κείμενο: Ελλη Πελίτη
Τα πάρκα τσέπης – ή όπως αποκαλούνται διεθνώς “pocket parks”- αποτελούν χώρους πρασίνου σε πυκνοδομημένες γειτονιές της πόλης και αντικαθιστούν εκτάσεις, οι οποίες ήταν εγκαταλελειμμένες και είχαν μετατραπεί σε σκουπιδότοπους. Έναν τέτοιο χώρο αποτελεί και το Πάρκο Τσέπης, ένα οικόπεδο 430 τ.μ. στη γωνία των οδών Αγαπηνού και Μιχαήλ Ιωάννου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Η ιστορία ξεκινά το μακρινό 2017 από την Πρωτοβουλία της Γειτονιάς της Αλεξάνδρου Σβώλου και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2022. Στόχος ήταν η δημιουργία ενός αστικού κοινού που θα λειτουργούσε ως κοιτίδα συνύπαρξης, έκφρασης και δημιουργικότητας των κατοίκων της γειτονιάς, θα αποτελούσε έναν χώρο ασφαλή, δίχως διακρίσεις. Το μικρό αυτό πάρκο φιλοξένησε ποικίλες πολιτιστικές και επιστημονικές εκδηλώσεις και δράσεις αλληλεγγύης. Παρόλα αυτά, η ιστορία πήρε διαφορετική τροπή από την προκαθορισμένη. Πώς, λοιπόν, αυτή η μικρή όαση πρασίνου κατέληξε να έναν ακάλυπτο γεμάτο ακαθαρσίες και ξερόχορτα;
Το ερώτημά μας μάς το απαντά ο κύριος Χατζηνάκος. Σύμφωνα με τον ίδιο “μέσα από την εμπειρία μας έχουμε αντιμετωπίσει πάρα πολλούς περιοριστικούς δεσμούς που έχουν οδηγήσει το πάρκο στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα. Πλέον ως ομάδα δεν έχουμε δυνάμεις να το διαχειριστούμε”. Είναι γεγονός ότι η έλλειψη ανθρώπων, οι οποίοι μπορούν συστηματικά να φροντίζουν και να διαχειρίζονται τον χώρο, η εποχιακή χρήση του πάρκου, η ανάγκη συνεχούς επανενεργοποίησης της ομάδας, η αδυναμία γεφύρωσης διαφορετικών κοινοτήτων χρηστών, καθώς και άλλοι παράγοντες αποτελούν τροχοπέδη στην προσπάθεια της διατήρησης του Πάρκου σε μία αξιοπρεπή και λειτουργική κατάσταση.
Χαρακτηριστικά ο κύριος Χατζηνάκος αναφέρει ότι “το πάρκο έπαιρνε μορφή καθώς διάφορα άτομα, είτε από τη δική μας ομάδα, είτε από άλλες ήταν άνεργοι. Τώρα, οι περισσότεροι από αυτούς εργαζόμαστε και δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε το ίδιο. Τον τελευταίο χρόνο δεν έχουν οργανωθεί αρκετές δράσεις στο πάρκο. Δεν έχουμε πια ως ομάδα δυνάμεις, τόσο σωματικές όσο και ψυχικές για να μπούμε και πάλι στον χώρο”.
Το εγχείρημα ήταν ουτοπικό;
Επιπλέον, προσθέτει ότι “δεν είχαμε προβλέψει από την αρχή πως μετά από μία φάση δε θα μπορούσαμε να το υποστηρίξουμε άλλο. H ιδέα του Πάρκου ήταν ένας τρόπος να μεγαλώσει η ομάδα και να πέσει ο μέσος όρος ηλικίας της, γιατί θέλουμε να δουλεύουμε και με νέο κόσμο. Χρειαζόμασταν να φτιάξουμε ένα σπίτι για την κοινότητά μας, δεν είχαμε φανταστεί πως θα κατέληγε αυτό”.
Η κατάσταση αυτή οδήγησε την Πρωτοβουλία της Γειτονιάς της Αλ. Σβώλου στη δύσκολη απόφαση της αποχώρησης από τη διαχείριση του Πάρκου Τσέπης έπειτα από χρόνια σκληρή δουλειά και αφοσίωση. Την αποχώρηση συνοδεύει ένα αίτημα των ανθρώπων της Πρωτοβουλίας σχετικά με το μέλλον του Πάρκου.
Επιθυμούν το project του Πάρκου Τσέπης να παραμείνει ζωντανό, ώστε να συνεχίσει να καλύπτει τις ανάγκες της γειτονιάς και υποστηρίζουν τη σύσταση ενός φορέα, ικανού να αναλάβει τη συντόνιση και τη διοργάνωση εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων που θα συνεχίσουν αντάξια την παρακαταθήκη και την ιστορία του Πάρκου Τσέπης.
UPDATE: Το πάρκο καθαρίστηκε πρόσφατα. Το μέλλον ωστόσο δεν είναι ακομα ξεκάθαρο. Μακάρι να επανέλθει στις δόξες του!
