Συνέντευξη με την Ελίνα Ψύκου, σκηνοθέτρια του πολυσυζητημένου ντοκιμαντέρ “Αδέσποτα Κορμιά” που έκανε πρεμιέρα στο 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Από τους Κωνσταντίνα Μανίκα και Λάζαρο Γεροφώτη
Τα “Αδέσποτα Κορμιά” είναι μια ταινία τεκμηρίωσης που μιλάει για την αυτοδιάθεση του γυναικείου -κυρίως αλλά όχι μόνο- σώματος και θίγει περίπλοκα και δύσκολα ζητήματα όπως αυτό της τεχνητής γονιμοποίησης, της άμβλωσης και της υποβοηθούμενης ευθανασίας. Η πρεμιέρα της ταινίας στο 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε υπό αυστηρό αστυνομικό κλοιό λίγες μέρες μετά το ομο-τρανσφοβικό επεισόδιο στην κεντρική πλατεία της πόλης, την αντιφασιστική-αντιομοφοβική μαζικότατη συγκέντρωση-απάντηση στο επεισόδιο και μετά από έντονες αντιπαραθέσεις γύρω από την αφίσα προώθησης της ταινίας από συντηρητικά και ακροδεξιά τμήματα της ελληνικής πολιτικής και θρησκευτικής σκηνής για την οποία τέθηκε μέχρι και ερώτημα στην Βουλή με αίτημα απαγόρευσης προβολής του ντοκιμαντέρ. Με αφορμή την συγκεκριμένη πρεμιέρα απαγορεύτηκαν οι συγκεντρώσεις στην πόλη υπό τον φόβο της κλιμάκωσης της έντασης μετά από καλέσματα διαμαρτυρίας από φασιστικά και ακροδεξιά μορφώματα κατά της προβολής της ταινίας και αντίστοιχα αντιφασιστικά αντικαλέσματα σε υπεράσπισή της προβολής.
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση και των δύο προβολών της ταινίας, η σκηνοθέτρια Ελίνα Ψύκου, δέχτηκε με χαρά και ευγένεια να μας συναντήσει στην καρδιά του Φεστιβάλ και να μας παραχωρήσει μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη-συζήτηση για τα “Αδέσποτα Κορμιά”, το ντοκιμαντέρ και την μυθοπλασία και την ελληνική κινηματογραφική πραγματικότητα.
Εξώστης: Τα Αδέσποτα Κορμιά είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ σας, πως αναδύθηκε η ιδέα για την συγκεκριμένη ταινία και γιατί επιλέξατε να μιλήσετε για την συγκεκριμένη θεματική μέσα από μία ταινία τεκμηρίωσης και όχι μια ταινία μυθοπλασίας;
Ελίνα Ψύκου: Η πρώτη ιδέα ήρθε πριν από πολλά χρόνια, πριν από 13 χρόνια, όταν άκουσα ότι στην Μάλτα απαγορεύονται οι αμβλώσεις και αυτό μου είχε κάνει πάρα πολύ εντύπωση. Τότε στην Ελλάδα απαγορευόταν η αποτέφρωση, ευτυχώς πια δεν απαγορεύεται, έχουμε αποτεφρωτήριο. Επομένως το πρώτο έναυσμα ήταν η αρχή της ζωής και το τέλος της ζωής και το πως περιορίζονται από διάφορες νομοθεσίες. Βέβαια μέσα από αυτή την σε πρώτο επίπεδο ιστορία μιλάω για την ελευθερία του σώματός μας και για την ελευθερία που έχουμε στις ζωές μας. Η επιλογή του ντοκιμαντέρ προέκυψε από την ανάγκη μου και να πειραματίζομαι με τα είδη και να μιλήσω με ένα άλλο φορμά. Ήθελα να πειραματιστώ με το ντοκιμαντέρ, να τολμήσω να κάνω και κάτι άλλο απ’ αυτά που είχα κάνει ως εκείνη την στιγμή. Γενικώς μου αρέσει να πειραματίζομαι με τα είδη, να δοκιμάζομαι και να εξελίσω και εγώ τα εργαλεία μου. Έτσι ξεκίνησε αυτή η περιπέτεια η οποία πήρε πολλά χρόνια.
