Το Fast Forward Festival αποτελεί ένα φεστιβάλ γεμάτο εικόνες, κινήσεις, ήχους, προβολές σε μεγάλη διάσταση, παραστάσεις εντός Στέγης αλλά και εκτός, σε δημόσιους χώρους, αλλά και από συζητήσεις που σκοπό έχουν να διεγείρουν σημαντικά ερωτήματα για τη ζωή, τον άνθρωπο, την ανάγκη και την επιβίωση.
Στη συνέντευξη τύπου που έλαβε μέρος στη Στέγη παρακολουθήσαμε μια παρουσίαση που δημιούργησε μεγάλο ενδιαφέρον για τη συνέχεια. Καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο, όχι μόνο από την Ελλάδα, ένωσαν τις δυνάμεις τους και κυρίως τη φαντασία τους για να πουν κάτι, χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά τον δημόσιο χώρο. Κοινωνικά έργα που παρουσιάζονται από νέους ταλαντούχους καλλιτέχνες με όραμα. Προσωπικές μαρτυρίες και μη, απόψεις για την καθημερινότητα και την ανατροπή της, προσπάθεια να κατανοηθεί ο τρόπος ζωής ορισμένων ανθρώπων και ένα φεστιβάλ γεμάτο δημιουργικές εκπλήξεις την επόμενη βδομάδα από τις 21 μέχρι 31 Μαίου!
**
Stills
Kris Verdock
Φέτος στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών θα αντικρύσουμε την προσωπική δουλειά του Kris Verdock, ο οποίος έχει ταξιδέψει σε πολλές χώρες με εκθέσεις και παραστάσεις του. Τα
Stills αποτελούν γιγαντιαίες προβολές ανθρώπινων όντων που προσπαθούν να βρουν χώρο σε μια πόλη σαν την Αθήνα. Η βασική ιδέα για τη δημιουργία των προβολών αυτών είναι οι Καρυάτιδες που όμως επισημαίνει και ο ίδιος «μοιάζουν να στέκουν εκεί για πάντα και ενώ ο κόσμος γυρνάει και αλλάζει γύρω τους, αυτές κάνουν τη δουλειά τους, εκτός χρόνου, έως την αιωνιότητα.»
Τα
Stills παρουσιάζουν την ματιά του καλλιτέχνη ως προς τις δύσκολες συνθήκες ζωής στην Ελλάδα εν όψει της οικονομικής κρίσης των τελευταίων χρόνων και με έναν τρόπο καταφέρνει να συνδυάσει την αρχιτεκτονική του τοπίου με τον άνθρωπο. «Με τη δουλειά μου σε δημόσιους χώρους, δε θέλω να σοκάρω το κοινό.» αναφέρει και συνεχίζει εξηγώντας πως «για τους κατοίκους μιας πόλης, ο δημόσιος χώρος είναι ο ιδιωτικός τους χώρος, η επικράτεια τους. Το θεωρώ σαν κάτι που θα έδειχνα στο καθιστικό αυτών των ανθρώπων.» Τα πλάσματα που απεικονίζονται μπορεί να είναι ολοκληρωμένα σώματα, άλλες φορές μισοί άνθρωποι και μισά κτήρια φανερώνοντας την επικοινωνία του σώματος με τον χώρο στον οποίο είναι περιορισμένο καθώς και λεπτομέρειες σε γιγαντιαίες διαστάσεις. Οι προβολές γίνονται σε όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ στην Πλατεία Κλαυθμώνος και στη Σίνα.
