Φωτο: Μαρία Ευσταθιάδου
γράφει η Δέσποινα Πολυχρονίδου/ Φωτογραφίες: Νίκη Οργιανέλη/Μαρία Ευσταθιάδου
Αυτό είναι ένα παραμύθι για έναν έναν οραματιστή γεμάτο διάθεση για ζωή και τέχνη, και την ευγενική καλοσύνη των ξένων, που έγιναν φίλοι. Και ένα σπίτι που έγινε φάρος, απέναντι στον φάρο.
Mια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένα σπίτι στις αλυκές στον Αγγελοχώρι, στο οποίο έμενε ένας Φύλακας. Κάποτε. Γιατί κάποια στιγμή το σπίτι ερήμωσε. Όμως μετά από χρόνια, το σπίτι γεννήθηκε ξανά.
Από κατοικία του φύλακα της αλυκής επί δεκαετίες, μετατράπηκε σε «καταφύγιο» τεχνών, με δεκάδες εκδηλώσεις στον περιβάλλοντα χώρο του, πάνω στην αμμουδιά, συντροφιά με το φεγγάρι και τον παφλασμό της θάλασσας. Ο κ. Ευάγγελος Μίχος, ο «Φύλακας του Σπιτιού του Φύλακα» όπως λέει τον εαυτό του ήθελε πάσει θυσία να δει τα όνειρά του για αυτό το μέρος να παίρνουν σάρκα και οστά. Το όνειρο είχε μπόλικη δουλειά – Για να γίνει φιλόξενος ο χώρος, χρειάζεται να ασχοληθεί κάποιος μαζί του. Να τον καθαρίσει από τα χόρτα και τα σκουπίδια, να συμμαζέψει τα κεραμίδια και τα τούβλα που η εγκατάλειψη τα αφαιρεί από το σώμα του σπιτιού και τα σπέρνει στην αυλή του. Να κλείσει τα σημεία που είναι επικίνδυνα για τους εποχούμενους, που πλησιάζουν στην περιοχή της αλυκής από την πλευρά της θάλασσας, και να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον ασφαλές και οικείο για οποιοδήποτε θα μείνει για μια ώρα, δίχως φως, δίχως μικροφωνικές, δίχως καθίσματα, να αφουγκραστεί τους ήχους της θάλασσας, του αέρα.
Σήμερα, το μέρος αυτό – ειδικά το καλοκαίρι – είναι πάντα γεμάτο από κόσμο και παραστάσεις καλλιτεχνών που ως επί το πλείστον αυτοπροτείνονται και προσφέρουν την τέχνη τους στο κοινό επειδή απλά, αγάπησαν το μέρος και το όραμα του κύριου Ευάγγελου. Το χειμώνα το πρόγραμμα είναι μικρότερο, όμως το Σπίτι είναι πάντα εκεί για όλους.
Κι αν στο Αγγελοχώρι πάμε βόλτα να δούμε τον φάρο της περιοχής, ξέρουμε πως και το σπίτι του Φύλακα είναι ένας ακόμη φάρος, από αυτούς που φωτίζουν επειδή πολλοί άνθρωποι πίστεψαν σε ένα μικρό όνειρο που όσο πιο πολλοί πιστεύουν, τόσο πιο πολύ φωτίζει.
