Directed by Edward D. Wood Jr.
Shown from left: Dolores Fuller, Ed Wood
Η ταινία Glen or Glenda (1953), σκηνοθετημένη από τον Έντ Γουντ, θεωρείται σήμερα μια από τις πιο ιδιαίτερες και πρωτοποριακές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Παρά το γεγονός ότι αρχικά δεν είχε εμπορική επιτυχία και αντιμετώπισε έντονη κριτική για την ασυνήθιστη θεματολογία και τη φτωχή παραγωγή της, η σημασία της ταινίας αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο για μια σειρά λόγων που αγγίζουν τις κοινωνικές, πολιτιστικές και κινηματογραφικές σφαίρες. Η ταινία Glen or Glenda ξεχωρίζει για την τολμηρή της προσέγγιση στη διερεύνηση της ταυτότητας φύλου και του cross-dressing σε μια εποχή όπου τέτοια θέματα σπάνια συζητούνται.
Η Glen or Glenda είναι μια από τις πρώτες ταινίες που θίγουν θέματα φύλου και συγκεκριμένα την έννοια της τρανς ταυτότητας και του cross-dressing. Σε μια εποχή που τέτοια ζητήματα ήταν ταμπού και συχνά περιθωριοποιούνταν, ο Έντ Γουντ τόλμησε να δημιουργήσει μια ταινία που επικεντρώνεται στην εσωτερική σύγκρουση του πρωταγωνιστή Γκλεν, ο οποίος παλεύει να αποδεχτεί την επιθυμία του να ντύνεται ως γυναίκα.
Η ταινία προσπαθεί να εκπαιδεύσει το κοινό της εποχής για το ζήτημα αυτό, αναδεικνύοντας την ανάγκη για κατανόηση και αποδοχή των ατόμων που δεν ακολουθούν τα παραδοσιακά φύλα. Ο κεντρικός χαρακτήρας, ο Γκλεν, λειτουργεί ως σύμβολο της εσωτερικής αναζήτησης και της επιθυμίας για αυτοέκφραση. Ο Έντ Γουντ δεν ήταν απλά ο σκηνοθέτης της ταινίας, αλλά και προσωπικά συνδεδεμένος με το θέμα. Ο ίδιος ήταν cross-dresser και είχε έντονα βιώματα από τη σύγκρουση ανάμεσα στην επιθυμία του να ντύνεται ως γυναίκα και την κοινωνική πίεση που τον αποθάρρυνε από το να ζήσει ανοιχτά τη ζωή του όπως ήθελε. Η ταινία είναι κατά κάποιον τρόπο αυτοβιογραφική, με τον Γουντ να εκφράζει μέσω του κινηματογράφου τη δική του εσωτερική πάλη και τη λαχτάρα του για αποδοχή.
Αυτή η προσωπική διάσταση δίνει στην ταινία μια αυθεντικότητα και ένα βάθος που ξεπερνά τα όρια μιας τυπικής low-budget παραγωγής, ενώ συγχρόνως αντικατοπτρίζει τις προκλήσεις που αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι της LGBTQ+ κοινότητας στα μέσα του 20ού αιώνα.
Η ταινία προηγήθηκε κατά πολλές δεκαετίες της πολιτιστικής συζήτησης που θα ακολουθούσε σχετικά με τα LGBTQ+ δικαιώματα. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του ’50 και του ’60, το Χόλιγουντ και η ευρύτερη βιομηχανία ψυχαγωγίας απέφευγαν τέτοια θέματα ή τα παρουσίαζαν με αρνητικό ή σατιρικό τρόπο.
H ταινία Glen or Glenda ήταν μια από τις πρώτες προσπάθειες να παρουσιαστούν οι ιστορίες των ανθρώπων που αμφισβητούσαν τις συμβατικές νόρμες φύλου. Παρά τις κριτικές για την παράξενη και συχνά χαοτική αφήγηση της ταινίας, η ίδια η ύπαρξή της άνοιξε τον δρόμο για μελλοντικές παραγωγές που εξερεύνησαν με περισσότερο βάθος τα θέματα αυτά.
Μια μοναδική ευκαιρία να δεις και να συζητήσεις αυτή την ταινία μας δίνει το Κonserva Movie Nights!
Η Glen or Glenda θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα του είδους των cult ταινιών. Αν και δεν βρήκε αποδοχή όταν κυκλοφόρησε, με τα χρόνια κέρδισε πιστούς οπαδούς, που την εκτιμούν για την ακατέργαστη ειλικρίνειά της, την ιδιαίτερη κινηματογραφική προσέγγιση και το γεγονός ότι πρόκειται για ένα έργο αγάπης του Γουντ.
Η απλότητα της παραγωγής, οι παράξενοι διάλογοι και οι εξωφρενικές σκηνές ονειρικών αλληγοριών (όπως η παρουσία του Bela Lugosi ως αφηγητή) προσθέτουν μια παράδοξη γοητεία στην ταινία. Το παράδοξο στυλ της ταινίας και η τόλμη του θέματος την καθιστούν έναν θεμέλιο λίθο του queer cinema.
Η σημασία της ταινίας δεν περιορίζεται μόνο στο περιεχόμενό της, αλλά επεκτείνεται και στην επιρροή που άσκησε στους δημιουργούς που ακολούθησαν. Πολλοί σκηνοθέτες, όπως ο Τιμ Μπάρτον, που δημιούργησε την ταινία Ed Wood το 1994, έχουν εκφράσει τον θαυμασμό τους για την ιδιαιτερότητα και την τόλμη του Έντ Γουντ. Η προσέγγιση του να δημιουργεί ταινίες με πάθος, παρά τους περιορισμούς σε προϋπολογισμό και τεχνικά μέσα, έχει εμπνεύσει πολλούς ανεξάρτητους σκηνοθέτες να ακολουθήσουν τα δικά τους όνειρα, ακόμη και όταν αυτά δεν συμβαδίζουν με τα κανονιστικά πρότυπα της βιομηχανίας.
