Κάθε βδομάδα φιλοξενούμε στον Εξώστη αρχιτέκτονες της πόλης και μας συστήνονται μέσα από την δουλειά τους. Σήμερα η Στέλλα Παπάζογλου και η Λουίζα Βαρελίδη ή αλλιώς Polisgram Architects
Η Στέλλα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η Λουίζα γεννήθηκε και μεγάλωσέ στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο Πάτρας. Συνέχισαν και οι δύο τις σπουδές τους στο Λονδίνο όπου και γνωρίστηκαν, στην αρχιτεκτονική σχολή της Bartlett, UCL ολοκληρώνοντας μαζί το μεταπτυχιακό τους στον Αστικό Σχεδιασμό.
Μετά την ολοκλήρωση του μεταπτυχιακού τους το 2011, η Στέλλα επέστρεψε στην Θεσσαλονίκη όπου εργάστηκε σε μικρά και μεγαλύτερα γραφεία της πόλης και ξεκίνησε να αναλαμβάνει κάποιες δικές τους δουλειές μεμονωμένα. Η Λουίζα ξεκίνησε την επαγγελματική της πορεία σε γραφεία του Λονδίνου μέχρι την επιστροφή της στην Αθήνα το 2016.
Διαμέρισμα στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης
Στο διάστημα αυτών των ετών δούλεψαν μαζί σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και το 2016 ίδρυσαν το αρχιτεκτονικό τους γραφείο Polisgram Architects που εδρεύει τόσο στην Αθήνα όσο και στην Θεσσαλονίκη και έχει επίσης έντονη δραστηριότητα στα νησιά των Κυκλάδων. Έχουν ένα ευρύ φάσμα σχεδιασμού και κατασκευής διατηρώντας άρρηκτη την σχέση ανάμεσα στα δύο.
Πιστεύουν στην αυθεντικότητα της αρχιτεκτονικής, η οποία επιτυγχάνεται μέσα από μοναδικούς τρόπους παραγωγής της. Κάθε έργο έχει σαν στόχο την δημιουργία μιας ιδιαίτερης αισθητικής μέσα από την σύζευξη της τοπικής τεχνογνωσίας με σύγχρονα υλικά και τεχνολογίες.
Asprolithos Villas
Τρεις λιθόκτιστες κατοικίες στην περιοχή Καλό Λιβάδι στο Κυκλαδικό νησί της Κύθνου. Οι κατοικίες των 40 τ.μ. έχουν τοποθετηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε η καθεμία από αυτές να μπορεί να απολαύσει την υπέροχη θέα στο Αιγαίο πέλαγος.
Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο σας επίτευγμα – project στη μέχρι τώρα πορεία σας;
Πιστεύουμε ότι κάθε project είναι μοναδικό και έχει τις δικές του προκλήσεις και ευκαιρίες. Ωστόσο αν θα έπρεπε να κάνουμε μία επιλογή θα λέγαμε πως το κομμάτι της αποκατάστασης παλαιών λίθινων κατοικιών μας γοητεύει, μας δυσκολεύει και στο τέλος μας ανταμείβει ιδιαίτερα. Θεωρούμε πως αυτή η αρχιτεκτονική κληρονομιά μας είναι σημαντικό να διασωθεί και να προσαρμοστεί στον σύγχρονο τρόπο ζωής ώστε να παραμείνει επίκαιρη! Σχεδιαστικά απαιτούνται λεπτοί και ιδιαίτεροι χειρισμοί ώστε να επιτευχθεί μία αρμονική σύζευξη παλαιού και νέου και κατασκευαστικά οι δυσκολίες που συναντά κανείς είναι μεγάλες και πολλές φορές απρόβλεπτες.
Είναι απαραίτητο να υπάρχει μία σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον αρχιτέκτονα, τον κατασκευαστή και τον πελάτη ώστε να υλοποιηθεί σωστά ένα τέτοιο έργο. Βλέποντας όμως αυτά τα παλιά, ερειπωμένα κελύφη να παίρνουν νέα ζωή, να τους δίνεται μία εκ νέου δυνατότητα να δημιουργήσουν μία καινούργια ιστορία, η ικανοποίηση και η χαρά μας ανταμείβει για οποιαδήποτε δυσκολία.
Υπάρχει κάποιο θέμα σε διεθνές επίπεδο – αρχιτεκτονικής ατζέντας που απασχολεί τους αρχιτέκτονες σήμερα και εσάς συγκεκριμένα;
Θα λέγαμε πως δύο είναι οι κύριοι προβληματισμοί μας. Ο πρώτος είναι η “μάστιγα του Pinterest”, που προάγει μία τελείως διακοσμητική αρχιτεκτονική η οποία μοιάζει ίδια σε οποιαδήποτε συνθήκη και τοποθεσία. Φυσικά είναι θετικό να υπάρχουν αναφορές και είναι θεμιτό οι αρχιτέκτονες να δανείζονται στοιχεία, αλλά θα πρέπει σε αυτό να υπάρχει μία κριτική σκέψη, ένα φιλτράρισμα και μια αξιολόγηση ώστε αυτός ο «δανεισμός» να μην είναι μία άψυχη αντιγραφή, άλλα μία δημιουργική συνδιαλλαγή.
