γράφει η Φανή Χατζή
Οι Αχώριστες, Σιμόν ντε Μποβουάρ (Εκδόσεις Ψυχογιός, 2021, Μετάφραση: Ρίτα Κολαΐτη)
Η Σιμόν ντε Μποβουάρ, η Γαλλίδα συγγραφέας, φιλόσοφος και πρωτοπόρος του δευτεροκινηματικού φεμινισμού είναι κυρίως γνωστή για το εμβληματικό της έργο «Δεύτερο Φύλο». Για όσες και όσους θέλουν να γνωρίσουν τη γραφή της χωρίς να αναμετρηθούν με το κολοσσιαίο πόνημά της, η νουβέλα «Οι αχώριστες», αποτελεί μια τέλεια ευκαιρία.
Οι αχώριστες είναι η Σιλβί και η Αντρέ, λογοτεχνικά προσωπεία που εφευρίσκει η Μποβουάρ για την ίδια και την παιδική της φίλη Ελιζαμπέτ (Ζαζά) αντίστοιχα. Γνωρίζονται στο αυστηρό καθολικό σχολείο θηλέων στο οποίο φοιτούν και, σχηματίζουν ένα δεσμό φιλίας που θα αντέξει στο χρόνο, ακόμα και όταν οι δυο τους θα είναι συμφοιτήτριες στη Σορβόνη. Η Σιλβί όμως αναπτύσσει πιο έντονα συναισθήματα για τη φίλη της, την ερωτεύεται. Κυριευμένη από ένα πάθος που έχει την αθωότητα της ηλικίας αλλά και τη σοβαρότητα της επιθυμίας, ενάντια στα συμβατικά και συντηρητικά στερεότυπα της εποχής της, προσπαθεί να διαχειριστεί την ξαφνική αλλαγή στο σώμα και τη σκέψη της.
Ο θαυμασμός, ο σεβασμός και η συγκίνηση που προκαλεί το ανυπότακτο πνεύμα της Αντρέ στη Σιλβί μεταμορφώνονται γρήγορα σε ένα απερίγραπτο συναίσθημα, το οποίο η ερωτευμένη νεαρή δε μπορεί να κατονομάσει. Η σεξουαλική αφύπνιση της Σιλβί, ίδιο γνώρισμα των ιστοριών ενηλικίωσης, που παρουσιάζεται μέσα από υπαινικτικές μεταφορές στις οποίες το γυναικείο σώμα συγκρίνεται με τους καρπούς της φύσης, συνοδεύεται από μια πρόωρη υπαρξιακή αφύπνιση. Η Σιλβί απαρνείται τον Θεό, αρχίζει να νιώθει μια ανείπωτη εφηβική μελαγχολία και αναρωτιέται εάν η ρουτίνα είναι αυτό που επιφυλάσσει η ζωή σε κάθε άνθρωπο.
Σε αυτή την εκ πρώτης όψεως γλυκόπικρη ρομαντική ιστορία υποφώσκει η αποδόμηση του αστικού καθολικισμού και η αποδοκιμασία του καθωσπρεπισμού, που απασχολούσαν ανέκαθεν τη Μποβουάρ. Μέσα από την μετεφηβική οπτική γωνία της αφηγήτριας, η Γαλλίδα συγγραφέας θίγει ενήλικους προβληματισμούς. Η ιστορία εξελίσσεται στον απόηχο του Α΄Π.Π., σε μια θεωρητικά κοσμική Γαλλία, στην οποία όμως δεσπόζει η θρησκευτική ηθική της σεμνοτυφίας και των παραδόσεων. Χωρίς να κατονομάζει τους καταπιεστικούς μηχανισμούς της εποχής, η Μποβουάρ σκιαγραφεί ηθογραφικά την εποχή της. Η Σιλβί διακατέχεται από μια έμφυτη αντίδραση στην έννοια της φρονιμότητας και του πατερναλισμού που επιβάλει η κοινωνική πραγματικότητα. Στο πρόσωπο μάλιστα της Αντρέ συναντά ένα σύμβολο αντίστασης στον κομφορμισμό.
Όταν τα κορίτσια ενηλικιωθούν, η Σιλβί έχει τιθασεύσει πλέον τον ερωτικό της ενθουσιασμό και έχει αναπτύξει για τη φίλη της μια ουσιαστική και ειλικρινή αγάπη. Η Σιλβί ως φοιτήτρια είναι μια νεαρή ελεύθερη γυναίκα, πνευματώδης, ανεξάρτητη, που προσπαθεί να απαλλαγεί από τα κάθε λογής καταπιεστικά δεσμά. Η Σιλβί γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρα η Σιμόν στο μυαλό της αναγνώστριας, ενώ φαίνεται να προδιαγράφεται και η μελλοντική προσωπικότητα της Μποβουάρ. Τα προσωπεία υποχωρούν όσο η μυθοπλασία συναντά την αυτοβιογραφία. Η Σιλβί/Σιμόν φαίνεται να ακολουθεί τα βήματα που χάραξε η ατίθαση φίλη της Αντρέ/Ζαζά. Είναι έτοιμη για τη λαμπρή καριέρα που την περιμένει.
Η συγκεκριμένη έκδοση είναι εξαιρετική από κάθε άποψη, με το εισαγωγικό εργοβιογραφικό σημείωμα της ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπεύτριας κ. Μαριαλένας Σπυροπούλου και το λεπτομερές εισαγωγικό σχόλιο του καθηγητή Πανεπιστημίου και κριτικού κ. Νίκου Μπακουνάκη να αποτελούν μια πρώτη συνάντηση με την σημαντική αυτή προσωπικότητα. Η ίδια η Μποβουάρ, εξάλλου, ενσωμάτωσε την ιστορία αυτή στην αυτοβιογραφία της, «Τα απομνημονεύματα μιας καθωσπρέπει κόρης», παρόλο που δεν την εξέδωσε ποτέ αυτοτελώς. Χάρι στην τελευταία της σύντροφο και κληρονόμο της, Σιλβί Λε Μπον ντε Μποβουάρ, οι Αχώριστες τυπώθηκαν για πρώτη φορά το 2020. Για την ελληνική μετάφραση της κ. Ρίτας Κολαΐτη και την ευκαιρία να διαβάσουμε αυτό το κείμενο οφείλουμε να αποδώσουμε τα εύσημα στις εκδόσεις Ψυχογιός και τα ταχέα εκδοτικά τους αντανακλαστικά.