Ο Kris Verdock έχει ασχοληθεί και παρουσιάσει πολλές παραγωγές στο παρελθόν, με την πρώτη απόπειρα των
Stills να λαμβάνει χώρα στη Ρώμη το 2006. Σκηνοθετεί θεατρικές παραγωγές και δουλεύει πάνω σε εικαστικές εγκαταστάσεις όπως τα Stills. Συχνά συνενώνει το θέατρο με το εικαστικό στοιχείο σε όλες του τις διαστάσεις, σε εκθέσεις γνωστές ως Variations. Ασχολείται κυρίως με κοινωνικά ζητήματα και προσπαθεί να ενδωματώσει την καλλιτεχνική του δημιουργία στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και της πόλης. «Η ιδεολογία και η αρχιτεκτονική συχνά δεν είναι μια ανθρώπινη, αλλά αν δεν υποστηρίζονται από ανθρώπινα όντα, θα εξαφανιστούν- ή πρέπει να εξαφανιστούν. Το αποτέλεσμα είναι οι εύθραστοι γίγαντες, τεράστιου ζωγραφικοί πίνακες για μια πόλη.»
**
River of Fundament
Matthew Barney, Jonathan Bepler
River of Fundament ονομάζεται η πεντάωρη σχεδόν, με διαλείμματα, ταινία που παρουσιάζεται στο Fast Forward Festival στη Στέγη. Αποτελεί ένα έργο εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα του Norman Mailer, Αρχαία Δειλινά στο οποίο ο πρωταγωνιστής Αιγυπτιακής καταγωγής αναζητά την αθανασία.
Το River of Fundament συνδυάζει αρκετά αμφιλεγόμενα ζητήματα όπως η ζωή, ο θάνατος, η μετενσάρκωση και η θυσία. Στοιχείο φανερό σε όλη την διάρκεια της ταινίας είναι τα επτά στάδια που ακολουθεί η αιγυπτιακή ψυχή στο ταξίδι της για μια νέα ζωή. Ο κύριος χαρακτήρας της ταινίας αυτής που λειτουργεί ως υπόμνημα του συγγραφέα του έργου Αρχαία Δειλινά, Νόρμαν, ακολουθεί ένα μονοπάτι ανάμεσα από την συνδιαλλαγή με θεούς της αιγυπτιακής κουλτούρας, όπως ο Κα, ο Όσιρης, ο Σετ κ.α. Αναζητά κάθε φορά τον τρόπο να επιστρέψει στην γυναίκα του, Χαφθερίτη (Ellen Burstyn), και παρουσιάζεται-παρομοιάζεται κάθε φορά που οδηγείται στον θάνατο ή στην ανάσταση με διάφορους τύπους αυτοκινήτων, με την έννοια όχημα να δημιουργεί ερωτήματα.
Ο Mathew Barney και ο Jonathan Bepler μετρούν είκοσι χρόνια συνεργασίας με ήδη επτά ταινίες και εννιά περφορμάνς στο ιστορικό τους. Είναι και οι δύο πολύ γνωστοί στους καλλιτεχνικούς χώρους λόγω των ρηξικέλευθων τρόπων δημιουργίας τους. Ο Mathew Barney αποτελεί δημιουργός του γνωστού κύκλου εκθέσεων
CREMASTER, τον οποίο ξεκίνησε το 1995 όμως ολοκλήρωσε και παρουσίασε το 2002 στη Νέα Υόρκη. Έχει ασχοληθεί και με αρκετές άλλες εκθέσεις με κύριαρχα στοιχεία την ύπαρξη, τη ζωή και το ταξίδι της μέχρι το θάνατο.
Ο Jonathan Bepler έχει σπουδάσει μουσική και έχει συνθέσει πολλά κομμάτια συδυάζοντας ή και ενσωματώνοντας τα σε θεατρικές δημιουργίες. Παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον για τις διεπιστημονικές προσεγγίσεις, γεγονός που τον έχει οδηγήσει στη Νέα Υόρκη και σε πολλές επαγγελματικές συνεργασίες.
**
Domini Public
Roger Bernat
Η συμμετοχή του Roger Bernat στο Fast Forward Festival δεν έχει άλλο σκοπό παρά να ταράξει την ηρεμία και την γαλήνη των περαστικών μιας πλατείας! Το Domini Public αναφέρεται σε μια χορογραφία πλήθους, αλλιώς σε ένα θέατρο εκτός θεάτρο και χωρίς ηθοποιούς.
