Η Όλια Παναγιωτοπούλου είναι επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct Θεσσαλονίκη και ραδιοφωνική παραγωγός.
Είναι προνόμιο να μένεις στη Ναυαρίνου χειμώνα – καλοκαίρι, αλλά ειδικά το καλοκαίρι είναι μαγική και το ξόρκι της απλώνεται στους κατοίκους ολόκληρης της πόλης που – κυρίως- όταν νυχτώνει συρρέουν στην περιοχή κι απλώνονται στα πεζούλια, την πλατεία και τα καφέ της. Σε καμία άλλη γειτονιά δε θα βρεις αυτή την κουλτούρα της αγάπης του δημόσιου χώρου. Ίσως μεροληπτώ, αλλά δεν πιστεύω να περιμένατε κάτι διαφορετικό από κάποια που γεννήθηκε και μεγάλωσε σε αυτήν την εμβληματική γειτονιά του κέντρου της Θεσσαλονίκης!
Αν δεν είσαι ήδη θιασώτης, δελεάζομαι να σε παρασύρω:
Είσαι πάνω στον πεζόδρομο της Γούναρη με μέτωπο στα ανάκτορα του Γαλερίου, αλλά συνειδητοποιείς πως υπήρξε στ’ αλήθεια αυτός ο άντρας, ο σπουδαίος και τρανός, κοτζάμ Καίσαρας της Ιλλυρίας κι ότι αυτό ήταν το σπίτι του; Κι από μόνο του δεν ήταν αρκετό: έπρεπε να φτιάξει έναν Ιππόδρομο (έμεινε το όνομα του δρόμου να τον θυμίζει), μια αψίδα να μνημονεύει τον Θρίαμβό του, η γνωστή Καμάρα, και ένα Μαυσωλείο, γιατί με αυτό το σκοπό κατασκευάστηκε η Ροτόντα πολύ πριν της αλλάξουν κυριολεκτικά την πίστη και τη συμπεριλάβει περήφανα η UNESCO στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Το μάτι ανεβαίνει αχόρταγο, παράλληλα με τη διάθεση να ανακαλύψει κι άλλα, και στην ανηφοριά της Άνω Πόλης δικαιώνεται. Κάνει μια στάση στον Πύργο Τριγωνίου κι από εκεί – ένα κλικ πιο πάνω- καταλήγει στο Επταπύργιο, λίγο πριν το πάρει η φόρα κατηφόρα, και στραφεί το βλέμμα προς την αντίθετη μεριά: από εκεί αεικίνητη η θάλασσα σου δίνει την ψευδαίσθηση πως ταξιδεύεις κι ας έχεις κουνήσει μόνο τα μάτια σου. Κουρνιάζεις κι εσύ όπως και το υδάτινο στοιχείο σ΄ έναν κόλπο καλά προφυλαγμένο, με επιστάτη ένα από τα πιο συζητημένα βουνά της ανθρωπότητας, τον Όλυμπο. Η Θεσσαλονίκη της Ναυαρίνου κερνάει ιστορία και θέαμα και σε βάζει στο κλίμα της.
Κάθε σκηνή θέλει τη μουσική της, η ζωή μας παρακαλάει για soundtrack και δεν ξέρω αν υπάρχει στη Θεσσαλονίκη πιο μουσική γειτονιά από τη δική μου: punk- rock στη γωνία με Σβώλου από ένα συγκρότημα παθιασμένων πιτσιρικάδων, trance από ένα παρεάκι με τρελά κουρέματα και μωβ και μαύρα ρούχα στα πεζούλια μπροστά από τα Ανάκτορα, ένα βιολί, ένα τσέλο, ενίοτε μια ηλεκτρική κιθάρα λίγο παρακάτω- άλλοτε σολίστες βιρτουόζοι, άλλοτε άτεχνοι ερασιτέχνες στα πρώτα βήματα και μια ανάσα κάτω από την Τσιμισκή λαούτα, μπεντιρ κι όργανα που έχουν ταξιδέψει στην αγκαλιά των ιδιοκτητών τους από διαφορετικά μήκη και πλάτη. Εκεί είδα πρώτη φορά ντιτζιριντού, έφτασα σε απόσταση αναπνοής από κανονάκι, έμαθα να αναγνωρίζω τη διαφορά ανάμεσα σε σαξόφωνο άλτο, σοπράνο και τενόρο. Εκεί είναι στραμμένο το βλέμμα και η ακοή μου απογεύματα ή βράδια που δε θέλω να βγω από το σπίτι παρά κάθομαι στο μπαλκόνι και ακούω αυτή τη ζωντανή συναυλία. Από Μπέλλου μέχρι Rolling Stones η Ναυαρίνου- σειρήνα σε τυλίγει με τις νότες της κι εσύ, ως άλλος Οδυσσέας, δύσκολα της αντιστέκεσαι.
