Στο διατηρητέο κτήριο του πρώην Ιταλικού Προξενείου Θεσσαλονίκης, γνωστό ως οικία Σαλέμ, στην οδό Βασ. Όλγας γεννήθηκε ένας από του κορυφαίους μαθηματικούς του 20ού αιώνα, ο Ραφαέλ Σαλέμ. Τα τελευταία χρόνια το σπίτι εγκαταλείφθηκε, ο αρχιτεκτονικός διάκοσμος λεηλατείται καθημερινά και το 2013 έγινε ιδανικό διαφημιστικό πόστερ αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς!
Η διώροφη οικία Σαλέμ (Βασ. Όλγας 20) είναι γνωστότερη ως κτήριο του πρώην Ιταλικού Προξενείου, γιατί στέγασε επί δεκαετίες στον 20ό αιώνα την ξένη διπλωματική αποστολή στη Θεσσαλονίκη. Το παραθαλάσσιο τότε αρχοντικό της «Λεωφόρου των Εξοχών», στην περιοχή Φαλήρου, χτίστηκε το 1907 από τον Εβραίο δικηγόρο Μανουέλ Σαλέμ του Ραφαέλ (ο πατέρας του ήταν ραβίνος), σε σχέδια του Έλληνα αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη.
Το κτήριο με υπερυψωμένο κλιμακοστάσιο, είναι δείγμα «στυλιστικού πλουραλισμού» που αφομοιώνει αρχιτεκτονικά στοιχεία από τον κλασικισμό, την Αναγέννηση και το μπαρόκ. Το 1915 στέγασε το προξενείο της Αυστροουγγαρίας και στη συνέχεια, στα χρόνια της κατοχής της πόλης από τα γαλοβρετανικά στρατεύματα της Αντάντ, το στρατηγείο των Σέρβων. Το κτήριο πουλήθηκε το 1924 στο ιταλικό κράτος και υπήρξε έως το 1978 εμβληματική στέγη του Ιταλικού Προξενείου Θεσσαλονίκης.
Η οικία Σαλέμ όταν στέγαζε το Ιταλικό Προξενείο, πριν από τους σεισμούς του 1978.
Μετά τους σεισμούς του 1978, λόγω των σοβαρών ζημιών, εγκαταλείφθηκε στη φθορά του χρόνου, αν και είχε χαρακτηριστεί το 1980 διατηρητέο μνημείο. Οι ενέργειες από ελληνικής πλευράς προς τον ιδιοκτήτη-ιταλικό κράτος, να ληφθούν μέτρα ασφάλειας του κτηρίου και να αποκατασταθεί το μνημείο στην αρχική μορφή του, δεν τελεσφόρησαν.
Την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα το εγκαταλειμμένο κτήριο άρχισε να καταστρέφεται από επιτήδειους που αποσπούσαν περίτεχνες σιδεριές και κομμάτια του εξαιρετικού αρχιτεκτονικού διάκοσμου. Η καταστροφική μανία και εγκατάλειψη του διατηρητέου έφτασε σε τέτοια αλγεινή κατάσταση που το 2013 η φωτογραφία του κόσμησε διαφημιστικό πόστερ της αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς τρόμου «Coven»!. Στην επιτυχημένη σειρά πρωταγωνιστεί η καλή ηθοποιός Τζέσικα Λανγκ και υποτίθεται ότι το σπίτι του τρόμου (της αφίσας) βρίσκεται στη Νέα Ορλεάνη.
Ο ιδιοκτήτης του κτηρίου Μανουέλ Σαλέμ, που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1859, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, διαχειρίστηκε ως διαπρεπής νομομαθής σημαντικές υποθέσεις της εποχής στην πόλη του, την Κωνσταντινούπολη και τη Γαλλία, συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις της Συνθήκης της Λωζάννης το 1923 και έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στο Παρίσι.
Διάσημο μέλος της οικογένειας Σαλέμ είναι ο γιος του Ραφαέλ, που γεννήθηκε το 1898, έζησε τα παιδικά του χρόνια σ΄αυτό το σπίτι και σήμερα θεωρείται ένας από τους κορυφαίους μαθηματικούς του 20ού αιώνα. Ο Ραφαέλ Σαλέμ ξεκίνησε τις γυμνασιακές του σπουδές στο ιταλικό γυμνάσιο στη Θεσσαλονίκη και τις ολοκλήρωσε στο Lycée Condorcet στο Παρίσι όπου είχε εγκατασταθεί με την οικογένειά του από το 1914. Ο Ραφαέλ σπούδασε αρχικά στη Γαλλία νομικά και στη συνέχεια μαθηματικά στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Ο κορυφαίος μαθηματικός του 20ού αιώνα Ραφαέλ Σαλέμ.
Διέπρεψε ως ερευνητής και καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Μασαχουσέτης και στο Χάρβαρντ, και από το 1955 σε πανεπιστήμια της Γαλλίας. Μια μαθηματική ανακάλυψή του πήρε το όνομα «Αριθμοί Σαλέμ», ενώ δίνεται και διεθνές «βραβείο Σαλέμ» σε μαθηματικούς που ασχολούνται με τη Μιγαδική και Αρμονική Ανάλυση. Τα τελευταία χρόνια της καριέρας του έζησε στο Παρίσι όπου και πέθανε το 1963. Ο Ραφαέλ Σαλέμ, που αναγνωρίζεται ως κορυφαίο μέλος της παγκόσμιας μαθηματικής κοινότητας, είναι ο σημαντικότερος μαθηματικός επιστήμονας της Θεσσαλονίκης.
Με αφορμή τη συμπλήρωση των 50 χρόνων από τον θάνατο του διαπρεπούς Ελληνοεβραίου μαθηματικού, τον Φεβρουάριο του 2014 διοργανώθηκε επιστημονική τιμητική εκδήλωση στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, όπου οι πανεπιστημιακοί Λένα Σαλέμ και Νίκος Καστάνης τόνισαν το παγκόσμιο επιστημονικό κύρος του και τη σημαντική συμβολή του Ραφαέλ Σαλέμ στην επιστήμη των μαθηματικών.
Αναδημοσίευση άρθρου: thessmemory.wordpress.com