Οι θεατές που θα βρίσκονται στην Πλατεία Κοτζιά θα χρειαστούν μόνο ένα ζευγάρι ακουστικά, που θα τα προμηθεύτούν από την διοργάνωση. Έπειτα το επόμενο βήμα θα είναι να ακούν προσεκτικά τα λόγια και τις ερωτήσεις που θα ηχούν στα ακουστικά του καθενός. Η φωνή θα καλεί τους θεατές να χωριστούν σε ομάδες και υπο-ομάδες, ανάλογα με τις επιλογές τους, σε μια διαδικαστική και πέρα για πέρα αποκαλυπτική αναπαράσταση.
Μια χορογραφία πλήθους θα λάβει χώρα σε μια πλατεία της Αθήνας και όποιος επιθυμήσει να συμμετέχει δεν θα έχει κανέναν περιορισμό παρα μόνο την απόλυτη έκφραση οποιαδήποτε μορφής λόγου με το σώμα.
«Οι θεατές μπαίνουν σε μια εγκατάσταση που τους καλεί να υπακούσουν ή να συνομωτήσουν και, σε κάθε περίπτωση, να πληρώσουν με το σώμα τους και να δεσμευτούν ολόψυχα.»
Ο Roger Bernat είναι ένας πολυβραβευμένος δημιουργός που στήνει το ιδιαίτερο αυτό θέαμα από το 2008. Έχει ασχοληθεί με την ζωγραφική και την αρχιτεκτονική, δίχως να αποκτήσει κάποιο πτυχίο στους τομείς αυτούς. Το 2008 άρχισε να δημιουργεί εγκαταστάσεις στις οποίες κατά κύριο λόγο συμμετείχε το κοινό.
Στις 31 Μαίου θα διενεργηθεί μια συζήτηση στο πλαίσιο του Domini Public, στην οποία θα συμμετέχουν καθηγητές από τον εξωτερικό και την Θεσσαλονίκη. Την επιστημονική επιμέλεια και τον συντονισμό θα επιμελείται ο κος Γιάννης Σταυρακάκης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Ο τίτλος της συζήτησης: «
Η δημοκρατία χθες, σήμερα, αύριο», στη Μικρή Σκηνή της Στέγης στις 19.00μμ, σε ελληνική διερμηνεία.
Εγχειρίδιο χρήσης
Σλόγκαν για ένα θέατρο δίχως θεατές
1. Η πρώτη οδηγία είναι να μη διαβάσετε τις οδηγίες! Όπως με τα παιχνίδια (ή τις ηλεκτρικές οικιακές συσκευές), είναι ευκολότερο να ανακαλύψει κανείς τους κανόνες παίζοντας. Αν ωστόσο θέλετε να παρακάμψετε αυτή την οδηγία, οι υπόλοιπες είναι οι εξής:
2. Έργα όπως το Domini public, το Rite of Sping και το Pending Vote δημιουργήθηκαν δίχως την αύρα που, σύμφωνα με τον Walter Benjamin, χαρακτήρισε σε μεγάλο βαθμό την προ-βιομηχανική κοινωνία και η οποία διατηρήθηκε επίμονα στο θέατρο του 20ού αιώνα. Οι συγκεκριμένες παραστάσεις δεν βασίζονται στην παρουσία και τα συναισθήματα των ηθοποιών, αλλά σε ένα κενό, το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει το κοινό.
3. Θα σκεφτείτε ότι δεν υπάρχουν ηθοποιοί και σκηνικά στις παραστάσεις μου. Δεν θα μπορέσετε να ταυτιστείτε με τους ανθρώπους και τα αντικείμενα που θα έπρεπε να βρίσκονται επί σκηνής. Οι υποδείξεις θα είναι μόνο κάποια σημάδια πάνω σε μια σκηνή, στην οποία οι μοναδικοί άνθρωποι θα είστε εσείς και τα υπόλοιπα μέλη του κοινού. Θα είστε ένας/μία ηθοποιός του έργου. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν θεατές στα έργα μου.
