γράφει ο Τάσος Γέροντας
Craig Shreve «Γιάσουκε, ο Αφρικανός σαμουράι». Μετάφραση Γιάννης Καψόπουλος. Εκδόσεις Anubis 2023.
384 σελίδες στο τυπικό, μέτριας υφής χαρτί των εκδόσεων, με πολύ καλή επιμέλεια και εκτύπωση, εξαιρετικά στιβαρή βιβλιοδεσία και πανέμορφο εξώφυλλο.
Ο Αφρικανός Γιάσουκε έζησε τον 16ο αιώνα. Δεν είναι γνωστή η χώρα καταγωγής του. Εικασίες τον θέλουν ή από τη Μοζαμβίκη ή από το Σουδάν ή από την Αιθιοπία. Εκείνο που είναι γνωστό είναι ότι απήχθη από το χωριό του από δουλεμπόρους, πουλήθηκε στην Ινδία, για να καταλήξει σε πορτογαλική ιεραποστολή. Το βιβλίο περιγράφει τον καιρό που έζησε στην Ιαπωνία, κατά τα τέλη του 16ου αιώνα, στην αρχή ως ακόλουθος και φρουρός ενός ιησουίτη μοναχού, και στη συνέχεια ως έμπιστος φρουρός ενός Ιάπωνα νταΐμιο, του Όντα Νομπουνάγκα. Ο Νομπουνάγκα θεωρείται ο πρώτος από τους τρεις μεγάλους οραματιστές της ενοποίησης της Ιαπωνίας.
Αφηγητής είναι ο ίδιος ο Γιάσουκε. Η αφήγηση ξεκινά από το ταξίδι προς την Ιαπωνία, με τον Ιησουίτη μοναχό Βαλινιάνιο. Από τις αναπολήσεις του Γιάσουκε, αλλά και τις συζητήσεις του με τον μοναχό, μαθαίνουμε την ιστορία του, τις κακουχίες του και την εκπαίδευσή του. Και παρότι ο ίδιος αρνείται να μας πει το όνομά του, μας αποκαλύπτει πώς τον αποκαλούν οι Χριστιανοί: Ισαάκ. Αυτό το όνομα άκουσαν οι Ιάπωνες και τον είπαν Γιάσουκε.
Από τη ζωή του στην αυλή του Νομπουνάγκα μαθαίνουμε την κοινωνική, πολιτική και οικονομική κατάσταση στην Ιαπωνία, τα ήθη και τα έθιμα, τις δοξασίες, αλλά και τον τρόπο που δέχθηκαν τους πρώτους Χριστιανούς κατά τον 16ο αιώνα. Ο σεβασμός στις παραδόσεις, στον αντίπαλο πολεμιστή, η εκτίμηση σε όποιον εκτελεί σεπούκου (το γνωστό στη Δύση χαρακίρι), συναντούν τη σκληρότητα των βασανιστηρίων, αλλά και την αγάπη προς τις τέχνες.
Ο Αφρικανός δούλος, που έγινε ο πρώτος Αφρικανός σαμουράι, εντυπωσίασε τους Ιάπωνες με το παράστημά του, το χρώμα του, αλλά και τη μαχητικότητά του. Εντυπωσιάζει όμως και τον αναγνώστη με την περιγραφική του δεινότητα. Μια από τις κορυφαίες στιγμές του βιβλίου θεωρώ τη συγκινητική περιγραφή της σκηνής του χορού με τα ξυλοπόδαρα μπροστά στον άρχοντα Νομπουνάγκα. Η συνάντηση δύο εντελώς διαφορετικών πολιτισμών και ο σεβασμός του ενός προς τον άλλον γοητεύουν τον αναγνώστη.
Το τέλος του βιβλίου έρχεται με το κλείσιμο του κύκλου της Ιαπωνικής ζωής του Γιάσουκε. Έκτοτε δεν μαθαίνουμε τίποτα για τη ζωή του. Αν έχει happy end; Όχι ακριβώς. Αλλά, από την άλλη, πώς ακριβώς ορίζεται το happy end;
Πολύ καλό βιβλίο, πολύ καλή αναπαράσταση της εποχής και των εθίμων ενός μακρινού πολιτισμού και της κοινωνικής δομής του. Εξαιρετική μετάφραση, με πολύ κατατοπιστικές υποσέλιδες σημειώσεις.
Δεν είναι η απουσία των ανθρώπων που σε κάνει να νιώθεις μόνος, είναι η παρουσία τους μαζί με την επίγνωση ότι δεν είσαι ένας από αυτούς!
