Αποτελεί μια από τις καλύτερες ταινίες της αλβανικής παραγωγής. Ο Μπουγιάρ Αλιμάνι αφηγείται μια ιδιότυπη ιστορία που έχει σαν χώρο δράσης την συγχρονη Αλβανία. Η “Αμνηστία” κέρδισε θετικές κριτικές και διακρίσεις στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου και αποτελεί την επίσημη πρόταση της Αλβανίας στα Όσκαρ. Από αυτή τη Πέμπτη προβάλλεται και στην Θεσσαλονίκη στην αίθουσα Π. Ζάννας. Ο “Εξώστης¨συνάντησε τον Μπουγιάρ Αλιμάνι και μίλησε μαζί του για την πρώτη μεγάλυ μήκους ταινία του.
Πως ακριβώς γεννήθηκε η ιδέα της “Αμνηστίας”? Αυτός ο νόμος που αναφέρεται στην ταινία ισχύει ακόμα?
Διάβασα μια απλή και μικρή είδηση στον αλβανικό τύπο που μιλούσε για κάποιο καινούριο νόμο που επιτρέπει ερωτικές συνευρέσεις μεταξύ συζύγων στις αλβανικές φυλακές. Φυσικά και ο νόμος αυτός ισχύει ακόμα και οι επισκέψεις συνεχίζονται.
Η αλβανική κοινωνία φαίνεται μάλλον αυστηρή και συντηρητική στο πως δέχεται μια τέτοια κατάσταση.
Η Αλβανία δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά διότι ο νόμος αυτός είναι προοδευτικός και δεν είναι υποχρεωτικός. Φυσικά είναι δίκοπο μαχαίρι διότι υπάρχει το κομμάτι της χώρας που θέλει τις αλλαγές και το συντηρητικό κομμάτι που φρενάρει αυτή την πρόοδο. Η ταινία μου δεν συγχωρεί κανέναν και ήδη είμαι αυστηρός με το να το παρουσιάζω όπως ακριβώς είναι και τις δύο πλευρές που στην ουσία είναι και οι δύο θύματα.
Ακόμα και εικαστικά η “Αμνηστία” σχολιάζει την αλβανική κοινωνία του σήμερα χωρίς να ξεχνάει το πρόσφατο παρελθόν. Είναι εφικτό όμως για μια τέτοια κοινωνία να ξεφύγει από αυτό το παρελθόν της και να χτίσει κάτι καινούργιο?
Φυσικά δεν είναι εύκολο. Γιατί είναι μια κοινωνία που πέρασε εκτός από όλα τα άλλα και κομμουνισμό στην πιο κακή μορφή του. Από όλο αυτό η Αλβανία έχει ταραχτεί και ακόμα πονάει. Και υπάρχουν και ταρακουνήματα της σύγχρονης εποχής μπροστά στα οποία η χώρα δεν ήταν έτοιμη να τα αντιμετωπίσει. Παρ’ όλα αυτά πιστεύω ότι έχει να κάνει ακριβώς με το διαζύγιο που αυτή η χώρα παίρνει από το παρελθόν.
Τι ευκαιρίες δίνει η κρίση για έναν δημιουργό να κάνει κινηματογράφο στην Ελλάδα σήμερα? Αυτό που μετράει είναι η ανάγκη για δημιουργία ή τα χρήματα? Ο νέος κινηματογραφικός νόμος πως μπορεί να προσφέρει στους νέους κινηματογραφιστές?
Εγώ έμαθα σινεμά στην Ελλάδα, και δεν ξέρω άλλο τρόπο να κάνω ταινίες. Θέλω να πω ότι θαύμασα αυτή την τέχνη βλέποντας Έλληνες κινηματογραφιστές. Η τέχνη δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, ούτε στον πόλεμο, ούτε στον εμφύλιο, ούτε στην δικτατορία και μετά. Τόνισα επίτηδες σκληρές και δύσκολες περιόδους. Απλά οι νέοι κινηματογραφιστές πρέπει να μάθουν να κάνουν ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού για κάμποσα χρόνια. Τι να κάνουμε, αφού έτσι ήρθαν τα πράγματα. Μπορεί επίσης όλο αυτό να μετατραπεί σε ένα μεγάλο συν από άποψη θεμάτων. Ο καινούριος νόμος βοηθάει περισσότερο τους παραγωγούς παρά τους δημιουργούς.
Η “Αμνηστία” συμμετείχε στο Φεστιβάλ Βερολίνου, κέρδισε μάλιστα ένα σημαντικό βραβείο, και συνεχίζει το ταξίδι της σε αρκετά φεστιβάλ του εξωτερικού. Γιατί δεν ανεβαίνει στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το οποίο μάλιστα έχει σαν στόχο να αναδεικνύει νέα πρόσωπα από τον χώρο του κινηματογράφου? Ήταν επιλογή σας?
Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για μένα ήταν ένα όνειρο. Θυμάμαι το 1997 ήρθα με τα λίγα χρήματά μου για να υποστηρίξω το Μιρουπάφσιμ, ταινία στην οποία είχα δουλέψει ως βοηθός σκηνοθέτη. Και παρέμεινε ένα γλυκό όνειρο αφού ανέβαινα συχνά όποτε μπορούσα. Το 2006 βραβεύθηκα για την μικρού μήκους μου το “Υγραέριο”. Το 2008 και το 2010 συμμετέχω στο Crossroads και στα work in progress με την “Αμνηστία”. Και φέτος δεν είμαι. Τους λόγους τους ξέρει η διεύθυνση του Φεστιβάλ, η οποία έχει την ταινία μου αποκλειστικά από τον Ιανουάριο του 2011, μόλις τη δέχτηκαν στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Και δεν μας απάντησαν ποτέ, ούτε τυπικά πχ ότι δεν τους άρεσε η ταινία. Παρ’ όλα αυτά η ταινία συμμετέχει σε είκοσι διεθνή φεστιβάλ και πάει και για άλλα. Δεν θα στεναχωρηθώ γιατί δεν την πήρε ο χ διευθυντής του χ φεστιβάλ. Η “Αμνηστία” έρχεται στη Θεσσαλονίκη και καλώ όλο τον κόσμο της πόλης που αγαπάει τον κινηματογράφο να έρθει να την δει.