4. Θα σας απευθυνθούν ερωτήσεις, στις οποίες θα κληθείτε να απαντήσετε. Θα πρέπει να αποφασίσετε αν θα ακολουθήσετε τις υποδείξεις ή θα μείνετε αμέτοχος/-η. Η παράσταση θα διαμορφωθεί σύμφωνα με τις απαντήσεις που θα δώσετε – ή δεν θα δώσετε. Η εξέλιξη του έργου φέρει και τη δική σας ευθύνη.
5. Ο ρόλος σας ως μέλους του κοινού είναι να ενσαρκώσετε ένα χαρακτήρα που θα προσλάβει ταυτότητα πρωταγωνιστή της ιστορίας. Η ευθύνη σας θα είναι οριοθετημένη εντός του χρόνου και του χώρου της μυθοπλασίας.
6. Οι παραστάσεις αυτού του είδους δεν προάγουν τη συμμετοχή, αλλά αποτελούν αδρανείς μηχανισμούς, έως ότου κάποιο μέλος του κοινού τούς ενεργοποιήσει. Αν αποφασίσετε να μην τους χρησιμοποιήσετε, και το ίδιο αποφασίσουν και όλα τα υπόλοιπα μέλη του κοινού, τότε η παράσταση θα εξελιχθεί ουσιαστικά όπως όταν διαβάζετε ένα θεατρικό έργο ή ένα μυθιστόρημα.
7. Κανένα μέλος του κοινού δεν θα έχει το προνόμιο να παρακολουθεί ως εξωτερικός παρατηρητής τι κάνουν τα υπόλοιπα μέλη. Ακόμη κι αν αποφασίσετε να μη συμμετάσχετε, θα παραμείνετε μέρος του μηχανισμού. Με άλλα λόγια, θα αποτελείτε μέρος ενός βιβλίου από τη στιγμή που αποφασίζετε να το διαβάσετε, ακόμη κι αν τυχόν προσπεράσετε ορισμένες παραγράφους ή και ολόκληρα κεφάλαια.
8. Θα παίρνετε αποφάσεις οι οποίες δεν θα γνωστοποιούνται στα υπόλοιπα μέλη του κοινού. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός έχει την τάση να εξατομικεύει τους ανθρώπους. Η μοναξιά που δημιουργείται –περισσότερο νοερή παρά φυσική, δεδομένης της παρουσίας του υπόλοιπου κοινού– θα ενταθεί, διότι, όπως σημειώνει ο Agamben1, ο μηχανισμός τείνει να «εκκενώνει» κάθε μορφή εξουσίας. Συνεπώς, εδώ δεν θα βρεθείτε αντιμέτωποι με ένα ισχυρό σύστημα, ώστε να έχετε την πρόκληση να μετατρέψετε την ενότητα σε όπλο δημιουργώντας μια αίσθηση κοινότητας στην πορεία. Εδώ, θα αισθανθείτε μόνος/-η.
9. Ο μηχανισμός θα σας απομονώσει και θα σας φέρει αντιμέτωπο/-η με την ίδια την επιθυμία σας (να παρακολουθήσετε μια παράσταση). Αντί να την παρακολουθήσετε, θα διασταυρωθείτε μαζί της. Παρ' όλα αυτά, θα αναρωτηθείτε τι σημαίνει να αποτελείς μέλος μιας κοινότητας ή αν έχει νόημα να το συζητάει κανείς αυτό. Με άλλα λόγια, θα αναρωτηθείτε τι εννοούμε όταν χρησιμοποιούμε τη λέξη «εμείς».
10. Σε αντίθεση με τα μέλη του κοινού που θεωρούν ότι μπορούν να κρίνουν μια παράσταση από το κάθισμά τους, εσείς θα βυθιστείτε σε ένα μηχανισμό όπου θα πρέπει να βρείτε το δρόμο σας, χωρίς ποτέ να ξέρετε αν έχετε επιλέξει τη σωστή πορεία. Θα είναι δύσκολο για εσάς να κρίνετε και είναι πιθανό, όταν φύγετε από την αίθουσα, να αναρωτηθείτε αν πράξατε σωστά. Ωστόσο, δεν υπάρχει «ιδανική» εξέλιξη της παράστασης. Κάθε νέα παρουσίασή της αναδεικνύει νέες μορφές.
