του Γιάννη Παπαδόπουλου
Το όραμα του Σαμπρί Πασά που άλλαξε την όψη της πόλης
Η Θεσσαλονίκη με τα τεράστια τείχη της μπροστά από τη θάλασσα έμοιαζε σαν μια πόλη που ήθελε να είναι αποκομμένη από τον έξω κόσμο. Την εποχή που στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι αυτοκρατορίες γκρέμιζαν τα τείχη και άνοιγαν τις πόλεις στον περισσότερο κόσμο, η Θεσσαλονίκη ύψωνε τα τείχη της για να κρατάει τους εχθρούς της μακριά.
Όλα όμως άλλαξαν το 1869, όταν διοικητής της Θεσσαλονίκης διορίστηκε ο Σαμπρί Πασάς, από τη Σμύρνη. Προτεραιότητα του ήταν να εκσυγχρονίσει την πόλη, και να την μετατρέψει σε εμπορικό σταθμό μέσω της θάλασσας.
Ως τότε οι έμποροι της εποχής διαμαρτύρονταν πως χάνουν χρόνο κάθε φορά που πρέπει να κατεβάσουν τα εμπορεύματα τους για να τα διοχετεύσουν τόσο στη Θεσσαλονίκη, όσο και στα Βαλκάνια.
Με μια εντυπωσιακή τελετή με πολύ κόσμο ο Σαμπρί Πασάς, με ένα ασημένιο σφυρί έριξε την πρώτη πέτρα του τείχους στη θάλασσα και ξεκίνησε επίσημα η κατεδάφιση των μεγαλοπρεπών τειχών.
Μάλιστα για να μεγαλώσει η πόλη και το παραθαλάσσιο κομμάτι, μάζεψε όλα τις πέτρες από τα τείχη και μπάζωσε τη θάλασσα κερδίζοντας πολλά μέτρα προς τα έξω. Οι κάτοικοι της πόλης και οι ταξιδιώτες αποθέωσαν αυτή τη κίνηση, αφού η πόλη άρχιζε να μοιάζε με ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.
Όμως κατά στη μέση των έργων, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, διέκοψε τη χρηματοδότηση και ο Σαμπρί αναγκάστηκε να βρει ιδιωτικά κεφάλαια. Έστειλε τους ανθρώπους να διαφημίσει το έργο στην κεντρική Ευρώπη και κατάφερε να βρει τα λεφτά που απαιτούνταν, πουλώντας βέβαια και αρκετά οικόπεδα σε ιδιώτες.
Μέχρι το 1910 η πόλη είχε αλλάξει εντελώς όψη. Το λιμάνι απέκτησε φώτα, μεγαλοπρεπείς εξέδρες για τις βόλτες των Θεσσαλονικέων, μαγαζιά με προιόντα και περίφημες μπυραρίες για τους ναυτικούς που κατέβαιναν στο λιμάνι.
