Κινηματογραφιστές αποσύρουν τις ταινίες τους εις ένδειξη διαμαρτυρίας, οδηγώντας το φεστιβάλ στην απρόοπτη διακοπή του.
Συνολικά 23 Τούρκοι σκηνοθέτες απέσυραν τις ταινίες τους από το πρόγραμμα του Φεστιβάλ που σήμανε την έναρξη του μόλις προ ολίγων ημερών. Η απόσυρση έγινε ως ένδειξη διαμαρτυρίας απέναντι στην ξαφνική απαγόρευση αναπαραγωγής ενός επιλεγμένου ντοκιμαντέρ. Ύστερα από αυτά τα γεγονότα και εν μέσω της διοργάνωσης, οι συντελεστές δήλωσαν την περασμένη Δευτέρα πως τα διαγωνιστικά προγράμματα καθώς και η τελετή λήξης είχαν ακυρωθεί.
Όλα ξεκίνησαν με το ντοκιμαντέρ Bakur (Βορράς), το πρώτο ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε στις βάσεις του παράνομου κόμματος Εργατών του Κουρδιστάν (PKK) στην Τουρκία. Το έργο είχε προγραμματιστεί να κάνει πρεμιέρα την Κυριακή αλλά ακυρώθηκε μόλις λίγες ώρες πριν την προβολή, αφότου οι διοργανωτές του φεστιβάλ δέχθηκαν ένα γράμμα από το Τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού που ισχυριζόταν πως το έργο δεν κατείχε τα απαραίτητα πιστοποιητικά εγγραφής. Η επιλογή των διοργανωτών να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του υπουργείου δε, αμέσως ξεσήκωσε κύμα οργής. Την Δευτέρα περισσότεροι από 100 σκηνοθέτες- σε μεγάλο αριθμό Τούρκοι, ανάμεσα τους και ο πρόσφατα βραβευμένος των Κανών Nuri Bilge Ceylan, δημοσίευσαν ανοιχτή αποστολή στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, κατηγορώντας την κυβέρνηση για καταπίεση και λογοκρισία.
Ο συν-σκηνοθέτης του Bakur και δημοσιογράφος Ertugrul Mavioglu, δήλωσε πως εντυπωσιάστηκε από τις αντιδράσεις που άναψαν από την απαγόρευση της ταινίας του. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχει τόσο μεγάλη αλληλεγγύη ενάντια στην λογοκρισία και σαφώς αυτό το βλέπω ως κάτι πολύ θετικό. Πρόσθεσε επίσης πως απογοητεύτηκε από την στάση των διοργανωτών. Έπρεπε να είχαν ακυρώσει ολόκληρο το φεστιβάλ απευθείας, αντί να συμμορφωθούν με την γελοία απαίτηση του υπουργείου.
Κατά το Ίδρυμα Πολιτισμού και Τεχνών της Κωνσταντινούπολης (IKSV), που είναι και ο επίσημος διοργανωτής του Φεστιβάλ, το Bakur αφαιρέθηκε από το πρόγραμμα διότι οι κινηματογραφιστές δεν είχαν εξασφαλίσει την απαραίτητη άδεια προβολής για την ταινία τους. Η Azize Tan, διευθύντρια του φεστιβάλ, δήλωσε πως οι διοργανωτές είχαν πραγματοποιήσει από το 2004 διαπραγματεύσεις με το υπουργείο για να αλλάξουν οι κανονισμοί περί της συγκεκριμένης άδειας, οι οποίες όμως ακόμα βρίσκονται σε εξέλιξη. Για τον Mavioglu όμως, η επιτόπου υπενθύμιση της κυβέρνησης για τους κανόνες αδείας την τελευταία στιγμή, ήταν απλά μία διαφανείς επιχείρηση να καλύψει την ξεκάθαρη απαγόρευση ενός έργου που πιθανόν θα ενοχλούσε την Άκυρα.
Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν [το PKK και την Κουρδική σύγκρουση στην Τουρκία] στο μεγάλο πανί, δηλώνει. Από τη μία μιλάνε για διαδικασία ειρήνευσης και από την άλλη είναι ανίκανοι να ανεχθούν οποιαδήποτε άποψη που διαφέρει από την δική τους.
Δεν είναι η πρώτη φορά που αποσύρεται κινηματογραφικό έργο από φεστιβάλ με την παρέμβαση της κυβέρνησης στην Τουρκία. Το 2013 συνέβη παρόμοιο περιστατικό και πάλι με ντοκιμαντέρ που είχε θεματική τις εξεγέρσεις της Gezi. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ θα έπαιρνε μέρος στο διακεκριμένο Antalya Golden Orange Film Festival και ξαφνικά απαγορεύτηκε έπειτα από την επιλογή του.
Οι Τούρκοι κινηματογραφιστές και άτομα του χώρου, δηλώνουν πως τα όρια της ελεύθερης έκφρασης στην χώρα διαρκώς μικραίνουν υπό την αυξανόμενη πίεση της κυβέρνησης. Η ντοκιμαντερίστρια Βingöl Elmas, είναι από τους δημιουργούς που απέσυραν την ταινία τους και δηλώνει: Η κυβέρνηση επιχειρεί να δημιουργήσει το δικό της κομματικό σινεμά και έναν πυρήνα από κομματικούς κινηματογραφιστές, όπως έχει ήδη κάνει με τα ΜΜΕ. Ως σκηνοθέτρια δεν μπορώ να παραμείνω σιωπηλή απέναντι σε τέτοια λογοκρισία.
Η συζήτηση οδήγησε και την διαδικτυακή εφημερίδα Radikal να ακυρώσει το ετήσιο βραβείο προσωπικοτήτων της. Ο Cem Erciyes, διευθυντής της εφημερίδας δήλωσε: Η τέχνη, η δημιουργικότητα και η ελευθερία της έκφρασης δεν γίνεται να συνυπάρξουν με την παρουσία της λογοκρισίας, προσθέτοντας: Κανείς δεν θα ήθελε να ζήσει σε μία τέτοια χώρα και κανείς όντως δεν θέλει. Λέμε όχι στην λογοκρισία, την κρατική παρέμβαση και σε ένα καταπιεσμένο φεστιβάλ.
Κλείνει ο σκηνοθέτης Ertugrul Mavioglu: Η κυβέρνηση ακόμα δεν έχει καταλάβει πως με το να λογοκρίνει μία ταινία, ένα βιβλίο ή έργο τέχνης δεν το κάνει να εξαφανιστεί.
Όντως, μάλλον το αντίθετο.
>>>The Guardian