Ο δεύτερος προβληματισμός μας είναι η κλιματική αλλαγή. H συνεχής άνοδο της θερμοκρασίας είναι κάτι δεν μπορεί να μην ληφθεί υπόψιν στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, ιδιαίτερα όταν αναφερόμαστε σε παραθεριστικές κατοικίες. Μέχρι πρόσφατα, όταν σχεδιάζαμε κατοικίες σε νησιά ο κεντρικός άξονας του σχεδιασμού, ήταν η άμεση σχέση του μέσα με το έξω και ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της καθημερινότητας εκτυλίσσεται στον εξωτερικό χώρο.
Τώρα βλέπουμε πως αυτό τείνει να αλλάξει καθώς υπάρχουν αρκετές θερινές μέρες που οι ώρες που είναι ευχάριστες για κάποιον να περάσει έξω όλο και λιγοστεύουν. Έτσι πρέπει να σκεφτούμε πια πως θα δημιουργήσουμε χώρους διημέρευσής εντός της κατοικίας που θα καλύψουν αυτό το κενό που δημιουργείται από τον περιστασιακό «αποκλεισμό» του εξωτερικού χώρου. Φυσικά όλο αυτό αντικατοπτρίζεται και στην επιλογή των υλικών της κατασκευής αλλά και στα συστήματα δροσισμού που είναι πλέον απαραίτητα, ανεβάζοντας αντίστοιχα και το κόστος της.
Πως ξεκινάει ένας αρχιτέκτονας να σχεδιάζει;
Η εκκίνηση του σχεδιασμού είναι το πιο δημιουργικό κομμάτι της αρχιτεκτονικής διαδικασίας. Σε αυτό το σημείο ο αρχιτέκτονας λαμβάνει υπόψιν του τις τοπικές αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες, την μορφολογία του οικοπέδου, τις επιθυμίες και ανάγκες του πελάτη αλλά και τις κατασκευαστικές δυνατότητες που υπάρχουν ανάλογα με την τοποθεσία του έργου. Εξίσου σημαντικός είναι και ο προϋπολογισμός του έργου αλλά και ο διαθέσιμος χρόνος αποπεράτωσης. Όλα τα παραπάνω είναι δεδομένα που πρέπει να ληφθούν υπόψιν εκ προοιμίου και να έρθουν σε μία δημιουργική σύζευξη και ισορροπία ώστε να προκύψει το βέλτιστο αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα.
Πως δίνεται η ταυτότητα του ιδιοκτήτη στην κατοικία; Πως φτάνετε να ισορροπήσετε την δικής σας οπτική με αυτή του πελάτη σας;
Αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα στις περισσότερες δουλειές μας. Ιδιαίτερα στο κομμάτι της κατοικίας ο πελάτης συνήθως έχει πολύ έντονη επιθυμία να εμπλακεί σε όλη την αρχιτεκτονική διαδικασίας και είναι μέρος της δουλειάς να «εκπαιδεύσουμε» τους πελάτες ώστε να αντιληφθούν και να αποδεχθούν τις σχεδιαστικές μας επιλογές. Τα πρώτα χρόνια αυτό ήταν πιο δύσκολο αλλά έχοντας δημιουργήσει πλέον μία ταυτότητα σαν γραφείο, οι άνθρωποι που επιλέγουν να έρθουν σε εμάς αναζητούν την δική μας γραφή στο έργο τους.
Πειραματίζεστε σε δημιουργικό επίπεδο;
Φυσικά! Αντιμετωπίζουμε κάθε έργο σαν μία ξεχωριστή και μοναδική δουλειά. Έχουμε κάποιες σταθερές, τις οποίες έχουμε αναπτύξει μέσα στα χρόνια, αλλά κάθε φορά προσπαθούμε να εντάξουμε καινούργια στοιχεία στις δουλειές μας. Αυτό έχει φυσικά να κάνει και με την ευελιξία του κάθε πελάτη.
Ποια είναι η αρχή σας σε κάθε νέα δουλειά που αναλαμβάνετε;
Είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς να έχουμε μία αρμονική συνεργασία και να απολαύσουμε την κάθε μας νέα δουλειά! Έτσι προσπαθούμε και απαιτούμε μία σχέση εμπιστοσύνης από τους πελάτες μας που στο τέλος αν το καλοσκεφτούμε είναι υπό μία έννοια συνεργάτες. Εμπιστοσύνη στο ότι ο στόχος μας είναι κοινός και δεν είναι άλλος από το βέλτιστο αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα, και έτσι θέλουμε αυτή η διαδρομή που διανύουμε από το πρώτο ραντεβού μέχρι την φωτογράφηση που κάνουμε στην αποπεράτωση του έργου, να είναι όμορφη και δημιουργική για όλους!
