συνέντευξη στη Μαρία Φαρδέλλα
Ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Λάσκαρης ανεβαίνει στην Θεσσαλονίκη με την παράταση «Η μάνα αυτουνού… Έλλη Ζάχου Ταχτσή» της Κικής Μαυρίδου με τη Ράνια Σχίζα στο ρόλο της Έλλης Ζάχου Ταχτσή. Μετά την θριαμβευτική υποδοχή από κοινό και κριτικούς στην Αθήνα.
Η παράσταση έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Vault τον Μάρτιο του 2022 και ύστερα από συνεχόμενα sold out ολοκληρώνει τη σεζόν στην Αθήνα στις 9 Απριλίου και ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη. Είναι μία από τις τρεις παραστάσεις με τις οποίες συνεχίζεται τη σεζόν 2022-23 το θεατρικό project «Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ… ». Ένα θεατρικό φεστιβάλ μονολόγων, με εμπνευστή και καλλιτεχνικό διευθυντή τον Δημήτρη Καρατζιά, που φέρνει επί σκηνής μάνες σπουδαίων Ελλήνων ανδρών.
Η Έλλη Ζάχου Ταχτσή, υπήρξε μια ανυπόταχτη γυναίκα, που το μόνο που ήθελε, ήταν να ζήσει ελεύθερη και να αγαπηθεί. Ατύχησε και στα δύο. Υπέκυψε στη σκληρότητα της εποχής της και έγινε πιο σκληρή από αυτήν. «Η μάνα αυτουνού». Προσφώνηση απαξιωτική, ειρωνική, σαρκαστική, μα τόσο οικεία, τόσο γνώριμη. Ειπωμένη υπαινικτικά και πάντοτε χαμηλόφωνα. Σχεδόν ψιθυριστά. Από αυτούς τους ψίθυρους που είναι μαχαιριές στην καρδιά. Που καμιά φορά όμως γίνονται και φονικά. «Ο γιος αυτηνής», ο Κώστας Ταχτσής, δολοφονήθηκε. Όπως «δολοφονείται» σ’ αυτόν τον κόσμο, ότι απειλεί να ξεσκεπάσει την υποκρισία του. «Η μάνα αυτουνού». Το λιγότερο φωτισμένο πρόσωπο στον κυρίως αυτοβιογραφικό συγγραφικό κόσμο του Κώστα Ταχτσή. Στον οποίο βασίστηκε για να γράψει και το σημαντικότερο έργο του. Το «Τρίτο Στεφάνι». Που αποτελεί, πέρα από μια καταγραφή κι ένα ξεμασκάρεμα της αγίας ελληνικής οικογένειας. Εάν όμως το «Τρίτο Στεφάνι» ταυτίζεται με την ίδια την Ελλάδα, η ιστορία της μητέρας του, ταυτίζεται με όλα τα κρυμμένα μυστικά. Που κρατάμε καλά κλειδωμένα σε σκονισμένα μπαούλα, στοιβαγμένα στα υπόγεια της ψυχής μας.
Λίγες μέρες λοιπόν πριν την πολυαναμενόμενη παρουσίαση του έργου στην πόλη μας, ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Λάσκαρης φιλοξενείται στον Εξώστη για μια σύντομη κουβέντα.
Τι γυναίκα ήταν η Έλλη Ζάχου Ταχτσή;
Ήταν μάλλον μια γυναίκα που την ξέρουμε, μοιάζει στις δικές μας μητέρες ή στις δικές μας γιαγιάδες. Σκληρή, με περίεργο τρόπο να δείχνει την αγάπη της. Και πως να την δείξει; Αγαπήθηκε η ίδια; Η θέση της γυναίκας σήμερα δεν είναι ισότιμη με τον άνδρα, τι να συζητήσουμε για τις αρχές του 20ου αιώνα. Γυναίκες που παντρεύονταν αυτόν που επέλεγε κάποιος άλλος, που ανήλικες έκαναν παιδιά, σήμερα θα μιλάγαμε για βιασμό. Που δεν είχαν ισότιμη πρόσβαση στη παιδεία, στην εργασία. Η Έλλη Ταχτσή έφυγε νωρίς από μια ζωή άνετη και έπεσε αμέσως στην φτώχεια και στην εξαθλίωση στα 16 της. Δεν έμεινε όμως με σταυρωμένα τα χέρια. Διεκδίκησε την ελευθερία της και την επιλογή να ζήσει την ζωή της όπως η ίδια ήθελε. Στις εποχές αυτές όμως κι επειδή η ζωή δεν είναι μυθιστόρημα οι συνέπειες ήταν σκληρές.
