Φάινμαν.

Σάν σήμερα τό 1918 γεννήθηκε ὁ Ρίτσαρντ Φάυνμαν (ἤ ἴσως Φέυνμαν) σέ ἕνα προάστιο τῆς Νέας Ὑόρκης. Τό πλῆρες ὄνομά του στά ἀγγλικά εἶναι Richard Phillips Feynman.

Ἀπό μικρός εἶχε κλίση πρός τήν ἐπιστήμη. Σέ ἡλικία μόλις 13 ἐτῶν δούλευε ἐπισκευάζοντας ραδιόφωνα καί στά 16 του εἶχε ἤδη ἀνακαλύψει τόν διαφορικό καί τόν ὁλοκληρωτικό λογισμό. Στόν τελευταῖο του χρόνο στό σχολεῖο κέρδισε καί τό πρωτάθλημα μαθηματικῶν «Putnam Competition» τῆς Νέας Ὑόρκης μέ μεγάλη διαφορά.

Φοίτησε στό MIT ἀπό ὅπου καί πῆρε τό πρῶτο του πτυχίο στή φυσική καί τά μαθηματικά. Τή διδακτορική διατριβή του τήν ἔκανε στό Πανεπιστήμιο Πρίνστον. Λίγο πρίν τό πέρας τῶν σπουδῶν του προτάθηκε νά συμμετάσχει στό Σχέδιο Μανχάταν — τήν προσπάθεια κατασκευῆς τῆς πρώτης ἀτομικῆς βόμβας — πού διεξαγόταν στό Λός Ἄλαμος. Ἐκεῖ συνεργάστηκε μέ ἐξέχοντες φυσικούς τῆς ἐποχὴς, ὅπως ὁ Ὀπενχάιμερ, ὁ Τέλλερ καί ὁ Χάνς Μπέτε. Μετά τό τέλος τοῦ πολέμου καί τήν ὁλοκλήρωση τῶν σπουδῶν του ἀκολούθησε τόν Χάνς Μπέτε στό Πανεπιστήμιο Κορνέλ. Ὕστερα συνέχισε στό Καλτέκ (California Institute of Technology), ὅπου καί παρέμεινε μέχρι τό τέλος τῆς σταδιοδρομίας του.

Τό 1965 ἔλαβε τό βραβεῖο Νόμπελ Φυσκῆς γιά τήν ἐργασία του στήν κβαντική ἠλεκτροδυναμική. Ἡ κβαντική ἠλεκτροδυναμική (QED) εἶναι μία κβαντική θεωρία πού περιγράφει ὅλα τά φαινόμενα πλήν τῆς βαρύτητας καί τῆς ραδιενέργειας. Ἐκτός ἀπό τήν QED, κατά τή διάρκεια τῆς ἀκαδημαϊκῆς του ζωῆς καταπιάστηκε μέ τό φαινόμενο τῆς ὑπερρευστότητας τοῦ ὑγροῦ ἡλίου, τήν κβαντική ἑρμηνεία τῆς βαρύτητας, τή δομή καί τίς ἀλληλεπιδράσεις τῶν στοιχειωδῶν σωματιδίων καί τή θεωρία τῶν ὑπολογιστῶν. Ἦταν ἐπίσης ὁ πρῶτος πού ἀντιλήφθηκε τήν ὕπαρξη μηχανισμοῦ στούς ἀστέρες πού ὁδηγεῖ σέ μελανές ὀπές.