The Cave House
Η κατοικία στο Σπήλαιο βρίσκεται μέσα στον παραδοσιακό οικισμό Δρυοπίδα στο νησί της Κύθνου και συνορεύει με το σπηλαίο Καταφύκι που αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα του οικισμού. Η διώροφη πέτρινη παραθεριστική κατοικία των 80τμ αποκαταστάθηκε πλήρως διατηρώντας όλα τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του κτίσματος αλλά δίνοντας μια πιο σύγχρονη οπτική στον εσωτερικό χώρο τόσο σε επίπεδο κάτοψης όσο και υλικών που χρησιμοποιήθηκαν.
Αρχιτεκτονική και Κινηματογράφος, Μουσική, βιβλία…Παρακολουθείτε, ακούτε, διαβάζετε και αν ναι, τι;
Προσπαθούμε να βρίσκουμε χρόνο για αυτές τις μικρές απολαύσεις καθώς η έμπνευση έρχεται πολύ πιο όμορφα και δημιουργικά με έναν έμμεσο τρόπο όπως μία ταινία ή ένα βιβλίο.
Στέλλα: Αγαπημένη ταινία που θα ξεχώριζα για τον συσχετισμό της με την αρχιτεκτονική είναι το Ταξίδι στο Τόκυο του Γιασουζίρο Όζου, όπου μέσα από σκηνές καθημερινότητας αντιλαμβανόμαστε πλήρως τις χωρικές συνήθειες μιας Ιαπωνικής οικογένειας αλλά και μέσα από τις εξωτερικές λήψεις της ταινίας βλέπουμε την σύγκρουση ανάμεσα στον παραδοσιακό τρόπο ζωής και τις σύγχρονες δυτικές συνήθειες που έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνιση τους ήδη από την δεκαετία του 1950.
Ένα βιβλίο που αγαπώ πολύ και διαβάζοντας το μεταφέρομαι στους γραφικούς δρόμους της Κορνουάλης, είναι το Μαζεύοντας Κοχύλια της Ροζαμουντ Πίλτσερ. Πρωτοδιάβασα το βιβλίο χωρίς να έχω επισκεφθεί την Κορνουάλη και μαγεύτηκα από την γλαφυρή της περιγραφή. Όταν κατάφερα να δω από κοντά αυτό το μέρος είδα πραγματικά τις εικόνες που είχα δημιουργήσει στο μυαλό μου να ζωντανεύουν!
Στην μουσική, συχνά θα ακούσω soundtrack ταινιών, θα ξεχωρίσω τον Michel Legrand καθώς και το soundtrack της ταινίας του Jim Jarmusch, Only lovers left alive.
Λουίζα: Απολαμβάνω ιδιαιτέρως τα ταξιδιωτικά βιβλία καθώς μου δίνουν την ευκαιρία να ταξιδεύσω με το μυαλό βιώνοντας μια μοναδική χωρική εμπειρία για τον κάθε τόπο και να εμβαθύνω σε ιστορικές και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες. Βιβλία που έχω ξεχωρίσει είναι “Οι Κυκλάδες” του John Freely και το “Ένα παιδί μεγαλώνει στην Αθήνα” του Νίκου Βατόπουλου. Και τα δύο αυτά βιβλία παρουσιάζουν τόπους που με ενδιαφέρουν πολύ προσωπικά μέσα από βιώματα και αφηγήσεις του παρελθόντος με έμφαση σε μια κρυφή λαϊκή αρχιτεκτονική το πρώτο και στην εμπειρία της αστικής διαβίωσης στην Αθήνα της κατοχής το δεύτερο.
Από τις αγαπημένες μου ταινίες είναι το “North by Northwest” του Alfred Hitchcock όπου εκτός από την μοναδική ατμόσφαιρα μυστηρίου και την εξαιρετική σκηνοθεσία, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συνύπαρξης κινηματογράφου και αρχιτεκτονικής. Τα κτίρια και οι τοποθεσίες που επιλέχθηκαν για τις σκηνές παρουσιάζουν μια σύγχρονη και λειτουργική αρχιτεκτονική, ενσωματώνοντας στοιχεία του International Style.
Από μουσική αρκετά συχνά θα ακούσω τις jazz και soul διασκευές του Jools Holland και θα ξεχώριζα το “Georgia on My Mind” του Hoagy Carmichael.
Ποιο είναι το επόμενο σας project;
Έχουμε αρκετά project σε εξέλιξη, αλλά αυτό που ανυπομονούμε πολύ να ολοκληρωθεί είναι ένα έργο στο οποίο έχουμε δουλέψει αρκετό καιρό είναι η αποκατάσταση ενός ιδιαίτερου λιθόκτιστου κτίσματος του 1906. Αναλάβαμε αυτό το έργο από την φάση της αδειοδότησης και πλέον βρίσκεται σε φάση κατασκευής όποτε και το βλέπουμε σιγά σιγά να παίρνει τη νέα του ζωή!
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Ιωάννα Φωτιάδου
Περισσότερα για τους Polisgram Architects θα βρείτε στο site τους | www.polisgram.gr και στο Instagram
