Ρίτα Αντωνοπούλου & Γιάννης Μπελώνης παντρεύουν την ελληνική μουσική με την παγκόσμια ποίηση
Στίχο, στίχο. Λέξη, λέξη. Νότα, νότα. Έτσι θα αντιληφθούμε τον τρόπο που η ελληνική μουσική μπορεί να συναντήσει την παγκόσμια ποίηση τη Δευτέρα 15 και την Τρίτη 16 Ιανουαρίου στο Θέατρο Αυλαία, με την Ρίτα Αντωνοπούλου να ερμηνεύει και τον Γιάννη Μπελώνη στο πιάνο πλάι της. «Όλου του κόσμους οι φωνές» θα πάρουν σάρκα και οστά για να μας μυήσουν σε μια μουσική παράσταση φτιαγμένη με αγάπη, αφοσίωση και τέχνη, σε μια εποχή που την έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ. Για να ξορκίσουμε την μοναξιά, την αποξένωση, το άνιωθο και τόσα ακόμη που μας βαραίνουν. Οι δύο πρωταγωνιστές μιλούν στον Εξώστη λίγο πριν να συστηθούν από την αρχή στο κοινό της Θεσσαλονίκης, μπαίνοντας σε ρόλους που δεν απέχουν πολύ από της ψυχής τους τα βάθη.
Νερούδα, Χικμέτ, Μπρεχτ, Λόρκα, Μαγιακόφσκι, Χάινε, Ελυάρ, Μπουκόφσκι, Ομάρ Καγιάμ και Πιερ Ζαν Ζουβ. Τι σας ενώνει με αυτές τις φωνές που ούρλιαξαν μέσα από την ποίησή τους;
Ρ.Α.: Ό,τι μας ενώνει όλους. Αυτοί οι συγκλονιστικοί ποιητές μίλησαν μέσα από την τέχνη τους για την εποχή τους, για την αλήθεια τους, για την ιστορία του ανθρώπου που επαναλαμβάνεται και για αυτό είναι πάντα σύγχρονοι. Η ποίηση από δημιουργούς τέτοιου βεληνεκούς είναι από χάδι στην καρδιά μέχρι γροθιά στα σωθικά. Και έτσι οφείλει να ερμηνευτεί και στη μελοποιημένη εκδοχή της και αυτό θα κάνουμε.
Γ.ΜΠ.: Πρόκειται για καλλιτέχνες τους οποίους θαυμάζω και αγαπώ για το έργο τους και την παρακαταθήκη τους στην κοινωνία. Πολλοί από αυτούς υπήρξαν καινοτόμοι στην εποχή τους και υπέγραψαν με ευαισθησία μερικές από τις σημαντικότερες σελίδες της παγκόσμιας λογοτεχνίας με μηνύματα υπέρ της ελεύθερης ατομικότητας και εναντίον του κοινωνικού καταναγκασμού. Νομίζω ότι και μόνο αυτό αρκεί για να επιχειρήσει κανείς να γίνει κοινωνός του έργου τους.
Αγαπημένος ποιητής-τρια; Που πραγματικά αναζητά ένας καλλιτέχνης την ποίησή του;
Ρ.Α.: Αν πρέπει να διαλέξω έναν ποιητή από όλους θα πω τον Χικμέτ. Με συγκινεί βαθιά ο τρόπος του. Την ποίηση μπορείς να τη δεις παντού γύρω σου αρκεί να έχεις τη ματιά σου στραμμένη κι ανοιχτή να την ανακαλύψεις. Δηλαδή ποίηση είναι και το όμορφο δέντρο που έχω έξω από το σπίτι μου, μα ποίηση είναι και το χαμόγελο της κόρης μου…όλα εδώ είναι…δίπλα μας και μέσα μας, αρκεί να είμαστε έτοιμοι να τα δούμε.
Γ.ΜΠ.: Η γενιά των ποιητών που έχει μελοποιηθεί από τους σημαντικούς Έλληνες συνθέτες στο δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα με συγκινεί ιδιαιτέρως. Θα διάλεγα δύο σημαντικούς εκπροσώπους αυτής της γενιάς, τον Νίκο Γκάτσο για την τρυφερότητα και τις ονειρικές εικόνες που μας δημιουργεί, και τον Γιάννη Ρίτσο για την κοινωνική του ευαισθησία και αγωνιστικότητα. Ένας καλλιτέχνης αναζητά την ποίησή του στην καθημερινότητά του, σε μια φράση, μια στιγμή, ένα χρώμα, έναν στίχο, μια λέξη, ένα γεγονός, ή συχνά και μια φανταστική ιστορία. Η δημιουργία είναι μια σύνθετη διεργασία που αποτελεί εντελώς προσωπική υπόθεση για τον κάθε καλλιτέχνη.