Παρ' ὅτι ὁ Φάυνμαν προερχόταν ἀπό ἑβραϊκή οἰκογένεια, ἡ θρησκεία ποτέ δέν τόν συγκίνησε. Ἡ θρησκεία, ὅπως ἔλεγε, βασιζόταν στήν πίστη, ἐνῶ ἡ ἐπιστήμη στήν ἀμφιβολία καί ἡ ἀμφιβολία ἦταν πολύ πιό θελκτική γι' αὐτόν. Ὅσον ἀφορᾶ τήν ἐπιστήμη καί ἰδιαίτερα τή φυσική, τήν ἀντιμετώπιζε σάν χόμπυ. Μάλιστα εἶχε πεῖ σχετικά: «Ἡ φυσική εἶναι σάν τό σέξ. Σίγουρα ὑπάρχουν κάποια πρακτικά ἀποτελέσματα, ἀλλά δέν εἶναι αὐτός ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο τό κάνουμε». Λάτρης τῆς τέχνης — μία ἄλλη πτυχή τῆς προσωπικότητας του — ἀσχολήθηκε μέ τή ζωγραφική, παρακολουθῶντας μαθήματα γιά περισσότερο ἀπό 8 χρόνια. Ἐπίσης ἔπαιζε τύμπανα (bongos) παίρνοντας μέρος καί σέ ἐκδηλώσεις, ἕνα ἐνδιαφέρον πού ἀποκόμισε κατά τίς ἐπισκέψεις του στή Βραζιλία, τήν ὁποία καί λάτρευε.

Ὁ Φάυνμαν νυμφεύθηκε τρεῖς φορές καί ἀπό τόν τελευταῖο γάμο του ἀπέκτησε ἕναν γιό καί υἱοθέτησε μία κόρη.

Ὅμως ὁ Φάυνμαν πέρασε στήν ἱστορία κυρίως ὡς δάσκαλος μέ γνωστότερες τίς διαλέξεις γενικῆς φυσικῆς στίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ '60, ἕνα ἐγχείρημα σχεδιασμένο γιά προπτυχιακούς φοιτητές πού ὅμως κατέληξε —ἐν ἀγνοίᾳ τοῦ διδάσκοντος— σέ διαλέξεις γιά μεταπτυχιακούς καί ἐπαγγελματίες φυσικούς. Οἱ διαλέξεις αὐτές ἔχουν ἐκδοθεῖ σέ τρεῖς τόμους, μέ τίτλο «Lectures on Physics», γνωστούς ὡς «τά κόκκινα βιβλία». Ἡ ἐπιτυχία τῶν διαλέξεων αὐτῶν καί ἡ δημοτικότητα τοῦ ἴδιου ἀνάμεσα σέ φοιτητές καί συναδέλφους ἀποτέλεσε φαινόμενο.

Κυκλοφοροῦν ἀκόμη μεταξύ ἄλλων καί τά ἑξῆς ἀπολαυστικά βιβλία του στά ἑλληνικά: «6 εύκολα κομμάτια», «6 όχι τόσο εύκολα κομμάτια», «Το νόημα των πραγμάτων», «Σίγουρα θα αστειεύεστε κύριε Φάινμαν» ὅλα ἀπό τίς ἐκδόσεις Κάτοπτρο.

Λίγο πρίν ἀπό τόν θάνατό του μπροστά στό σοκαρισμένο ἀμερικανικό κοινό ἐξήγησε μέ ἕνα ἁπλό πείραμα τήν αἰτία τῆς καταστροφῆς τοῦ διαστημικοῦ λεωφορείου Τσάλενζερ τό 1986.

Πέθανε στίς 15/2/1988

Related stories

Κλείνει ένα από τα πιο αγαπημένα μεζεδοπωλεία του κέντρου

Λατρεύτηκε από τις παρέες νέων κι όχι μόνο! Τα...

Οι ταινίες της εβδομάδας 28.03-03.04.2024

Γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Μεγάλη αύξηση στα εισιτήρια την εβδομάδα...

Στην οδό Αρμενοπούλου, ο Gaetano μας ταξιδεύει στην σιτσιλιάνικη επαρχία

Κείμενο: Δέσποινα Λαμπρίδου / Φωτογραφίες: Μαρία Ευσταθιάδου Αρμενοπούλου 27,στην καρδιά...

Ο Εξώστης ρωτά, οι συγγραφείς απαντούν | Λάζαρος Αλεξάκης

    επιμέλεια στήλης: Φανή Χατζή Κάθε εβδομάδα ένας/μία συγγραφέας απαντά σε...

Μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά: Μία ανάπλαση που… άργησε πολύ

Ήταν Νοέμβριος του 2021, στη δεύτερη δύσκολη χρονιά της...