Πόσο καιρό διήρκεσε η προετοιμασία της ταινίας και πως διαχειριστήκατε την έρευνα για το συγκεκριμένο πρότζεκτ;
Η έρευνα πήρε πολύ καιρό μέχρι να βρεθούν όλοι οι χαρακτήρες που συμμετέχουν στην ταινία. Λειτουργούσαν μικρές ομάδες έρευνας στην Ελλάδα, στην Βουλγαρία, στην Μάλτα, στην Ιταλία, στην Ελβετία ακόμα και στην Κύπρο για μια μικρή περίοδο. Ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε τους χαρακτήρες που θα δεχόντουσαν να μοιραστούν δημόσια τις εμπειρίες τους. Μιλάμε για εμπειρίες πολύ ευαίσθητες, πολύ προσωπικές, επομένως δεν ήταν εύκολο και για αυτό πήρε πολύ χρόνο. Δεν σημαίνει ότι όλα αυτά τα χρόνια φυσικά δούλευα συστηματικά σε αυτό το πρότζεκτ αλλά ξέρετε, άλλες φορές έπαιρνε μπροστά, άλλες φορές έμενε πίσω, και τα τελευταία χρόνια από το 2018 και μετά μπήκαμε σε αυτό πιο συστηματικά ψάχνοντας χρηματοδότηση. Γιατί καταλαβαίνετε ότι χρειαζόταν ένα μπάτζετ για να γίνει αυτό το ντοκιμαντερ με όλα αυτά τα ταξίδια και όλη την έρευνα που έπρεπε να γίνει. Μετά ήρθε ο κόβιντ, μας πήγε λίγο πίσω και τελικά κομματάκι κομματάκι φτιάχτηκε αυτό το παζλ. Ένας χαρακτήρας από την Ιταλία που βρέθηκε, ένας που βρέθηκε απ’ την Ελλάδα, κάποιες επαφές που μας δόθηκαν από εδώ εκεί και κάπως φτιάχτηκε. Και τελικά είμαστε εδώ, η ταινία τελείωσε.
Η ταινία έχει αρκετούς χαρακτήρες και γυρίσματα σε διάφορες χώρες πως διαχειριστήκατε όλους αυτούς τους χαρακτήρες και πως καταφέρατε να χτίσετε σχέσεις εμπιστοσύνης μαζί τους;
Η ταινία έχει γυρίσματα σε τέσσερις χώρες, Ελλάδα, Ελβετία, Μάλτα και Ιταλία. Αυτό ήταν επίσης μια τεράστια δυσκολία γιατί τα γυρίσματα κράτησαν από τον Ιούλιο του 21 εώς τον Γενάρη του 23 που έγινε το τελευταίο γύρισμα, ενάμιση χρόνο. Φυσικά δεν ήταν ότι αυτό τον 1μση χρόνο είχαμε συνεχόμενα γυρίσματα, ήταν σταμάτα ξεκίνα, σταμάτα, ξεκίνα, σταμάτα ξεκίνα. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο και για μένα γιατί έπρεπε να μπαινοβγαίνω στο πρότζεκτ γιατί ενδιάμεσα έκανα κι άλλα πράγματα. Αλλά ήταν πολύ δύσκολο και για τους συνεργάτες γιατί απαιτούσε και από αυτούς το να είναι διαθέσιμοι ανά πάσα ώρα και στιγμή, που κι αυτοί όπως και εγώ είχαν κι άλλα πράγματα κι άλλες δουλειές κλπ. Αυτή ήταν μια πρακτική και τεχνική δυσκολία. Και υπήρχε και η συναισθηματική δυσκολία του πως θα χτιζόταν η εμπιστοσύνη με τους χαρακτήρες. Κάποιους από αυτούς -τους περισσότερους δηλαδη- τους επισκεφτήκαμε και δεύτερη και τρίτη φορά ή κάποιους τους είχαμε επισκεφτεί και πριν απ’ τα γυρίσματα και είχαμε γνωριστεί είτε από κοντά είτε μέσω zoom και προσπαθούσε να χτιστεί αυτό σιγά σιγά. Με κάποιους από αυτούς είχαμε επαφή εδώ και χρόνια μέσω ίντερνετ, μέσω