Πως ένα Θέατρο μπορεί να φιλοξενήσει μουσική και ποίηση αποτυπώνοντας την τέχνη του σήμερα κι όχι κάτι ξένο ή μακρινό; Τι είναι αυτό που κάνει το συγκεκριμένο θέαμα τόσο ξεχωριστό;
Ρ.Α.: Όλα έχουν να κάνουν πάντα με τον τρόπο και την πρόθεση. Εμείς, εννοώ και ο Γιάννης Μπελώνης και εγώ, υπάρχουμε στο σήμερα, στο τώρα, ενεργά και δυνατά. Άρα η δική μας πρόθεση είναι αυτή η παράσταση να μιλήσει σε όλους για κάτι σημερινό. Δεν πάμε να αναβιώσουμε μουσικές και λόγια από το κάποτε. Και με τον τρόπο που το φέρνουμε στο σήμερα, πιστέψτε με είναι απολύτως σύγχρονο. Ξεχωριστά είναι όλα όσα γίνονται με αυθεντικότητα και αλήθεια. Δεν υπάρχει άλλη μαγική συνταγή. Κι εμείς περήφανα δηλώνω ότι μόνο έτσι υπάρχουμε στο χώρο.
Γ.ΜΠ.: Κατά τη γνώμη μου η ποίηση αυτών των τόσο μεγάλων ποιητών περιέχει πανανθρώπινες και διαχρονικές αξίες, σκέψεις και προβληματισμούς. Το ότι τη σημερινή εποχή των ανισοτήτων, της κοινωνικής αδικίας, της φθηνής δημοτικότητας και της αναζήτησης του κέρδους, ένα μέρος της κοινωνίας έχει στραφεί σε άλλους είδους «αναζητήσεις», οφείλεται κατά βάση στην ένδεια παιδείας, και στην καθημερινή παροχή χιλιάδων φθηνών ερεθισμάτων. Αυτό όμως διόλου αλλοιώνει την ποιότητα και την αξία των μεγάλων ποιητών ή συνθετών και του έργου τους. Κι ο Παρθενώνας χτίστηκε πριν από 25 αιώνες, αλλά είναι εκεί, και αποτελεί πάντα σημείο αναφοράς.
Αν μπορούσατε να περιγράψετε την προετοιμασία, τις πρόβες σας, τις στιγμές που έχετε περάσει μαζί για να βγει στην σκηνή όλο αυτό… τι θα λέγατε;
Ρ.Α.: Να σας πω την αλήθεια τις πιο πολλές φορές κοιταζόμασταν και λέγαμε…τώρα σίγουρα; Αλήθεια θα βγει αυτό; Γίνεται; Είναι ένα δύσκολο project, το οποίο όμως μας χάρισε στιγμές περηφάνιας και υπέρμετρης ικανοποίησης, γιατί απλά το καταφέραμε και είχε τόσο μεγάλη ανταπόκριση από όσους το είδαν.
Γ.ΜΠ.: Η προετοιμασία για την εν λόγω συναυλία είναι μια πολύ ευχάριστη διαδικασία και για τους δύο μας, καθώς αφορά ένα ρεπερτόριο που δεν έχουμε πολύ συχνά την ευκαιρία να παίξουμε, αν και το αγαπάμε βαθιά. Επίσης, έχουμε διαπιστώσει ότι διαθέτουμε κοινό γούστο και αισθητική, οπότε η ερμηνεία μας κινείται σε παραπλήσιους δρόμους, καθώς αντιλαμβανόμαστε τόσο το κείμενο όσο και την μουσική με παρόμοιο τρόπο. Τέλος, τόσο για την Ρίτα όσο και για εμένα, αυτού του είδους οι παραστάσεις, με μόνο ένα πιάνο και μία φωνή, αποτελούν μια πολύ ελκυστική πρόκληση, καθώς βρίσκεσαι εντελώς «γυμνός» στη σκηνή. Οι προκλήσεις μας αρέσουν!
Το ελληνικό τραγούδι μπορεί να σταθεί επάξια απέναντι στην παγκόσμια ποίηση; Την ελληνική ποίηση δεν θα την συναντήσουμε στην μουσική σας παράσταση;
Ρ.Α.: Φυσικά και μπορεί! Έχουμε την τύχη να ζούμε σε έναν τόπο που γέννησε τον Ελύτη, τον Ρίτσο, τον Σεφέρη, τον Λειβαδίτη, τον Καβάφη και τόσους ακόμα. Και είμαστε ακόμη πιο τυχεροί, γιατί υπήρξαν συνθέτες που με τις μελοποιήσεις τους μας έφεραν την ποίησή τους στο στόμα. Τους τραγουδάμε τους ποιητές μας κι αυτό είναι υπέροχο! Στην ελληνική ποίηση έχω κάνει αρκετά αφιερώματα στο παρελθόν ακριβώς γιατί την αγαπώ ιδιαίτερα, αλλά αυτό είναι το ξεχωριστό αυτής της παράστασης… ότι εδώ καταπιανόμαστε με τους σπουδαίους του εξωτερικού… οι οποίοι όμως σε εμάς πώς έφτασαν πάλι; Μα από τις μεταφράσεις των δικών μας που ανέφερα πιο πάνω… οπότε σε ένα βαθμό είναι παρόντες όλοι.
