Σήμερα θά δοῦμε δύο λιτά γραμματόσημα, τά ὁποῖα ὅμως μιλοῦν γιά ἐντυπωσιακά ἐπιτεύγματα τῆς ἐπιστήμης.
Τό πρῶτο γραμματόσημο εἶναι ἀπό τή Δημοκρατία τῆς Ἰρλανδίας. Εἶναι ἔκδοση τοῦ 2000, μέρος μιᾶς ὁμάδας 36 γραμματοσήμων ἀφιερωμένων στά ἐπιτεύγματα καί στίς προσωπικότητες τῆς χιλιετίας πού ἔληγε. Παρουσιάζει τό τηλεσκόπιο Birr.
Ὁ Λεβιάθαν τοῦ Ρός (Rosse), εἶναι ἕνα ἱστορικό κατοπτρικό τηλεσκόπιο μέ διάμετρο 6 πόδια (1,83 m), τό ὁποῖο ἦταν τό μεγαλύτερο τηλεσκόπιο στόν κόσμο ἀπό τό 1845 μέχρι τό 1917.
Ὁ Γουίλιαμ Πάρσονς, 3ος κόμης τοῦ Ρός, ἦταν Ἀγγλο-ιρλανδός ἀστρονόμος, μέ σπουδές στό Δουβλῖνο καί στήν Ὀξφόρδη. Μέ τόν θάνατο τοῦ πατέρα του κληρονόμησε ἕνα δουκᾶτο καί ἕνα μεγάλο κτῆμα στό King's County (τώρα County Offaly) στήν Ἰρλανδία. Ἔχοντας σπουδάσει μαθηματικά καί ἀστρονομία, ἐγκατέστησε στό κτῆμα του Birr Castle διάφορα τηλεσκόπια, ξεκινῶντας ἀπό ἕνα μικρό 15 ἰντσῶν (38 cm). Γιά νά μπορέσει νά κατασκευάσει τό Λεβιάθαν, ἔπρεπε νά ἐφεύρει πολλές ἀπό τίς τεχνικές πού ἀπαιτοῦνταν, τόσο ἐπειδή τό μέγεθός του ἦταν τό μεγαλύτερο στόν κόσμο, ὅσο καί ἐπειδή παλαιότεροι κατασκευαστές τηλεσκοπίων ἔκρυβαν τά μυστικά τους.
Ὁ Πάρσονς βελτίωσε τίς τεχνικές χύτευσης, λείανσης καί στίλβωσης τῶν μεγάλων καθρεπτῶν τῶν τηλεσκοπίων. Ὁ καθρέφτης εἶχε διάμετρο 6 πόδια (1,83 m), πᾶχος 5 ἴντσες (12,5 cm) καί ζύγιζε σχεδόν 3 τόνους. Τό μῆκος τοῦ σωλήνα καί τῆς θήκης τοῦ καθρέφτη ἦταν περίπου 54 πόδια (16,5 m). Ὅλος ὁ σωλῆνας, συμπεριλαμβανομένου τοῦ καθρέφτη, ζύγιζε περίπου 12 τόνους. Ἡ ἀνέγερση τοῦ Λεβιάθαν ξεκίνησε τό 1842 καί χρησιμοποιήθηκε γιά πρώτη φορά τό 1845. Ἡ πλήρης χρήση ἔπρεπε νά περιμένει ἄλλα δύο χρόνια λόγῳ τῆς Μεγάλης Ἰρλανδικῆς Πείνας. Ὁ Λεβιάθαν θεωρήθηκε ἕνα θαυμάσιο τεχνικό καί ἀρχιτεκτονικό ἐπίτευγμα καί οἱ εἰκόνες του κυκλοφόρησαν εὐρέως στή βρετανική Κοινοπολιτεία.
Ὁ σκοπός τοῦ τηλεσκοπίου ἦταν νά παρατηρήσει τά νεφελώματα τῶν καταλόγων τῶν Μεσσιέ (Messier) καί Χέρσελ (Herschel). Αὐτοί οἱ κατάλογοι περιλαμβάνουν σμήνη ἀστέρων καί νεφελώματα. Τό ἐρώτημα ἦταν ἄν τά νεφελώματα ἦταν συστάδες ἀστέρων πού δέν εἶχαν ἀναλυθεῖ ἤ πραγματικά νεφελώδεις περιοχές τοῦ διαστήματος. Μέ τή βοήθεια τοῦ Λεβιάθαν ἀναλύθηκαν σέ ἀσαφεῖς περιοχές ἀστέρων, πού μπορεῖ νά εἶναι οἱ πρῶτοι γαλαξίες πού ταυτοποιήθηκαν ὡς τέτοιοι. Ὁ Πάρσονς ἀνακάλυψε ὅτι ἀρκετά νεφελώματα εἶχαν σπειροειδή δομή. Τό πιό ἀξιοσημείωτο σπειροειδές νεφέλωμα πού παρατήρησε ὁ Πάρσονς ἦταν ὁ M51, τόν ὁποῖο ἀνέλυσε σέ ἀστέρια.