11. Το τίμημα που θα πληρώσετε για να υποδυθείτε ένα ρόλο θα είναι η συμμετοχή σας σε ένα μηχανισμό που αρχικά θα σας φανεί παράξενος. Θα βυθιστείτε σε ένα μηχανισμό, οι σκοποί του οποίου θα σας είναι άγνωστοι και οι απαιτήσεις του θα σας φοβίσουν. Θα πρέπει να υπακούσετε ή να συνωμοτήσετε ή, σε μια διεστραμμένη εκδοχή της εξίσωσης, να υπακούσετε συνωμοτώντας. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, θα πρέπει να πληρώσετε με το ίδιο σας το σώμα και να ενδώσετε.
12. Ολοκληρώνουμε όχι με μια οδηγία, αλλά με μια συμβουλή από τον φυσικό επιστήμονα John Archibald Wheeler: «Θα μπορούσε, κατά κάποιον περίεργο τρόπο, το σύμπαν να δημιουργήθηκε από τη συμμετοχή όσων συμμετέχουν; Η πράξη της συμμετοχής είναι ζωτική πράξη. Η συμμετοχή είναι η αδιαμφισβήτητη, νέα έννοια που μας προσφέρει η κβαντική φυσική. Καταρρίπτει την έννοια του παρατηρητή της κλασικής θεωρίας, του ανθρώπου που στέκεται ασφαλής πίσω από ένα χοντρό γυαλί και παρατηρεί τι συμβαίνει χωρίς να συμμετέχει. Αυτό δεν μπορεί να γίνει, υποστηρίζει η κβαντική φυσική.»
**
Toneelhius / FC Bergman
300 el x 50 el x 30 el
Η περφόρμανς αυτή αντλεί το όνομα της από τις διαστάσεις που ζητήθηκαν από τον Νώε για την κατασκευή της Κιβωτού που θα έσωζε τον άνθρωπο. Ένα χωριό στήνεται επι σκηνής και 13 ηθοποιοί μαζί με τη συμμετοχή των 80 εθελοντών Φίλων της Στέγης μας παρουσιάζουν την ομαδική δουλειά τους. Το χωριό αυτό είναι κυριευμένο από το φόβο μιας επικείμενης πλημμύρας. Ό,τι συμβαίνει μέσα στα σπίτια προβάλλεται σε μια μεγάλη οθόνη. Μια ζωντανή εκδήλωση παίρνει σάρκα και οστά, ένα οπτικό θέαμα ξετυλίγεται. Θέατρο και κινηματογράφος θεαματικά αλληλένδετα. Μια βουβή συμφωνία εικόνων.
«Και είδεν ο Θεός την γην, και ιδού, ήτο διεφθαρμένη διότι πάσα σαρξ είχε διαφθείρει την οδόν αυτής επί της γης.»
«Θα βρείτε οπωσδήποτε έναν τέτοιο τρόπο αναστοχασμού για τον κόσμο μας στο 300 el x 50 el x 300 el. Είναι ο φακός μέσα από τον οποίο οι διάφοροι χαρακτήρες του έργου μας κοιτάζουν τη ζωή τους και την κοινότητά τους. Εμείς πάλι, ως δημιουργοί αυτών των χαρακτήρων, έχουμε μια λιγότερο απαισιόδοξη άποψη για τον κόσμο. Δείχνουμε συμπόνια και κατανόηση στους ανήσυχους χαρακτήρες μας, ο καθένας εκ των οποίων προσπαθεί με το δικό του τρόπο να αντιπαλέψει την αμαρτωλή φύση του.»