email, μέσω αλληλογραφίας. Επομένως κατά κάποιο τρόπο ήταν ο χρόνος αυτός που μας έδωσε αυτό το δώρο. Δηλαδή ήταν ένα ντοκιμαντέρ, μια ταινία που χρειαζόταν πάρα πολύ χρόνο για να γίνει και για να βρεθούν τα χρήματα και για να χτιστούν οι σχέσεις εμπιστοσύνης και για να μπορέσουμε να ακολουθήσουμε τα γεγονότα όπως η ζωή τα έφερνε. Δηλαδή, θα μείνει έγκυος η Κατερίνα, θα γεννήσει η Κατερίνα, θα αποφασίσει να κάνει αυτό το ταξίδι κάποιος άλλος χαρακτήρας; Πότε θα αποφασίσει να το κάνει; Επομένως έπρεπε να έχουμε αυτή την πολυτέλεια του χρόνου, που δεν είναι δεδομένη. Και είμασταν τυχεροί που την είχαμε και αυτή την τύχη μας την έδωσε το γεγονός μας είχαν εμπιστευτεί κάποια funds, κάποιοι οργανισμοί, την οικονομική τους υποστήριξη και έτσι μπορούσαμε να πάμε και να ξαναπάμε και να απλωθεί όλο αυτό. Και σε αυτό φυσικά είμαι ευγνώμον και σε όλους τους συμπαραγωγούς της ταινίας που κάπως μου δώσανε αυτή την άνεση.
Η ταινία σας πραγματεύεται ένα λεπτό και δύσκολο ζήτημα, αυτό της αυτοδιάθεσης των σωμάτων. Στην ταινία επιλέγετε να δώσετε χώρο και στα αντεπιχειρήματα κατά της άμβλωσης, της τεχνητής γονιμοποίησης και της υποβοηθούμενης ευθανασίας και καταφέρνετε να το κάνετε με σεβασμό προς αυτές τις θέσεις. Πως διαχειριστήκατε τους χαρακτήρες που εκφέρουν αυτόν τον αντίλογο;
Ήταν κι αυτό λεπτό. Ήταν εξαρχής ξεκάθαρο στο μυαλό μου ότι ήθελα να κάνω μια ταινία ανοιχτή που να έχει και την άλλη θέση και όχι μια ακτιβιστική ταινία με συγκεκριμένο μήνυμα και συγκεκριμένη θέση, επομένως αυτό ήταν και για μένα μια μεγάλη πρόκληση. Γιατί απ’ την μια ήμουν σίγουρη ότι θέλω να είναι έτσι, από την άλλη δεν μου ήταν εύκολο να διαχειριστώ αυτούς τους ανθρώπους που είχαν αντίθετες απόψεις από εμένα. Αυτό ήταν και για μένα μια πρόκληση και μία άσκηση, το πως θα τους σεβαστώ και δεν θα τους κοροϊδέψω και δεν θα τους εκθέσω. Και ήταν και κάτι το οποίο συζητήσαμε πάρα πολύ και με τους συμπαραγωγούς της ταινίας. Δεν ήταν κάτι που βγήκε έτσι αβίαστα. Μπορεί σε εμένα ξαναλέω να ήταν κάτι εξ αρχής ξεκάθαρο αλλά αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των συνεργατών, έτσι ώστε να είμαστε όλοι σίγουροι ότι είμαστε και έτοιμοι και για την κριτική σε αυτό. Επομένως είχα πολλή μεγάλη αγωνία πριν βγει η ταινία για το πως οι άνθρωποι με τους οποίους εγώ έχω κοινές απόψεις θα αντιμετωπίσουν την παρουσία των αντίθετων. Χαίρομαι πολύ γιατί αισθάνομαι ότι λειτούργησε η ταινία με τον τρόπο που εγώ είχα στο μυαλό μου, αυτή η ιδέα το ότι πάμε να κάνουμε μια ταινία ανοιχτή βάζοντας όλους τους προβληματισμούς εκεί, μια ταινία για να μας θέσει τα ερωτήματα και όχι για να δώσει απαντήσεις.
