γράφει ο Τάσος Γέροντας
Μιχάλης Μακρόπουλος «Το δέντρο του Ιούδα». Εκδόσεις Κίχλη 2014.
120 σελίδες σε εξαιρετικής ποιότητας υποκίτρινο χαρτί, μάλλον σαμουά των 120 γραμμαρίων. Άψογη επιμέλεια στο πολυτονικό, εκτύπωση και βιβλιοδεσία.
Δελβινάκι. 17 χιλιόμετρα πριν τα σύνορα με την Αλβανία. 700 μέτρα υψόμετρο. Τέλος Νοεμβρίου. Ο Ηλίας, 53 ετών, επιστρέφει για να μείνει πλέον με τη μάνα του. Αργότερα μαθαίνουμε πως, απατημένος, παράτησε τη γυναίκα του και τις δύο κόρες του, και με μόλις δύο βαλίτσες γύρισε στο πατρικό του σπίτι. Μονόχνωτος αρχικά, λιγομίλητος στη συνέχεια στις αναγκαστικές συναναστροφές με τους συγχωριανούς του. Μόνη επιθυμητή παρέα του ο παιδικός του φίλος Κώστας Μεντής, ο Κωτσομεντής, αστυνόμος Α’.
Σ’ αυτό το σκηνικό ο Ηλίας περιφέρεται περισσότερο στα πέριξ βουνά και λαγκάδια και λιγότερο στο χωριό. Ο πόνος της συζυγικής απάτης σιγά σιγά τον οδηγεί στην απόγνωση. Μόνη φωτεινή εξαίρεση οι τηλεφωνικές επικοινωνίες με τις κόρες του. Όμως κι εκεί οι σιωπές πολλές φορές θα έχουν το πάνω χέρι.
Μέχρι που το πτώμα μιας Αλβανής πόρνης, που θα βρεθεί σ’ έναν γκρεμό, θα ξυπνήσει τον παρατημένο από τη ζωή Ηλία. Θα βάλει σκοπό της ζωής του να βρει τον ένοχο, όποιο κι αν είναι το τίμημα. Κι όταν αυτή η εμμονή του θα τον φέρει σε σύγκρουση με τον Κωτσομεντή, θα διαλέξει το δίκιο. Και θα προσπαθήσει να παντρέψει δύο «δίκια». Με αυτόν ως το τελικό θύμα. Είναι εύκολο εδώ να συμπονέσουμε, να λυπηθούμε τον αδικημένο Ηλία. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι αυτός δεν νοιάζεται. Ο σκληρός Ηλίας αδιαφορεί για μας, την ώρα που η πρωτόγνωρη ευαισθησία του τον ωθεί στην απόδοση της δικαιοσύνης.
Ένα δέντρο και ένα κουμπί. Αυτά θα σημαδέψουν τον Ηλία, αυτά θα χαράξουν τη μοιραία πορεία του. Αυτά θα ταΐσουν και θα ποτίσουν την εμμονή του με τη δικαιοσύνη, θα θεριέψουν την ηθική ακεραιότητά του, θα σφραγίσουν την καταστροφή του.
Ο Μακρόπουλος, με λόγο λιτό και λεξιλόγιο πλούσιο, περιγράφει το άγριο τοπίο της Ηπείρου, τους σκληρούς χαρακτήρες των κατοίκων της, τον πόλεμο μέσα στον Ηλία. Η ησυχία της φύσης, τα μυστικά των ανθρώπων, η αγάπη, η φιλία, το καθήκον, όλα απλώνονται στα μάτια του αναγνώστη, υπέροχα σκαλισμένα με εργαλεία τις λέξεις. Εργαλεία που πολλές φορές έχει δείξει ο συγγραφέας με πόση μαεστρία ξέρει να τα χειρίζεται.
Εξαιρετικό!
«να τριγυρνάει στην πλατεία, μορφάζοντας, αγριεύοντας στα φαντάσματα που μονάχα ο ίδιος έβλεπε, έχοντας εξωτερικεύσει, χάρη στην απλοϊκότητα της τρέλας του, τη μάχη που άλλοι φυλάκιζαν μέσα τους, πίσω απ’ τα κάγκελα της λογικής.»
«Στο χωριό, ως και το πιο μικρό νέο το ψιθύριζε ο άνεμος σ’ όλα τ’ αυτιά.»
«Ό,τι είχε σημασία δε λεγόταν. Οι λέξεις κρύβονταν πίσω από λόγια. Οι αληθινές λέξεις ζούσαν άηχες μέσα στις σιωπηρές παύσεις· τις άκουγε ο Ηλίας στην ανάσα των κοριτσιών στην άλλη άκρη της γραμμής.»