Η γειτονιά αγκαλιάζει τις αντιθέσεις και τη διαφορετικότητα. Παιδιά παίζουν στην πλατεία, κι οι γονείς, μια αγκαλιά, συζητάμε από δίπλα πόσο άλλαξε η ζωής μας από τότε που τα κάναμε. Δεμένοι, θυμόμαστε ο ένας τον άλλο από όταν τα παιδιά μας ήταν μωρά, αν όχι από τότε που εμείς ήμασταν μικρά. Παράμερα- από φόβο καμιάς ξώφαλτσης, σε απόσταση ηρεμίας από τους έφηβους που κάνουν φασαρία με τα σκεητ, τις πιτσιρίκες με τα κροπ τοπ και τα πατίνια- οι παππούδες στα παγκάκια λένε τα δικά τους, ενώ μωρά μπουσουλάνε, κοιμούνται στα καρότσια ή κάνουν τα πρώτα τους βήματα. Οι περισσότεροι κάτι μασουλάμε. Και πώς όχι;
Εξαπλωμένα ακτινωτά πέριξ της πλατείας τα πιο λαχταριστά ζαχαροπλαστεία της πόλης: εδώ για ταρτάκια, εκεί για τρίγωνα, παρακάτω για lemon pie, δίπλα για donuts, παραδίπλα για σιροπιαστά, επάνω για γαλακτομπούρεκο, κάτω για προφιτερόλ- ενώ δυο βήματα πιο πέρα τέσσερα παγωτατζίδικα σου κάνουν τη διατροφή άνω- κάτω. Street food για τους φοιτητές και τους ξενύχτηδες, ταβέρνες για όλους, ένα κινέζικο στα πέντε λεπτά από το πιο αυθεντικό ινδικό του κέντρου, φούρνοι παραδοσιακοί με ψωμιά προζυμένια και άλλοι, new age με ροζ παντζαροκούλουρα, new entry με κρουασάν που θα ζήλευαν και στο Παρίσι, κι ανάμεσα τρυπωμένα τα ίδια μανάβικα, ψαράδικα απ’ όπου ψώνιζε η γιαγιά μου- ενίοτε κατεβάζοντας καλάθι από το μπαλκόνι στην Τσιμισκή. Είναι αδιαμφισβήτητο: η Ναυαρίνου είναι νόστιμη και δεν την χορταίνεις.
Τριγυρνάς. Θέλεις κάπου να φωλιάσεις. Προσπερνάς τα υπόλοιπα μεταλλάδων, τρεις πάνκηδες, μια γκοθού, μια παρέα ζωντανά άνιμε και τρια τζάνκια που τα ξέρεις με το μικρό τους όνομα, όπως τους άστεγους και τις δύο γυναίκες που ταΐζουν τα αδέσποτα. Διχάζεσαι. Δύο επικά wine bars σε απόσταση αναπνοής, ένα μπαρ που πας για καφέ και φεύγεις με βινύλια, στο απέναντι καφέ έχει και χώρο να βάλεις το ποδήλατό σου και χαμόγελα και treats όταν φέρνεις και το σκύλο σου, πρωινό και μάτσα στον παραπάνω πεζόδρομο με μια μαύρη γάτα να τριγυρνάει στα τραπέζια, ιταλική φινέτσα και απεριτίφ απλωμένα σε μια ανεπιτήδευτη γωνία: μια ιδιότυπη νέα γενιά μικρών καφέ και μπαρ που είναι σαν να έχουν σφραγίδα επάνω τους: Only In Thessaloniki. Η Ναυαρίνου ξεχωρίζει, διακρίνεται, αλλά δεν διακρίνει. Μας χωράει όλους.
Η Ναυαρίνου είναι προσπελάσιμη, ανοιχτή κι ειλικρινής. Δεν έχει κρυμμένα μέρη, ούτε κρυφά. Είναι ένα πέρασμα προς το βουνό ή προς το νερό, πέντε λεπτά από τρία λατρεμένα θερινά, μια πεταλιά από την παλιά παραλία και δύο από τη νέα. Σου προσφέρει οδούς διαφυγής κι αυτή η τόση ελευθερία που σου δίνει, σε κάνει να μη θες να το κουνήσεις ρούπι από εκεί.
Η Ναυαρίνου δεν είναι τόπος. Είναι τρόπος ζωής.