Τό τηλεσκόπιο τῶν ἕξι ποδιῶν παρέμεινε σέ χρήση μέχρι περίπου τό 1890. Τό 1908 τό τηλεσκόπιο ἀποσυναρμολογήθηκε εν μέρει. Τό ἐνδιαφέρον γιά τό Λεβιάθαν ἀνανεώθηκε τή δεκαετία τοῦ 1970. Σταδιακά ἔγινε πόλος ἕλξης τῶν ἐπισκεπτῶν, μέ ἀποτέλεσμα νά ἀποφασιστεῖ ἡ ἀναστήλωσή του. Οἱ ἐργασίες διήρκεσαν ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 1996 ἕως τίς ἀρχές τοῦ 1997. Εἶχε προγραμματιστεῖ νά τοποθετηθεῖ καί ἕνας λειτουργικός καθρέφτης, ἀλλά λόγῳ τῶν περιορισμῶν τοῦ προϋπολογισμοῦ, αὐτό ἐντάχθηκε σέ ξεχωριστό ἔργο. Τελικά ἐγκαταστάθηκε τό 1999.
Τό 2017 στόν χῶρο τοῦ Birr Castle ἐγκαταστάθηκε ὁ σταθμός ραδιοτηλεσκοπίου LOFAR IE613, ἕνα ἀπό τά περίπου 50 τοῦ δικτύου LOFAR στήν Εὐρώπη.
Τό δεύτερο γραμματόσημο ἔρχεται ἀπό τή Γαλλία καί τό μακρινό 1963 καί ἀναφέρεται στό ραδιοτηλεσκόπιο Νανσύ (Nançay).
Αὐτό βρίσκεται στήν περιοχή τοῦ Σταθμοῦ Ραδιοαστρονομίας Νανσύ. Ὁ Σταθμός ξεκίνησε νά λειτουργεῖ τό 1956 καί ἀποτελεῖ τμῆμα τοῦ Παρατηρητηρίου τοῦ Παρισιοῦ, καθώς καί τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ὀρλεάνης.
Τό μεγάλο ραδιοτηλεσκόπιο κατασκευάστηκε μεταξύ 1960 καί 1965. Τό τηλεσκόπιο ἐγκαινιάστηκε ἐπίσημα τό 1965 ἀπό τόν στρατηγό Σάρλ ντέ Γκώλ. Οἱ ἐπιστημονικές παρατηρήσεις ξεκίνησαν τό 1967. Τό κύριο κάτοπτρο στό βόρειο ἄκρο τῆς ἐγκατάστασης ἀποτελεῖται ἀπό 10 ἀνεξάρτητα πάνελ πλάτους 20m καί ὕψους 40m. Ἡ μᾶζα τοῦ καθενός εἶναι 40 τόνοι, ἐνῶ ἡ κατασκευή πού τά στηρίζει ζυγίζει 250 τόνους. Τά ραδιοκύματα ἀνακλῶνται στό δευτερεύον κάτοπτρο πού βρίσκεται νότια. Τό δευτερεύον ἔχει σχῆμα τμήματος σφαίρας, πλάτους 300 μέτρων, ὕψους 35 μέτρων καί βάρους 750 τόνων.
Τά ἔργα παρατήρησης περιλαμβάνουν μεταξύ ἄλλων:
Τή μελέτη ἐκπομπῶν γαλαξιῶν γιά νά μελετηθοῦν ἡ περιστροφή, ἡ ἀπόσταση, ἡ πυκνότητα καί ἡ κίνησή τους.
Τή μέτρηση τοῦ ρυθμοῦ διαστολής τοῦ Σύμπαντος.
Τή μελέτη κομητῶν γιά τόν προσδιορισμό τοῦ ποσοστοῦ ἀπώλειας νεροῦ καί ἀερίων.
Τή μελέτη τῆς κατανομῆς τῶν γαλαξιῶν ὥστε νά ἐκτιμηθεῖ ἡ μέση πυκνότητα τοῦ Σύμπαντος καί ἡ κατανόηση τοῦ σχηματισμοῦ μεγάλων δομῶν.
Τό μεγάλο ραδιοτηλεσκόπιο ἔχει πλέον ἔνταχθεῖ σέ μεγάλες ὁμάδες τηλεσκοπίων, Εὐρωπαϊκές καί Γαλλικές, οἱ ὁποῖες δραστηριοποιοῦνται τόσο στήν ἀνίχνευση ἐξωπλανητῶν, ὅσο καί στή μελέτη τῆς ἐποχῆς τοῦ σχηματισμοῦ τῶν πρώτων ἀστέρων καί γαλαξιῶν, περίπου 100 ἑκατομμύρια χρόνια μετά τή Μεγάλη Ἔκρηξη.
