Κάθε εβδομάδα ο Απόστολος Κρητικός προτείνει έργα που ανήκουν στο κοινό κτήμα (public domain). Αυτού του είδους τα έργα έχουν απωλέσει τα πνευματικά τους δικαιώματα (συνήθως γιατί πέρασε ένα μεγάλο διάστημα από τον θάνατο του δημιουργού) και είναι διαθέσιμα ελεύθερα και δωρεάν στο κοινό. Όταν λέμε κοινό κτήμα εννοούμε grosso modo, ιδιοκτησία όλων μας.
Οκτώ Σονέτα – Γουίλιαμ Σαίξπηρ
Τα σονέτα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ αποτελούν ένα από τα πιο διάσημα και αγαπημένα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Σαίξπηρ έγραψε συνολικά 154 σονέτα, τα οποία δημοσιεύτηκαν το 1609. Τα σονέτα του Σαίξπηρ είναι αφιερωμένα σε ένα ανύπαρκτο αντικείμενο αγάπης, την “Dark Lady” και σε ένα νεαρό άνδρα, τον “Fair Youth”. Παρόλο που τα σονέτα αυτά είναι γραμμένα πριν από περισσότερο από 400 χρόνια, η αξία και η ομορφιά τους εξακολουθούν να επηρεάζουν και να συγκινούν τους αναγνώστες σήμερα.
Τα σονέτα του Σαίξπηρ αποτελούνται από 14 γραμμές και ακολουθούν την παραδοσιακή μορφή των σονέτων της εποχής του. Κάθε σονέτο αποτελείται από τρεις τετράστιχα και ένα δίστιχο. Το πρώτο τετράστιχο εισάγει το θέμα του σονέτου, το δεύτερο τετράστιχο επεκτείνει το θέμα και το τρίτο τετράστιχο αναπτύσσει ή αλλάζει την οπτική γωνία του θέματος. Το δίστιχο συνοψίζει το συνολικό μήνυμα του σονέτου.
Ένα από τα πιο διακριτικά χαρακτηριστικά των σονέτων του Σαίξπηρ είναι η χρήση του αντιθέτου και της αντίθεσης, καθώς και η αναδίπλωση των ιδεών σε διάφορα σημεία του ποιήματος. Τα σονέτα του Σαίξπηρ είναι επίσης γνωστές για τη χρήση των λέξεων με πολλαπλές σημασίες, που δημιουργούν έναν πλούτο συμβολισμών και αναφορών.
Εκτός από τον έρωτα, ο Σαίξπηρ αναφέρεται επίσης στη φιλία και στις προσωπικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Ορισμένα σονέτα του αναπτύσσουν την έννοια της φιλίας, ενώ άλλα αναφέρονται στην απώλεια φίλων και στην αναπόφευκτη αλλαγή στις προσωπικές σχέσεις με τον χρόνο.
Ένα άλλο θέμα που εμφανίζεται στα σονέτα του Σαίξπηρ είναι η παροιμία. Ο Σαίξπηρ χρησιμοποιεί συχνά παροιμίες και φράσεις που έχουν καθιερωθεί στην αγγλική γλώσσα, προσθέτοντας έτσι έναν πολιτισμικό πλούτο στην ποίησή του.
Στο σημερινό μας άρθρο θα γνωρίσουμε οκτώ σονέτα όπως τα βρίσκουμε στην έκδοση “Γουίλιαμ Σαίξπηρ Οκτώ Σονέτα κατ απόδοσιν Παναγιώτου Πάκου”. Πρόκειται για τα σονέτα με αριθμούς 1, 2, 3, 18, 23, 42, 44 και 138 όπως έχουν αποδοθεί στην Ελληνική γλώσσα από τον συγγραφέα. Μεταξύ αυτών και το προσωπικό μου αγαπημένο, το σονέτο με αριθμό 18:
ΣΟΝΝΕΤΟ αρ. 18
Να πω πως μοιάζεις με καλοκαιριά;
Μα’ σύ’ σαι πιο γλυκιά και μετρημένη.
Τ’ άνθια του Μάη οι ανέμοι σα θεριά δέρνουν.
Το θέρος γρήγορα πεθαίνει.
Βάνει φωτιές ο ήλιος το πρωινό
και άλλοτε η χρυσή του ειδή χλωμιάζει
-κάποτ’ η τύχη αστόλιστο, φτηνό
κάνει να δείχνει αυτό που όμορφο μοιάζει.
Μα εντός σου ο ήλιος μέρα – νύχτα καίει
κι ούτ’ ίχνος η ομορφιά σου δεν ξεφτίζει,
κι ο θάνατος δε θα ’χει να το λέει
στα σκότη του πως ζεις και πως σ’ορίζει.
Όσον ο κόσμος βλέπει κι ανασαίνει
θα ζει το ποίημα αυτό, να σ’ ανασταίνει
Την παρούσα έκδοση την συναντούμε στην φιλόξενη Ανοικτή Βιβλιοθήκη (www.openbook.gr). Πρόκειται για έναν ιστότοπου που συγκεντρώνει περιεχόμενο που διατίθεται ελεύθερα και δωρεάν από τους δημιουργούς του. Η συγκεκριμένη έκδοση, είναι διαθέσιμη για ανάγνωση σε μορφή pdf ή μέσω της πλατφόρμας Dropbox μέσω αυτού του συνδέσμου.
