του Νίκου Δασκαλάκη
Στις αρχές του 2013, ο Tom Waits και ο Keith Richards ηχογράφησαν μαζί ένα τραγούδι ονόματι “Shenandoah (“Σεναντόα), για να συμπεριληφθεί στο διπλό μουσικό άλμπουμ με τον τίτλο “Son of Rogues Gallery: Pirate Ballads, Sea Songs & Chanteys, το δεύτερο στη σειρά άλμπουμ–συλλογή του Johnny Depp με θέμα πειρατικά και θαλασσινά τραγούδια της Αμερικής.
Όπως συμβαίνει, συνήθως, με τις παραδοσιακές δημώδεις μπαλάντες που αντέχουν στην λεηλασία του χρόνου, έτσι και η μπαλάντα της Σεναντόα είναι τέκνο αγνώστου πατρός. Τα ίχνη της καταγράφονται στα τέλη του 19ου αιώνα, κάπου μεταξύ 1876-1880, τότε που το τραγούδι αυτό περνάει από στόμα σε αυτί ναυτικού και καθιερώνεται ως το πιο αγαπημένο “ποταμοτράγουδο μεταξύ των πληρωμάτων των ποταμοπλοίων που διέπλεαν τα μεγάλα ποτάμια του Μιζούρι και του Μισισιπή.
«Ω Σεναντόα,
αγαπώ την κόρη σου, για χάρη της θα διασχίσω τα αφρισμένα νερά των ποταμών και
ας είμαι μακριά, δεμένος μακριά, πέρα από το απέραντο Μιζούρι».
Σύμφωνα με τον θρύλο, η Σεναντόα είναι ο τόπος αλλά εμμέσως είναι και η γυναίκα. Οι ναυτικοί από την Βιρτζίνια ακολουθούσαν τον ποταμό Σεναντόα και ταξίδευαν με τα ποταμόπλοια προς την άγνωστη Δύση για μια καλύτερη ζωή, νοσταλγώντας την παραδεισένια κοιλάδα του ποταμού και την αγαπημένη τους που άφησαν πίσω. Λέγεται ότι, η ποταμίσια αυτή κοιλάδα πήρε το όνομά της από τον Ινδιάνο αρχηγό Σεναντόα, του οποίου την κόρη ερωτεύτηκε ένα λευκός άποικος, την έκλεψε από τον πατέρα της και μαζί φύγανε μακριά, ακολουθώντας το ποτάμι.
Κατά την διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, οι Νότιοι στρατιώτες από την Βιρτζίνια, τραγουδούσαν την μπαλάντα της Σεναντόα, της καταπράσινης ποταμίσιας κοιλάδας που συμβόλιζε το σπίτι τους, για το οποίο θεωρούσαν ότι πολεμούσαν. Παραδόξως, το τραγούδι αυτό δεν αποτέλεσε το αγαπημένο άσμα μονάχα του λευκού Νότου αλλά και των μαύρων σκλάβων, οι οποίοι ακολουθούσαν το ποτάμι του Σεναντόα για να χαθούν τα ίχνη τους από τους διώκτες τους και να καταφέρουν να φτάσουν στις βόρειες πολιτείες, στην δική τους γη της επαγγελίας.
Η κοιλάδα του ποταμού Σεναντόα στη νοτιοανατολική πολιτεία Virginia των Η.Π.Α. Ο επίγειος αυτός παράδεισος αποτέλεσε πεδίο μαχών και επιδρομών κατά τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο καθώς και την αφετηρία διαφυγής – μέσω του ποταμού – μαύρων σκλάβων προς τον ελεύθερο Βορρά αλλά και μετανάστευσης ντόπιων ναυτικών των ποταμοπλοίων προς την άγρια Δύση.
Τελευταίος μήνας του χρόνου, αυθεντικό ξεκίνημα του νέου έτους,
εποχή προσωπικών στόχων και αποφάσεων, μήνας αναχωρήσεων και αποχαιρετισμών σε
αίθουσες αεροδρομίων. Όσοι φεύγουν, σαν σύγχρονοι πιονέροι, αφήνουν πίσω τους
την δική τους Σεναντόα, άλλοτε νοσταλγώντας την από την πρώτη στιγμή, σαν τα
φανταράκια των Νοτίων και άλλοτε ευγνωμονώντας τον ποταμό της βούλησης που τους
πήρε από τον τόπο-κάτεργο των επιθυμιών τους, σαν τους μαύρους σκλάβους των
φυτειών.
Ακούγοντας την συγκεκριμένη βερσιόν αυτής της παμπάλαιας
και πολυτραγουδισμένης μπαλάντας, νιώθεις σαν να ακούς δύο γερόλυκους ναυτικούς
πάνω στην κουπαστή ενός ξεφτισμένου ποταμόπλοιου. Η σπηλαιώδης φωνή του Tom Waits και η διακριτική κιθάρα του Keith Richards ενώνονται για να αφηγηθούν όλα αυτά που αφήνεις πίσω σου την ώρα που φεύγεις. Είτε αναχωρείς για το άγνωστο γεμάτος λύπη, είτε γεμάτος χαρά, η μπαλάντα της Σεναντόα σου υπενθυμίζει πως φεύγεις απ’την μοναδική σου πατρίδα και πως πατρίδα άλλη δεν υπάρχει πια.