Γ.ΜΠ.: Φυσικά και μπορεί να σταθεί αντάξια. Άλλωστε είναι γνωστό ότι υπάρχουν Έλληνες συνθέτες που έχουν επανειλημμένως συνεργαστεί με σημαντικούς ποιητές και σκηνοθέτες της παγκόσμιας σκηνής, με πολύ μεγάλη επιτυχία. Η συγκεκριμένη παράσταση είναι δομημένη πάνω σε ποίηση ξένων διακεκριμένων ποιητών. Εντούτοις, πολλά από τα συγκεκριμένα ποιήματα έχουν αποδοθεί στα ελληνικά (για τις ανάγκες των τραγουδιών) από σημαντικούς Έλληνες λογοτέχνες, όπως οι Γιάννης Ρίτσος, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Βασίλης Ρώτας και άλλοι, οπότε μπορούμε να πούμε πως, εν μέρει, υπάρχει εκπροσώπηση και της ελληνικής ποίησης στην παράστασή μας.
Είναι το κοινό διψασμένο για τέχνη πια. Θέλει να δοκιμάζει καινούργια πράγματα; Θέλει οι καλλιτέχνες να τους προτείνουν το διαφορετικό, το ανατρεπτικό; Ποια είναι η δική σας αίσθηση;
Ρ.Α.: Μετά και από αυτό το εγχείρημα μπορώ να σας πω με σιγουριά πώς ναι. Εγώ ένιωσα ότι ήταν σα να ανακάλυψαν μια όαση… τόσο πολύ, χωρίς ίχνος υπερβολής. Για μας αυτό ήταν το πιο σπουδαίο πέρα από την προσωπική ικανοποίηση την καλλιτεχνική. Όποιος μας κάνει την τιμή να βρεθεί κοντά μας αυτές τις δύο μέρες στο Θέατρο Αυλαία, θα ήθελα στο τέλος να έρθει να μου μιλήσει και στα αλήθεια να μου πει πώς το έζησε όλο αυτό.
Γ.ΜΠ.: Θεωρώ ότι σε κάθε εποχή υπάρχει κοινό που θέλει να δοκιμάζει νέα πράγματα, ενώ παράλληλα, όπως συμβαίνει παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, συγκυριακά υπάρχουν πρόσωπα και θεάματα που είναι της «μόδας» και προβάλλονται πολύ περισσότερο από τα υπόλοιπα. Εντούτοις, θα έχετε παρατηρήσει κι εσείς, ότι υπάρχει μια μερίδα από σημαντικούς καλλιτέχνες (ηθοποιούς και τραγουδιστές) που ενώ σπανίως εμφανίζονται στην τηλεόραση, δίνουν ελάχιστες συνεντεύξεις, και έχουν μηδαμινή «συνδρομή» στο life styling που τροφοδοτεί μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ της εποχής μας, καταφέρνουν και γεμίζουν θέατρα, γήπεδα, χώρους συναυλιών κ.ο.κ. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια σημαντική μερίδα της ελληνικής κοινωνίας, που κάνει επιλογές με δικά της κριτήρια, αδιαφορώντας για τα πρότυπα που επιχειρείται να μας επιβληθούν.
Πιάνο και φωνή. Πόσο σημαντικός είναι αυτός ο συνδυασμός ώστε να νιώσετε ότι άξιζε τον κόπο να ενωθούν «Όλου του κόσμου οι φωνές»;
Ρ.Α.: Για μένα μέσα στα χρόνια είναι ένας πολύ αγαπημένος συνδυασμός. Ήδη με τον Θάνο Μικρούτσικο κάναμε ούτε θυμάμαι πόσες παραστάσεις μόνο οι δυο μας και αυτό με έβαλε για τα καλά σε αυτόν το μαγικό κόσμο της λιτότητας, που δε μπορείς να κρυφτείς και μπορείς να επιβιώσεις μόνο με την απόλυτη κατάθεση της ψυχής και των ικανοτήτων σου. Όλες του κόσμου οι φωνές αν είναι να ενωθούν αξίζει κάθε κόπο… κι αυτός είναι ο στόχος μας. Και θα τον καταφέρουμε.
Γ.ΜΠ.: Για εμένα, ο συνδυασμός πιάνο φωνή είναι ο ιδανικός τόσο για να μπορέσει ο ερμηνευτής να μεταφέρει τα νοήματα του εκάστοτε κειμένου με καθαρότητα, όσο και για να καταφέρει το κοινό να αντιληφθεί τη σκέψη του ποιητή στην πρωταρχική του μορφή, χωρίς την παρεμβολή φανταχτερών εικόνων και πολλαπλών μουσικών ή άλλων παρεμβάσεων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όλοι οι μεγάλοι κλασικοί για τα τραγούδια τους χρησιμοποίησαν αυτόν τον συνδυασμό οργάνων, κι όχι ορχήστρα.
Πληροφορίες:
Δευτέρα 15 και Τρίτη 16 Ιανουαρίου
Θέατρο Αυλαία | Τσιμισκή 136
Ώρα έναρξης: 21:00
Εισιτήρια προπωλούνται μέσω more.com / Public / Nova
https://www.more.com/music/antonopoulou-mpelonis-aylaia/
Προπώληση: 16 ευρώ
Ταμείο: 18 ευρώ
