Γράφει ο Τάσος Γέροντας
Κάρλο Λουκαρέλλι «Μαύρος χειμώνας στην Μπολόνια». Μετάφραση Δήμητρα Δότση. Εκδόσεις Πατάκη 2023.
498 σελίδες σε εξαιρετικής ποιότητας υποκίτρινο χαρτί, με άψογη επιμέλεια, εκτύπωση και ιδιαιτέρως στιβαρή βιβλιοδεσία.
Μπολόνια 1944. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος φαίνεται να κλίνει υπέρ των Συμμάχων. Η Ιταλία έχει παραδοθεί. Ο Μουσολίνι συνελήφθη, αλλά απελευθερώθηκε από Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Ίδρυσε ένα συνεργαζόμενο με τους Γερμανούς κράτος μαριονέτα, το οποίο ονόμασε Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία.
Η Μπολόνια, όπου διαδραματίζεται η υπόθεση του βιβλίου, ανήκει σ’ αυτήν. Ο (πρώην) επιθεωρητής της αστυνομίας Ντε Λούκα τώρα ανήκει στην Πολιτική Αστυνομία της «Δημοκρατίας». Καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι φανατικός φασίστας. Προσπαθεί να μην συμμετέχει σε συλλήψεις και εκτελέσεις αντιστασιακών.
Από τα αποσπάσματα εφημερίδων που δημοσιεύονται στην αρχή καθενός κεφαλαίου, μαθαίνουμε ότι βρισκόμαστε στον Δεκέμβριο του 1944. Τρία πτώματα βρίσκονται σε διάφορα σημεία της πόλης: ένας Γερμανός και δύο Ιταλοί. Ο Γερμανός, μάλιστα, βρέθηκε γυμνός. Ληστεία; Εκδίκηση; Και οι Ιταλοί, άσχετοι μεταξύ τους, διαφορετικής κοινωνικής κατάστασης. Γιατί άραγε; Η ληστεία εδώ δεν είναι πιθανή απάντηση.
Τρία πτώματα, τρεις δολοφονίες. Τρεις διαφορετικοί εντολείς θα ζητήσουν από τον Ντε Λούκα να διαλευκανθούν οι δολοφονίες. Σύντομα θα διαπιστώσουμε πως αυτοί οι εντολείς δεν έχουν ακριβώς «φιλικές σχέσεις» μεταξύ τους. Το μόνο κοινό στοιχείο τους είναι πως όλοι εμπιστεύονται την ικανότητα, την αξιοπιστία και την ουδετερότητα του Ντε Λούκα.
Η εξυπνάδα, οι γνωριμίες, το πείσμα του Ντε Λούκα θα τον οδηγήσουν στη λύση και των τριών γρίφων. Οι απαντήσεις δεν θα είναι σε όλους αρεστές. Κάτι που αφήνει αδιάφορο αυτόν. Μέχρι όμως να φτάσουμε εκεί, θα ζήσουμε τον «Μαύρο χειμώνα στην Μπολόνια». Μια πόλη γεμάτη πρόσφυγες στην ίδια τη χώρα τους, στην ίδια την πόλη τους. Απελπισμένοι άνθρωποι προσπαθούν να βρουν στέγη στην σε μεγάλη βαθμό βομβαρδισμένη πόλη. Στέγη, τρόφιμα, καύσιμα, θέρμανση είναι σε τρομερή έλλειψη. Οι αγέρωχοι, υπερόπτες Γερμανοί συμπεριφέρονται στους συμμάχους τους Ιταλούς σαν κατακτητές. Καλοπερνούν, αδιαφορώντας για τον θάνατο δίπλα τους. Οι αντιστασιακοί Ιταλοί προσπαθούν να διεισδύσουν παντού. Οι φασίστες στρατιωτικοί και αστυνομικοί προσπαθούν να φτάσουν τους Ναζί σε σκληρότητα. Μερικές φορές το «ο θάνατός σου, η ζωή μου» κυριαρχεί. Τα ήθη χαλαρώνουν.
Πολύ καλά δομημένος ο χαρακτήρας του Ντε Λούκα. Ένας επαγγελματίας που προσπαθεί να επιπλεύσει στον βούρκο της δυστυχίας, προσπαθεί να επιβιώσει χωρίς να βλάψει τους συνανθρώπους του, η έγνοια του γι’ αυτούς είναι το ίδιο ισχυρή με την ανάγκη του για δικαιοσύνη.
Σκληρό βιβλίο, απεικονίζει πολύ παραστατικά τη δυστυχία της διχασμένης Ιταλίας λίγο πριν την πλήρη απελευθέρωσή της. Εξαιρετική μετάφραση, με πολύ χρήσιμες υποσέλιδες σημειώσεις. Αξίζει τον χρόνο σας και την προσοχή σας.