Ήταν μια γυναίκα του σήμερα, μια γυναίκα που συναντάμε και στο τώρα;
Όχι με τους ίδιους όρους αλλά ναι. Όλο το λούμπεν προλεταριάτο που συναντάμε συχνά πυκνά στο θέατρο μας σήμερα – από το Σπιρτόκουτο και έπειτα μάλλον – είτε σε πρωτότυπες γραφές είτε σε διασκευές, βασίζεται σε χαρακτήρες που τους συναντάμε στις λαϊκές συνοικίες. Άνθρωποι σκληροί, βίαιοι, άγριοι με ένα δικό τους κώδικα τιμής, μια δικιά τους θεώρηση των πραγμάτων και ένα επίσης δικό τους τρόπο να εκφράζονται και εμπλέκονται συναισθηματικά. Δεν χρησιμοποιεί η ηρωίδα μας αυτό το λεξιλόγιο ίσως αυτή είναι μια βασική διαφορά. Και δεν θα μπορούσε η μητέρα του Ταχτσή να την οδηγήσουμε να μιλάει αυτή τη γλώσσα. Θέλαμε να πλησιάζει ο λόγος της, τον τρόπο γραφής του γιου της. Κάπως υπάρχει μια ανάγκη στην εποχή μας αυτοί οι άνθρωποι να βγουν στο προσκήνιο. Και ο κόσμος παρότι ακραίοι τους αναγνωρίζει, του είναι οικείοι.
Σκηνοθετικά με ποια κριτήρια και βάση έγινε η προσέγγιση του συγκεκριμένου έργου;
Δεν έκανα κάτι διαφορετικό από ό,τι κάνω συνήθως. Το αποτέλεσμα αλλάζει λόγω των διαφορετικών συστατικών μερών. Διάβασμα, έρευνα, ανάλυση, δοκιμές , άντληση και αξιοποίηση των υλικών από τους συνεργάτες μου και σύνθεση και επιπλέον αφαίρεση καθετί περιττού.
Η ηθοποιός Ράνια Σχίζα στο ρόλο της Έλλης Ζάχου Ταχτσή
Διαβάσαμε στις πολλές -και μόνο θετικές κριτικές για την παράσταση- πως ο σκηνοθέτης αφήνει μέσα από την λιτότητα την ηθοποιό να αναδείξει τις συγκλονιστικές ερμηνευτικές ικανότητες της. Είναι η απλότητα ένα χαρακτηριστικό που σας χαρακτηρίζει έτσι αλλιώς στην δουλειά σας, στην ζωή σας;
Αναγκαστικά στο ξεκίνημα έπρεπε την μη ύπαρξη οικονομικών δυνατοτήτων να την αξιοποιήσω κάπως κι από μειονέκτημα να την κάνω πλεονέκτημα. Στη συνέχεια κάπως έγινε συνήθεια, μέρος της τεχνικής και με ακολουθεί, βέβαια ακόμα δεν έχω χρήματα (γέλιο) άρα για να είμαι ειλικρινής δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Τουλάχιστον το εξελίσσω όσο μπορώ. Με βασανίζει κατά καιρούς αλλά έχω μάθει πια.
Ποιο έργο είναι όνειρο ζωής να σκηνοθετήσετε;
Δεν είναι το έργο. Είναι το που και με ποιους.
Διαλέξτε μια μέρα και μιλήστε μας γι’ αυτήν- πως είναι η καθημερινότητα σας;
Ξυπνάω αργά, πίνω καφέδες και καπνίζω δεν τρώω πρωινό, χαζεύω και διαβάζω στο κινητό και ξεκινάω την μέρα μου που συνήθως έχει γράψιμο για προτάσεις έργων που δεν απαντά κάποιος θεσμός, οργανισμός. φεστιβάλ κλπ θετικά, αναζήτηση παραγωγών και χρημάτων που δεν βρίσκουμε, (το λέω στο α πληθυντικό γιατί συνήθως αυτά τα κάνω με την συνεργάτιδα μου την Βασιλική Δρακοπούλου στην PROVAT.O. την ομάδα και εταιρεία μας) διάβασμα έργων, προετοιμασία των μαθημάτων για το theatre studio και το απόγευμα στο Vault όπου μπορείς να με δεις να κάνω τα πάντα, στο bar, στο ταμείο, στην ταξιθεσία, να μιλάω και πίνω με τα υπόλοιπα παιδιά του θεάτρου και standard το βράδυ να τρέχω φώτα και ήχο στις παραστάσεις της σκηνής του γ ορόφου. Ε μετά ή θα βγω για φαγητό ή ποτό ή αν είμαι εξαντλημένος θα γυρίσω σπίτι νεκρός. Ευτυχώς τώρα τελευταία έχω και κανένα ρεπό και μπορώ να δω καμιά παράσταση γιατί τις περισσότερες μέρες φέτος ήμουν 7 μέρες την εβδομάδα στο θέατρο. Όταν είμαι σε πρόβες το πρόγραμμα αλλάζει εντελώς. Όλη μου η καθημερινότητα γυρίζει γύρω από αυτές και δεν θέλω τίποτα να με αποσπάει.