Κύριε Μίχο, το Σπίτι του Φύλακα κινδύνεψε να κλείσει και να εξαφανιστεί όλη αυτή η κοιτίδα πολιτισμού. Κι όμως σήμερα είμαστε ακόμα εδώ. Τελικά να πιστέψουμε στα θαύματα;
Όχι Δέσποινα! Δεν είναι θαύμα. Είναι η βαθιά επιθυμία ενός ανθρώπου που το αγάπησε πολύ, και ενέπνευσε και πολλούς άλλους που συνέδραμαν για να σωθεί. Το Σπίτι έκλεισε γιατί υπήρχαν αντικειμενικές δυσκολίες με τη στέγη και την ασφαλή πρόσβαση σε αυτό. Είναι ιδιοκτησία μιας εταιρίας του δημοσίου, των Ελληνικών Αλυκών ΑΕ εν προκειμένω, που είχε παραχωρηθεί προς χρήση στον δήμο Θερμαϊκού μέχρι το 2025 και ανάμεσά τους προέβαλε το όνειρο ενός ονειροπαρμένου που ήθελε να παρέμβει και να αλλάξει το καθεστώς εγκατάλειψης ενός δημόσιου χώρου. Η αγάπη των ανθρώπων που συμμετείχαν σε αυτό το όνειρο και το έκαναν πραγματικότητα είναι ο από μηχανής θεός που το έσωσε και είναι ακόμη εδώ.
Το κρίσιμο διάστημα που προηγήθηκε του πορίσματος της πολεοδομίας, είναι αυτό που έκρινε το αποτέλεσμα. Από τον Αύγουστο του 2018 που ξεκίνησε αυτό το ταξίδι και μέχρι τον Αύγουστο του 2022 που σταμάτησε απότομα, δίχως να ολοκληρώσει το προγραμματισμένο σχέδιο εκδηλώσεων, είναι αυτό που φόρτισε την επιθυμία των ανθρώπων που γεύτηκαν όσα συνέβαιναν στην αυλή του σπιτιού, να κινητοποιηθούν και να πιέσουν ώστε να συμβεί και ο δήμος με τη συνδρομή του συλλόγου να βγάλει την πολυπόθητη άδεια μικρής κλίμακας και να αποκατασταθεί η στέγη και η ασφαλής πρόσβαση στο Σπίτι, έτσι ώστε να ξεκινήσουν και πάλι οι εκδηλώσεις. Έτσι μαζεύτηκαν κάπου 10000 ευρώ και προσέτρεξαν ευαίσθητοι επαγγελματίες να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και τα προϊόντα τους για να ολοκληρωθεί η αποκατάσταση μέσα σε 2 μήνες. Συνολικά κάπου 28.000 ευρώ είναι το συνολικό κόστος, δίχως να προσμετρήσω την προσωπική εργασία.
Κάπως έτσι γίνονται τα όνειρα πραγματικότητα. Με την αγάπη και την υποστήριξη πολλών άλλων ανθρώπων γυρίζει ο μύλος της ζωής.
Πώς επικοινωνούσατε στους καλλιτέχνες το έργο σας; Αλήθεια, πώς καταφέρατε να έχετε τόσες πολλές εκδηλώσεις;
Δεν έχω κάποια μαγική συνταγή. Όλα είναι θέμα βαθιάς επιθυμίας. Όταν το 2019 έφερα το πιάνο από το σπίτι μου για την ανοιχτή πρόβα με τον Πέτρο Σατραζάνη, δεν φανταζόμουν πως οι ερασιτέχνες φωτογράφοι από το φεστιβάλ Επταπυργίου που ήρθαν με προτροπή του Τάσου Ορφανίδη, θα το έκαναν διάσημο με τις φωτογραφίες τους. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έκαναν τη διαφορά. Οι καλλιτέχνες που ακολούθησαν, ήρθαν επειδή ήθελαν να ζήσουν το όνειρο που προσφέρει η μαγική θέση του τοπίου. Δεν εστίασαν στην αμοιβή τους ως υλική ανταμοιβή, αλλά στην ηθική τους ανταμοιβή. Η υλική όποια και αν είναι, απλά συμπληρώνει την ηθική.
Δυστυχώς οι μουσικοί μας στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν, ασκούν το επάγγελμά τους σε δύσκολες συνθήκες. Σε χώρους όπου οι νότες της μουσικής είναι αδύνατον να φτάσουν σε ευήκοα ώτα. Οι άνθρωποι προτιμούν να μιλούν παρά να ακούν το τραγούδι.