Η ταινία ξεκινάει με ένα παιχνίδι λέξεων με αφορμή κάποια από τα ζητήματα που αναλύονται στην ταινία. Εμείς εντοπίζουμε δύο βασικές θεματικές που διατρέχουν αυτά τα ζητήματα, την έννοια της ζωής και την έννοια του θανάτου. Τι σημαίνουν λοιπόν αυτά τα δύο για εσάς;
Η ζωή είναι ένα παιχνίδι. Αυτό μου ήρθε κάπως στην πορεία, είναι κάτι που το σκέφτηκα στα πρώτα γυρίσματα, που έτυχε να είναι της Μάλτας και είπα να το δοκιμασω, χωρίς να έχω στο μυαλό μου ότι θα αρχίζει η ταινία με αυτό το παιχνίδι. Η αρχή της ταινίας ήταν μια ιδέα που ήρθε στο μοντάζ. Η ζωή είναι ένα παιχνίδι και καλούμαστε πολλές φορές να παίξουμε με όρους οι οποίοι δεν είναι δίκαιοι. Και αυτό σίγουρα είναι κάτι για το οποίο δεν είμαστε προετοιμασμένοι. Επομένως η ζωή είναι ένα παιχνίδι και ένας διαρκής αγώνας που αναπόφευκτα θα οδηγήσει στον θάνατο. Πολλοί λένε -και το λέει και μια χαρακτήρας μες στο ντοκιμαντέρ- ότι και ο θάνατος είναι μέρος της ζωής. Κάπως κι εγώ αυτό προσπαθώ να κατακτήσω μέσα μου, ότι ο θάνατος και ο δικός μου και ο θάνατος των γύρω μου είναι κομμάτι αυτού του παιχνιδιού της ζωής.
Τα όρια μεταξύ μυθοπλασίας και ταινίας τεκμηρίωσης είναι αρκετά θολά με την εισαγωγή διαφόρων τεχνικών όπως δραματοποιημένες σκηνές, animation και άλλα. Στα Αδέσποτα Κορμιά ο συνδυασμός δραματοποίησης στην υποπλοκη της Robin και κάποιες σκηνοθετημένες σκηνές με θρησκευτικές αναφορές αποτελούν πέρα από μια αισθητική επιλογή μάλλον και αυτές που αναδεικνύουν περισσότερο και την δική σας θέση πάνω στο ζήτημα. Θελετε να μας μιλήσετε λίγο για τις συγκεκριμένες σκηνοθετικές επιλογές και για το πώς προεκυψαν;
Όπως είπα και πριν μ’ αρέσει να πειραματίζομαι και να μπλέκω τα είδη. Δεν μ’ αρέσει οι ταινίες που κάνω να ανήκουν αποκλειστικά σε ένα είδος και να μπαίνουν σε μια κατηγορία και να κωδικοποιούνται με αυτόν τον τρόπο. Και στις δύο ταινίες μυθοπλασίας που έχω κάνει έχω ανακατέψει και εκεί στοιχεία και από musical και από κωμωδία και από δράμα. Επομένως απ’ την μια είναι αυτή η ανάγκη μου να πειραματίζομαι και να μπλέκω τα είδη και να μην είναι καθαρά τα πράγματα και από την άλλη είναι ότι κακά τα ψέματα, το background μου είναι από την μυθοπλασία, αυτά είναι τα εργαλεία που έχω επομένως με αυτά τα εργαλεία μπήκα και στο ντοκιμαντέρ. Και νιώθω ότι κατάφερα να τα αναπτύξω και να τα εξελίξω και τώρα που θα ξαναπάω πίσω να ξανακάνω μυθοπλασία θα χρησιμοποιήσω και εργαλεία που έμαθα από το ντοκιμαντέρ για να κάνω την μυθοπλασία. Επομένως όπως ήθελα να κάνω μια ανοιχτή ταινία, έτσι ήθελα να είναι ανοιχτό και το ύφος της.
