Γράφει ο Τάσος Γέροντας
Fabio Stassi «Η χαμένη αναγνώστρια». Μετάφραση Δήμητρα Δότση. Εκδόσεις Ίκαρος 2018
272 σελίδες σε εξαιρετικής ποιότητας υποκίτρινο χαρτί, μάλλον σαμουά των 100 γραμμαρίων. Άψογη επιμέλεια, εξαιρετική εκτύπωση, στιβαρή βιβλιοδεσία και όμορφο εξώφυλλο.
Ρώμη, σήμερα. Ο Βίντσε Κόρσο προσπαθεί να πείσει την ιδιοκτήτρια μιας σοφίτας να του τη νοικιάσει. Είναι άνεργος καθηγητής, αλλά σκοπεύει να μετατρέψει το μικρό διαμέρισμα σε γραφείο. Θα είναι το γραφείο του ως counsellor υπαρξιακής αναγέννησης. Η μέθοδός του; Θα προτείνει σε όποιον προστρέχει για βοήθεια κάποιο βιβλίο, κατάλληλο για την εκάστοτε περίσταση.
Στο βιβλίο κυριαρχούν οι μονόλογοι του Βίντσε. Έτσι μαθαίνουμε την ιστορία του, το παρελθόν του, τους γονείς του, τις σχέσεις του με τις γυναίκες. Από αυτούς τους μονόλογους, αλλά και από τις συζητήσεις με τις πελάτισσές του και τον θυρωρό της οικοδομής του σχηματίζεται αβίαστα η εικόνα ενός μοναχικού ανθρώπου, ο οποίος μένει προσκολλημένος στο παρελθόν του, οδεύει προς την κατάθλιψη και έχει διαβάσει πολύ. Έχει διαβάσει πολλή λογοτεχνία, ιταλική και διεθνή, θυμάται εξαιρετικά τις υποθέσεις αλλά και τις ατάκες κάθε βιβλίου, έχει κρατήσει σημειώσεις για τους ήρωες, γιόρταζε και τα γενέθλιά τους.
«Πελάτισσες». Ναι. Μόνο γυναίκες θα επισκεφθούν το γραφείο του κατά τους δύο μήνες που θα ζήσουμε μαζί του. Θα το προσέξει και θα το σχολιάσει και ο ίδιος. Έχει ενδιαφέρον το σχόλιό του.
Η ξαφνική εξαφάνιση της γυναίκας του ηλικιωμένου ζεύγους που μένει κάτω από τον Βίντσε θα ξυπνήσει το ενδιαφέρον του. Με τη βοήθεια ενός καταλόγου βιβλίων που διάβασε, και τον οποίο του τον έδωσε ο βιβλιοπώλης της γειτονιάς, σε συνδυασμό με τις λογοτεχνικές του γνώσεις, θα προσπαθήσει να λύσει το μυστήριο της εξαφάνισης. Θα τα καταφέρει; Τι θα ανακαλύψει; Πόσα άλλα θαμμένα μυστικά θα αποκαλυφθούν;
Το απρόσμενο τέλος δεν θα καλύψει την έντονη μελαγχολία που αποπνέει το βιβλίο. Ο Στάσσι έπλασε έναν ήρωα μοναχικό, ιδιαίτερα παρατηρητικό με τους ανθρώπους, ισχυρά κολλημένο στο παρελθόν, το δικό του αλλά και των βιβλίων. Τον βάζει να στέλνει κάθε μέρα μία κάρτα σε ένα ξενοδοχείο, χωρίς όμως να γράφει όνομα παραλήπτη. Γιατί; Είναι κι αυτό μέρος του θλιβερού παρελθόντος.
Το βιβλίο κλείνει με τις συμβουλές ανάγνωσης του Βίντσε. Είναι όλα τα βιβλία που μνημονεύονται στο βιβλίο και για ποια περίσταση προτείνει το καθένα. Είναι μεγάλη η πρόκληση!
Ο Βίντσε Κόρσο, τα βιβλία του, οι πελάτισσές του, η εξαφανισμένη, ο μυστικοπαθής θυρωρός και ο «ψαγμένος» βιβλιοπώλης, όλοι στήνουν ένα σκηνικό για μία παράσταση, στην οποία κυριαρχούν η ανθρώπινη δυστυχία, η μοναξιά, η εγκατάλειψη, η παραίτηση από τη ζωή.
Εξαιρετική η μετάφραση! Πολύ χρήσιμες και κατατοπιστικές οι υποσέλιδες σημειώσεις της μεταφράστριας.
Οι συγγενείς είναι σαν τα παπούτσια: όσο πιο στενά, τόσο πιο πολύ σε πονάνε.
Είχα αρρωστήσει από λογοτεχνία. Ήξερα ότι ήταν μια ολέθρια και αθεράπευτη ασθένεια.
Η μοναξιά δεν μετριέται με τον αριθμό των ανθρώπων που ζουν μαζί μας.
Τσβάιχ «η λογοτεχνία δεν είναι η ζωή αλλά η εξύμνηση της ζωής, ένας τρόπος να συλλαμβάνουμε το δράμα με πιο ξεκάθαρο και κατανοητό τρόπο»
Μεταξύ των δικαιωμάτων του αναγνώστη θα έπρεπε να περιλαμβάνεται και η εξέγερση κατά των κινηματογραφικών μεταφορών.