Όταν ο μουσικός βρεθεί σε περιβάλλον, όπως αυτό του Σπιτιού, όπου η νότες φτάνουν στο προορισμό τους και διεγείρουν συναισθήματα, τότε συγκινούνται και βγάζουν τον καλύτερό τους εαυτό. Υπάρχει αυτή η δημιουργική μέθεξη που σπάνια ζουν. Και από στόμα σε στόμα, ο ένας στον άλλον διαδίδει τη συνθήκη και έτσι όσοι το ακούν έρχονται σε επικοινωνία μαζί μου και εκδηλώνουν την επιθυμία να παίξουν στο Σπίτι του Φύλακα της Αλυκής. Και ενώ ο αρχικός σχεδιασμός ήταν Τρίτη Πέμπτη να υπάρχουν συναυλίες, η απαίτηση ήταν τόση που έφτασαν να είναι καθημερινές. Έτσι φτάσαμε το 2023, μετά την αποκατάσταση, να προγραμματιστούν 62 εκδηλώσεις και να πραγματοποιηθούν 52. Όσες δεν έγιναν, ήταν λόγω καιρικών συνθηκών.
Βασικό γνώρισμα των εκδηλώσεων αυτών είναι, πως δεν υπάρχει εισιτήριο. Προαιρετική είναι η ενίσχυση των καλλιτεχνών και ότι έχει το κουτί οικονομικής ενίσχυσης , τους ανήκει εξ ολοκλήρου.
Tώρα το χειμώνα τι γίνεται στο Σπίτι;
Από τον Οκτώβριο και μετά, ξεκινήσαμε τα εργαστήρια.
Βασικό γνώρισμα αυτών ήταν πως μέλη που κατέχουν κάποια τέχνη, θα την μεταφέρουν σε άλλα μέλη δίχως αντίτιμο και δίχως κόστος συμμετοχής. Το πρώτο διάρκειας ενός μηνός και κάθε Κυριακή ήταν το εργαστήρι Μακραμέ με την Δήμητρα Τσακμάκη. Ακολούθησε το εικαστικό εργαστήρι για παιδιά κάθε δεύτερη Κυριακή του μήνα με την Έλλη Μουδάνιαλη.
Το εργαστήρι κεραμικής κάθε δεύτερη Κυριακή με τον Νίκο Σαμαρούδη. Δύο εργαστήρια ξυλογλυπτικής σε γιαλόξυλα κάθε Σάββατο. Κάθε Παρασκευή η ομάδα ντεκουπάζ και καρασκευών.
Μια ομάδα συζήτησης με τίτλο «Ήσυχες συζητήσεις ανήσυχων ανθρώπων» κάθε Τετάρτη απόγευμα. Η νεοσύστατη χορωδία υπό τη διεύθυνση της Νέλλυς Γρηγοριάδου. Μια παλιά λέσχη ανάγνωσης θα στεγάσει της συναντήσεις στο Σπίτι. Από το νέο έτος ξεκινά η ομάδα της ποίησης υπό την καθοδήγηση της Νίκης Δρούγκα.
Και γενικά, μέλημά μας είναι να στεγαστούν προτάσεις των μελών μας που θα ήθελαν να επικοινωνήσουν τις ανησυχίες τους με άλλα μέλη, όποτε υπάρχει διαθέσιμος χρόνος. Πρωινά γίνονται ξεναγήσεις σε σχολεία στη λιμνοθάλασσα και ενημέρωση για επανάχρηση χώρου, αντικειμένων και πως θα μπορέσουμε να αλλάξουμε καταναλωτικές συνήθειες για να λιγοστέψουμε το πλαστικό και τα σκουπίδια που προκύπτουν από τις συσκευασίες μια καταναλωτικής κοινωνίας.
Γίνονται δράσεις καθαρισμού με τους εθελοντές της ομάδας save your hood, που εδώ και 3 χρόνια δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή και έχουν αλλάξει το τοπίο απαλλάσσοντας το από τα σκουπίδια πολλών ετών. Συναυλίες, όποτε το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες, γίνονται κάθε Σάββατο απόγευμα.