Στα Αδέσποτα Κορμιά τα “πάθη” -αν μπορούμε να θέσουμε έτσι τις δυσκολίες της αυτοδιάθεσης των σωμάτων των πρωταγωνιστριών- παρουσιάζονται και αντιπαρατίθενται με το πλαίσιο της θεσμικής Ευρώπης. Τι σας οδήγησε σε αυτή την ανάγνωση του ζητήματος; Και ποια είναι η σημασία ίσως και η αναγκαιότητα της θεσμικής αναγνώρισης της αυτοδιάθεσης των σωμάτων σε σχέση με την κοινωνική αποδοχή και ενσωμάτωση αντιλήψεων σχετικά με το ζήτημα;
Για μένα, δεν ήταν ότι ήθελα να κάνω μια ταινία η οποία να έχει μια ευθεία κριτική απέναντι στην ευρωπαϊκή ένωση. Δεν είναι ότι είμαι αντιερωπαϊίστρια. Δεν θα ήθελα να καεί στην πυρά η ευρωπαϊκή ένωση. Απλά θα ήθελα στο πλαίσιο της εξέλιξης της κοινωνίας, του κόσμου και της αλλαγής των θεσμών και η Ευρωπαϊκή ένωση να στραφεί λίγο περισσότερο στον άνθρωπο και στα δικαιώματά του. Περισσότερο απ’ ότι είναι στραμμένη αυτή την στιγμή. Γιατί αυτή την στιγμή καταλαβαίνουμε ότι έχουμε πια μια Ευρωπαϊκή ένωση η οποία έχει κυρίως οικονομικό ενδιαφέρον και εγώ αυτό που θα ήθελα είναι να αναθεωρηθεί η θέση της και οι θέσεις της σε σχέση με τον άνθρωπο. Θα ήθελα μια πιο ανθρωποκεντρική ευρωπαϊκή ένωση, άρα μια περισσότερη ένωση.
Στο ντοκιμαντέρ ασχολείστε με το θέμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης και το δικαίωμα στην γονεϊκότητα. Πριν από έναν μήνα περίπου ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά δεν ξεκαθαρίζεται σε αυτό το κομμάτι της τεκνοθεσίας. Ποια η θέση σας σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα;
Εμένα η άποψή μου είναι ότι ένα παιδί για να μεγαλώσει χρειάζεται ανθρώπους που να το αγαπούν. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου πιο είναι το φύλο τους. Με ενδιαφέρει να είναι άνθρωποι που το αγαπάνε και με ενδιαφέρει όμως πολύ να προκύπτει μέσα από διαδικασίες οι οποίες δεν θα έχουν γκρίζες ζώνες και δεν θα εκμεταλλεύονται κανέναν άνθρωπο. Αυτή την στιγμή το πλαίσιο της εξωσωματικής γονιμοποίησης στην Ελλάδα έχει αρκετά γκρίζα σημεία και υπάρχουν πολλοί ευάλωτοι άνθρωποι, κυρίως γυναίκες, οι οποίες είναι θύματα εκμετάλλευσης. Όχι μόνο στην Ελλάδα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Επομένως θέλω τα παιδιά να μεγαλώνουν με ανθρώπους που τα αγαπάνε, ανεξαρτήτως φύλου, αλλά δεν θέλω και αυτά τα παιδιά να προκύπτουν μέσα από εκμεταλλευτικές διαδικασίες. Όπως αυτό που βγήκε το καλοκαίρι που πέρασε, με την υπόθεση μιας κλινικής στην Κρήτη με παρένθετες μητέρες οι οποίες ήταν σαν φυλακισμένες. Πολλές φορές δεν γνωρίζουμε τον δρόμο των ωαρίων και αυτό είναι για μένα κάτι που είναι πολύ δύσκολο και είναι πολύ γκρίζα ζώνη. Πως μια γυναίκα φτάνει στο σημείο να πουλήσει τα ωάρια της, η απόφαση της αυτή είναι μια απόφαση πραγματικά ελεύθερη ή είναι μια απόφαση την οποία παίρνει κάτω από συνθήκες εξάρτησης και ελέγχου; Δυστυχώς αυτό δεν είναι πάντα ξεκάθαρο. Πολλές φορές γυναίκες οδηγούνται σε αυτή την απόφαση κάτω από οικονομική πίεση, ενώ υπάρχουν ακόμα και κυκλώματα με τοξικομανείς και σεξεργάτριες που αναγκάζονται ακόμα και σε αυτό.