Επιστρέφοντας πίσω στο έργο, πιστεύετε πως η σχέση του Κώστα Ταχτσή με την μητέρα του τον καθόρισε και ως άνθρωπο; Προφανώς είναι μια σχέση που μας καθορίζει, αλλά κάποιες φορές ίσως να μην καταφέρνουμε να ξεφύγουμε, να «ενηλικιωθούμε» και να σέρνουμε βαρίδια που δεν μας αναλογούν.
Έχω την εντύπωση πως έπαιξε σημαντικό ρόλο. Μοιάζουν πολύ στο τρόπο που φώναζαν την ανάγκη τους να αφεθεί η σεξουαλικότητα τους ελεύθερη.
Ποιες ιστορίες σας αρέσει να «διηγείστε» θεατρικά;
Με ενδιαφέρει να έχουν τα έργα που επιλέγω πολιτικό και κοινωνικό πρόσημο. Επίσης ο έρωτας και οι σχέσεις των ανθρώπων.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Συγγραφέας: Κική Μαυρίδου
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Λάσκαρης
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση : Μάνος Αντωνιάδης
Σκηνικό / Κοστούμι: Γιώργος Λιντζέρης
Κατασκευή κοστουμιού: Ειρήνη Αβζίδου
Σχεδιασμός φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας
Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Αφίσα παράστασης : Γιάννης Κεντρωτάς
Trailer / Κινηματογράφηση: ORKI Productions
Πρόγραμμα παράστασης: Εκδόσεις Αιγόκερως
Επικοινωνία / Προώθηση παράστασης: Νταίζη Λεμπέση & Biri Biri Communications (B.B.C. Athens)
Παραγωγή: Team Vault AMKE
Στο ρόλο της Έλλης Ζάχου Ταχτσή η Ράνια Σχίζα
Την φωνή του χαρίζει στο ρόλο του Κώστα Ταχτσή ο Νίκος Καραθάνος
ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ:
Σάββατο και Κυριακή 22 και 23 Απριλίου 2023 στις 21:00
ΔΙΑΡΚΕΙΑ:
80 λεπτά(χωρίς διάλειμμα)
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
Γενική είσοδος: 15 ευρώ
Μειωμένο Εισιτήριο: 10 ευρώ (Φοιτητές / Σπουδαστές / Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων / ΑμΕΑ /Άνω των 65 ετών / Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας) μόνο από τα εκδοτήρια του θεάτρου
* Το φεστιβάλ «Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ… » πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
Metropolitan: The Urban Theater
FB Page: https://www.facebook.com/Metropolitan.Theater.SKG
Instagram: https://www.instagram.com/metropolitan_urban_theater/
Βασιλίσσης Όλγας 65 και Αλ. Φλέμινγκ 2, Θεσσαλονίκη, 546 42
Τηλ.: 2311 284773, 6944638637
Email: [email protected]
Web site: www.metropolitan.theater
Πολυχώρος VAULT THEATRE PLUS
FB Page: http://www.facebook.com/VAULTTheatreGr1
Instagram: vault.theatre.plus (https://www.instagram.com/vault.theatre.plus/?hl=el)
Μελενίκου 26 Γκάζι, Βοτανικός
Πληροφορίες (11:00 – 14:00 & 17:00 – 21:00) : 213 0356472, 6951832070, 6986604174
Email: [email protected]
Biri Biri Communication (BBC Athens) by ProvaT.O. Athens
FB Page: https://www.facebook.com/provatheatreorganization
Instagram: https://www.instagram.com/provato_athens/
Website: www.provatoathens.com
Email: [email protected] , [email protected]