Νίκη Οργιανέλη
Mε τι άλλο ασχολείστε;
Είμαι ακόμη ασφαλιστής. Θέλω λίγο χρόνο ακόμη για να βγω στη σύνταξη. Αυτό όμως δεν είναι αποτρεπτικό από το να εφαρμόσω από τώρα όσα ονειρεύομαι.
Συμμετέχω, όσο μου το επιτρέπουν οι συνθήκες, στις εργασίες των φίλων Επικούρειας φιλοσοφίας του Κήπου Θεσσαλονίκης. Η καθημερινή μου ενασχόληση με τα κοινά δεν μου αφήνουν περιθώριο για οποιαδήποτε άλλη επιθυμία. Μου αρκεί να κάνω τους συνανθρώπους μου ευτυχισμένους, γιατί μαζί τους ευτυχώ κι εγώ στο πολλαπλάσιο.
Νίκη Οργιανέλη
Πόσο σας βοήθησε ή σας εμπόδισε η πολιτεία στο έργο σας;
Η πολιτεία είναι απρόσωπη. Οι άνθρωποι όμως Που την εκπροσωπούν, είναι πρόσωπα. Θα πρέπει να κατανοούμε την διάθεσή τους αν είναι πραγματική ή εικονική και ανάλογα να δρούμε. Πάντα προσπαθώ να κατανοήσω αν είναι εφικτό αυτό που ζητώ και αν δεν είναι με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει. Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος. Ας βρούμε τρόπο να αξιοποιήσουμε όσες δυνατότητες υπάρχουν και να έχουμε αποτέλεσμα δίχως να προβάλουμε το εγώ μας πάνω από αυτό. Η Επικούρεια ρήση ΛΑΘΕ ΒΙΩΣΑΣ θα πρέπει να είναι οδηγός μας. Ότι μας κινητοποιεί, να είναι βαθιά μας επιθυμία δίχως προσδοκίες για φήμη, δόξα, χρήμα. Αρκεί να διαχέεται στην κοινωνία το αποτέλεσμα και να μην γίνεται για ίδιο όφελος.
Ιδανικά τι θα θέλατε να βελτιωθεί στο Σπίτι;
Να υπάρξει μια ομάδα ανθρώπων που θα συνεχίσει να τρέχει αυτό που έχει ξεκινήσει και δεν θα χρειάζεται η φυσική μου παρουσία, και η παραχώρηση χρήσης από το δήμο στον σύλλογο για δέκα χρόνια για να συνεχίσει το έργο που είναι σε εξέλιξη με πλήρη νομιμότητα.
Oι υπόλοιποι, πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε;
Ελάτε να γίνετε μέλη του συλλόγου μας. Η ετήσια συνδρομή είναι 10 ευρώ και δεν υπάρχει καμιά άλλη οικονομική επιβάρυνση σε οποιαδήποτε εκδήλωσή μας. Ελάτε να συν διαμορφώσουμε το πλαίσιο που θα γίνει αυτό το Σπίτι ακόμη ποιο αποδοτικό προς όφελος των μελών και της κοινωνίας.
Ένα mail στο [email protected] με τα στοιχεία επικοινωνίας σας, είναι αρκετό για να συμβεί αυτό.
Ακολουθήστε το Σπίτι του Φύλακα εδώ
“Γεμίζει και η ψυχή μου με όνειρα και προσδοκίες, πως ο κόσμος που θα βρεθεί εκείνη τη μαγική βραδιά δίπλα μας, θα φύγει με ένα χαμόγελο στα χείλη και μια γλυκιά σπίθα στη ματιά, πως η ζωή μπορεί να είναι όμορφη και φωτεινή ακόμη και μέσα στο σκοτάδι”.
Νίκη Οργιανέλη 
Νίκη Οργιανέλη 
Νίκη Οργιανέλη