Μαθαίνουμε από το βιογραφικό σας πως έχετε κάνει σπουδές κοινωνιολογίας και νιώθουμε ότι αυτό φαίνεται και μέσα από την ταινία μέσα από την ανθρωποκεντρική ανάγνωση του θέματος αλλά και την προσέγγιση των χαρακτήρων, θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για το πως συνδέονται εκείνες οι σπουδές σας με το σκηνοθετικό σας βλέμμα;
Σπούδασα κοινωνιολογία πολλά χρόνια πίσω. Μπήκα στο τμήμα της Παντείου το 95 και βγήκα το 99 άρα είναι ήδη 25 χρόνια που έχω αποφοιτήσει αλλά νομίζω ότι με έχουν στιγματίσει με την καλή έννοια αυτές οι σπουδές. Ήταν σπουδές που ήθελα πολύ να κάνω και τις χάρηκα πολύ. Σίγουρα με έχουν καθορίσει και μου έχουν ορίσει ένα βλέμμα προς την κοινωνία και ένα βλέμμα ανοιχτό παράλληλα, που δεν είναι βλέμμα που έχει ανάγκη να δώσει ένα μάθημα και να είναι ένα διδακτικό βλέμμα, αλλά ένα βλέμμα που έχει ανάγκη να κατανοήσει και να ανοίξει.
Στον απόηχο του Λανθιμικού Oscar buzz, συζητιέται πολύ και επικρίνεται το αφήγημα της “Ελλάδας που τρώει τα παιδιά της” σύμφωνα με το οποίο η μόνη λύση φαίνεται να είναι το εξωτερικό. Ειδικά στον χώρο του κινηματογράφου, τόσο για αναγνώριση, όσο και για χρηματοδότηση υπάρχει μια γενικευμένη αίσθηση πως για να επιβιώσεις καλλιτεχνικά στον χώρο και να μείνεις ακαίρεος δημιουργικά η μόνη διέξοδος είναι το εξωτερικό. Εσείς είστε μία δημιουργός με διεθνή καταξίωση με βραβεία τόσο από διεθνή φεστιβάλ και φορείς όσο και από ελληνικά. Πως βιώνετε την ελληνική κινηματογραφική πραγματικότητα και ποιες είναι οι σκέψεις για το μέλλον του ελληνικού σινεμά;
Πιστεύω ότι υπάρχει πάρα πολύ ταλέντο και καθημερινά γεννιέται κι άλλο. Και πιστεύω ότι δυστυχώς δεν υπάρχει η αντίστοιχη θεσμική υποστήριξη για να μπορέσει όλο αυτό το ταλέντο να αναπτυχθεί με αποτέλεσμα να στραγγαλιζόμαστε. Υπάρχουν τόσα νέα παιδιά που βγαίνουν καθημερινά και θέλουν να ακολουθήσουν την σκηνοθεσία, την σεναριογραφία κλπ. αλλά δεν υπάρχουν οι δομές που θα φτιάξουν και αντίστοιχο αριθμό παραγωγών για να μπορέσουν να αναλάβουν όλα αυτά τα πρότζεκτ και το αποτέλεσμα είναι όλο αυτό το ταλέντο να πηγαίνει χαμένο. Δεν θεωρώ ότι είναι ένα ελληνικό φαινόμενο, θεωρώ ότι είναι ένα φαινόμενο της εποχής μας και που αφορά και άλλα κράτη αντίστοιχα σαν την Ελλάδα μικρά που δεν έχουν μία κινηματογραφική παράδοση όπως π.χ. μπορεί να έχει η Ιταλία ή η Γαλλία. Επομένως δεν είναι αυτό το κλισέ το «η Ελλάδα σκοτώνει τα παιδιά της», είναι κάτι γενικότερο που έχει να κάνει με την εποχή μας και με αυτό που έλεγα και πριν ότι η εποχή μας δεν είναι ανθρωποκεντρική είναι χρηματοκεντρική. Ακόμη και από αυτή την σκοπιά όμως, η δουλειά μας δημιουργεί οικονομική αξία, φέρνει ανάπτυξη γιατί δίνει δουλειά σε κόσμο, σε προμηθευτές άσχετους από τα συνεργεία, κάνει έναν κύκλο εργασιών όπως λέμε στα οικονομικά, αλλά επειδή αυτό δεν είναι τόσο ξεκάθαρο, δεν είναι τόσο άμεσο, είναι λίγο πιο έμεσος ο τρόπος που λειτουργεί δεν το αντιλαμβάνονται, δηλαδή, ακόμα και με οικονομικούς όρους. Αν το βλέπανε στεγνά, θα έπρεπε να δουν ότι πρέπει να το στηρίξουν γιατί τους φέρνει πίσω τα χρήματα. Πόσο μάλλον όταν όχι μόνο δεν το βλέπουν εννοώ και με τους ίδιους τους όρους τους οικονομικούς αλλά δεν το βλέπουν και με τους ανθρωποκεντρικούς όρους. Είμαστε λίγο σε μια κατάσταση δύσκολη και γίνεται όλο και πιο δύσκολη, επομένως εγώ λυπάμαι και για τις νέες γενιές που έρχονται.