Η ομάδα FC Bergman αποτελείται από έξι ηθοποιούς/ θεατρικούς δημιουργούς/ καλλιτέχνες: Stef Aerts, Joé Agemans, Bart Hollanders, Matteo Simoni, Thomas Verstraeten και Marie Vinck. Ανέπτυξαν πολύ γρήγορα τη δική τους θεατρική γλώσσα, η οποία, εκτός από αναρχική και ελαφρώς χαοτική, είναι ουσιαστικά εικονική και ποιητική. Στις παραστάσεις τους κεντρικό ρόλο έχει συχνά η ανθρώπινη ύπαρξη που παραδέρνει και αγωνίζεται αέναα. Έχουν κερδίσει βραβείο Θεατρικού Νεανικού Θιάσου καθώς και τους έχει ζητηθεί να συμμετάσχουν σε Φεστιβάλ της Ολλανδίας. Το 2011 δημιούργησαν το 300 el x 50 el x 30 el στο Toneelhuis της Αμβέρσας, μια παραγωγή που είναι ακόμα στο ρεπερτόριο του θεάτρου. Η FC Bergman παρουσιάζει αυτήν περίοδο ένα νέο site-specific έργο, με τίτλο The Land of Nod, με πρωταγωνιστές μόνο τους έξι ιδρυτές της.
**
X Apartments – Athens
Έχει τη δύναμη η τέχνη να διαρρήξει την κυρίαρχη γεωγραφική αφήγηση που έχει εγκλωβίσει τη δημόσια εικόνα του αθηναϊκού κέντρου σε μια περιοχή υποβάθμισης;
Μπορεί ένας καλλιτέχνης να δουλέψει σε περιοχές τραυματισμένες από κινήματα επαναδιεκδίκησης του δημόσιου χώρου, συγκρουσιακές μορφές συνύπαρξης και ακραία κοινωνικά φαινόμενα; Τέτοιου είδους είναι τα ερωτήματα που δημιουργούνται στην περιπλάνηση των καλλιτεχνών σε συνοικίες της Αθήνας, στο φετινό Fast Forward Festival.
Το Χ Apartments εστιάζει σε αυστηρά οριοθετημένες ζώνες του αθηναϊκού τοπίου: τις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Πλατείας Αττικής και της Κυψέλης, λόγω της δραστικής αλλαγής στην αστική ταυτότητά τους και στην πυκνή συγκέντρωση διαφορετικών εθνοτήτων, τις γειτονιές του Σταθμού Λαρίσης και του Αγίου Παύλου, ενδεικτικές των συνεχών μετασχηματισμών της κοινωνικής τους ταυτότητας, και τον Κολωνό, την παλιά γειτονιά της αθηναϊκής εργατικής τάξης. Ιστορίες στα όρια του ντοκουμέντου και της μυθοπλασίας, της εγκατάστασης και της περφόρμανς.
Ο περιορισμός του κοινού σε δύο άτομα κάθε φορά, βάζει τους θεατές σε μια εκτεθειμένη θέση, διότι οι ένοικοι/περφόρμερ των διαμερισμάτων τους κοιτάζουν και αυτοί. Για τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες, αυτή η ηδονοβλεψία μπορεί να είναι ένα πεδίο άσκησης ή ένας μηχανισμός για να αντιδράσουν.
Δεκαπέντε Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες αποδέχτηκαν την πρόσκλησή να δημιουργήσουν έργα ειδικά για τα σπίτια και τα διαμερίσματα του κέντρου της Αθήνας. Το πολύμορφο καλλιτεχνικό τους λεξιλόγιο αντανακλά την ετερογένεια των περιοχών αυτών και γινόμαστε θεατές της καθημερινής ζωής ενός άλλου κόσμου, δίπλα μας.
**
FAST FORWARD FESTIVAL 2
Σύλληψη και καλλιτεχνική διεύθυνση φεστιβάλ: Κάτια Αρφαρά
Γενική διεύθυνση παραγωγής:
Δήμητρα Δερνίκου
Γενική τεχνική διεύθυνση: Λευτέρης Καραμπίλας
Γενικός Συντονισμός: Μαρίνα Τρούπη
Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα του φεστιβάλ αναζητήστε στο site www.sgt.gr.