Τα Αδέσποτα Κορμιά συνεχίζουν την φεστιβαλική διαδρομή τους στο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ της Κοπεγχάγης θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για την σημασία των Φεστιβάλ για την αναγνώριση και την προώθηση μιας ταινίας και ειδικά μιας ταινίας τεκμηρίωσης που δυστυχώς η δίοδος προς διανομή στις αίθουσες είναι αρκετά πιο περιορισμένη σε σύγκριση με την μυθοπλασία;
Το φεστιβάλ είναι ο τρόπος που τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί ως ο δρόμος για την επιτυχία μιας ταινίας. Δεν μπορώ να πω ότι είναι πάντα ένας ευχάριστος δρόμος. Γιατί μπαίνεις σε μια διαδικασία να προσπαθείς να πετύχεις μια καλή πρεμιέρα. Μπορεί η ταινία σου να είναι καλή αλλά για διάφορους λόγους συγκυριακούς να μην γίνει αποδεκτή από ένα φεστιβάλ και κάπως βρίσκεσαι να είσαι μετά δέσμιος των φεστιβάλ και των προγραμματιστών και αυτών που επιλέγουνε. Κι αυτό δεν είναι ευχάριστο. Επομένως απ’ τη μια αναγνωρίζω την δύναμή τους, αλλά απ την άλλη θα ήθελα να μην είναι και τόσο μεγάλη η δύναμη τους ώστε να μην εξαρτάται το μέλλον μιας ταινίας και το μέλλον των κινηματογραφιστών από τις αποφάσεις κάποιων “ειδικών”. Αλλάζει ο κόσμος και αλλάζει και η κινηματογραφική βιομηχανία και αναγκαζόμαστε να την ακολουθούμε δεν είμαστε “αδέσποτοι” κινηματογραφιστές δυστυχώς. Είμαστε δέσμιοι ενός συστηματος και κάνουμε ένα επάγγελμα το οποίο είναι πολύ καπιταλιστικό. Και δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό. Γιατί αν το ξεχνάμε μετά γινόμαστε λίγο υποκριτές. Το ξέρω ότι είναι λίγο κυνικό όπως το λέω αλλά το σινεμά είναι ένα ακριβό σπορ και δημιουργεί εξαρτήσεις.
Ποια είναι τα επόμενα κινηματογραφικά σας πλάνα;
Ετοιμάζω την επόμενη ταινία μυθοπλασίας. Έχουμε εξασφαλίσει την χρηματοδότηση από την Ελλάδα και είμαστε σε αναζήτηση για χρηματοδότηση από το εξωτερικό. Θα είναι συμπαραγωγή με γυρίσματα στην Ελλάδα. Επειδή δεν υπάρχει αυτή την στιγμή η απαραίτητη στήριξη στην Ελλάδα όπως είπαμε και πριν είναι κάπως μονόδρομος η αναζήτηση χρημάτων και στο εξωτερικό και για αυτό παίρνουν και περισσότερο χρόνο και οι ταινίες για να γίνουν.
Ευχαριστούμε θερμά την σκηνοθέτη για τον χρόνο που μας παραχώρησε και ευχόμαστε καλή κινηματογραφική πορεία στα Αδέσποτα Κορμιά τα οποία έχοντας αποσπάσει δύο διακρίσεις στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, τα Amnesty International Special Mention και International Competition Special Mention, ξεκινούν να προβάλλονται στις κινηματογραφικές αίθουσες από την Πέμπτη 28 Μαρτίου από το Cinedoc.
