Παρατηρητής, εικονολάτρης, μαθητής του Γιάννη Τσαρούχη. Ο λόγος για τον ζωγράφο, Λάζαρο Πάντο, που κουβαλάει ως γνώση και παιδεία τις επιρροές του ιστορικού δασκάλου του, χρησιμοποιεί διάφορα υλικά για να αποτυπώσει το ζητούμενο αποτέλεσμα και μας καθηλώνει με τα ιστορικά πορτραίτα του. Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ατομικές (Κρεωνίδης, 1982, 1985 κ.α.) και έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Θεσσαλονίκη (Διαγώνιος, 1975, 1976, Ζωγράφοι της Θεσσαλονίκης της Μεταπολεμικής Γενιάς, Τέχνη και Γαλλικό Ινστιτούτο, 1978, Κοχλίας, 1983 κ.α.).
συνέντευξη στη Θούλη Μισιρλόγλου
Το γεγονός ότι μαθητεύσατε κοντά στο Γιάννη Τσαρούχη μαρτυρεί ότι έχετε δεχτεί επιρροές από τη τεχνική του. Αυτό στοιχειώνει αρνητικά ή επισφραγίζει τα έργα σας;
Είναι μία πολύ μεγάλη συζήτηση, που θα χρειαζόταν έναν τόμο ολόκληρο για να εξηγήσω τα θετικά και μόνο θετικά μηνύματα που θα μπορούσα να λάβω σαν κληρονομιά, από έναν τόσο μεγάλο, έξυπνο, πολυσχιδή δάσκαλο. Εννοώ βέβαια στην εποχή που εντελώς πρωτοποριακά τόλμησε και αναφέρομαι στην εικοσαετία 1950 – 1970, όπου τα ήθη, η μόρφωση και η κουλτούρα των Ελλήνων, ήτανε σε πολύ πιο χαμηλό επίπεδο. Ο άνθρωπος αυτός, βαθιά γνώστης της αρχαίας πλατωνικής σχολής, εισήγαγε το αδύνατο και μιλώ πάντοτε για τα πάθη των ανθρώπων, όχι των κοινών φυσικά, ακόμη και τα κρυμμένα να τα κατατάξει δίπλα στην βυζαντινή γνώση και αργότερα στην αναγεννησιακή ζωγραφική, πράγμα άγνωστο για την τότε ακαδημαϊκή – πουριτανική ζωγραφική. Αναφορικά με το «στοιχειώνω», σημαίνει για μένα, γνώση και παιδεία. Θέματα τα οποία με την πάροδο του χρόνου τα κατανοώ, σαν ένα γλυκόπικρο κατακάθι στην σημερινή μας εποχή. Όπου διαστρεβλώνονται οι έννοιες, «στοιχειώνουν», όπως λέτε μέσα σε «βολικά» συναισθηματικά πλάνα και συντηρητισμό.
Τι υλικά χρησιμοποιείτε και τι αποδίδει το καθένα;
Χρησιμοποιώ όλα τα υλικά, που μπορώ να εντάξω και κυρίως μικτές τεχνικές για το ζητούμενο αποτέλεσμα.
Η αντρική μορφή πρωτοστατεί στα έργα σας είτε ανώνυμα είτε με πρόσωπα της ιστορίας. Τι επιθυμείτε να αποδώσετε;
Το γεγονός ότι ασχολούμαι με το πορτραίτο, με δυναμώνει ώστε να προσπαθώ να βρω λύσεις εικαστικές, χωρίς να με ενδιαφέρει το αν πορτραίτο είναι ανδρικό ή γυναικείο. Κυρίως όμως ψάχνω να βρω ενδιαφέροντα πρόσωπα, όχι πάντοτε ωραία, σκηνογραφώντας τα, ώστε να δημιουργούν ένα εφέ – ενδιαφέρον. Μέσα από τα έργα μου θα μπορούσε να ανατρέξει ο θεατής, είτε σε πορτραίτα της ιστορίας, είτε σε πιο σύγχρονα, που ανάγονται και πάλι μέσα από τα χαρακτηριστικά τους, σε κλασικές φόρμες. Όμως, πιστεύω ότι η ανδρική μορφή εκ των πραγμάτων έχει πιο ισχυρό ενδιαφέρον, διότι πιο εύκολα τα χαρακτηριστικά παραπέμπουν σε πρόσωπα της «δικής μου» ιστορίας. Σχετικά με τα γυναικεία πορτραίτα, ψάχνω την ιδιαιτερότητα της αισθητικής των αναγεννησιακών ζωγράφων. Τα ιστορικά πορτραίτα, αυτό είναι πρόκληση για την αποτύπωση των ανθρώπων που έφυγαν από την ζωή και αφήνουν ακόμη συναισθήματα για τον τρόπο ζωής τους σε εμάς.
Η συνεργασία σας με τα περιοδικά αποκάλυψε και μια άλλη πτυχή σας, τη
φωτογραφία. Η φωτογραφία ακολουθεί οικεία βήματα όπως αυτά της ζωγραφικής;
Φυσικά, εκείνο που έχω να τονίσω, είναι ότι είμαι βαθιά εικονολάτρης.
Πιάνω τον εαυτό μου να παρατηρεί τα πάντα, πρώτα μέσα από το φωτογραφικό πρίσμα του τυχαίου. Αυτό με οδηγεί ώστε να σκηνοθετήσω και να σκηνογραφήσω το άτομο που φωτογραφίζω, τοποθετώντας το μέσα στο χώρο – χρόνο. Αυτό είναι μία πρόκληση είτε η φωτογραφία να πάρει τη θέση της στο φωτογραφικό χώρο, κρατώντας της μνήμες της εποχής, είτε να ακολουθήσει το δρόμο της ζωγραφικής. Και στις δύο περιπτώσεις σίγουρα η πρόκληση είναι πολύ μεγάλη.
Πορτραίτα, πώς τα επιλέγετε ή σας επιλέγουν; Αγαπητό ιδιαίτερα αυτό του Κωνσταντίνου Καβάφη.
Τα επιλέγω για να με επιλέξουν. Μιλάμε για τον Κ. Καβάφη, τον πιο διφορούμενο – γοητευτικό άνθρωπο που κατάφερε μέσα από την ιδιαιτερότητα της ζωής του και της ποίησής του για εμένα, να γίνει πολλές φορές κίνητρο αποτύπωσης. Δεν προσδοκώ πάντα την ακαδημαϊκή αποτύπωση του πορτραίτου του Κ. Καβάφη, παρά μόνο, ένα χείμαρρο συναισθημάτων και τολμηρών χρωμάτων, άλλοτε σκληρών και άλλοτε δύσμορφων, που καταλήγουνε σε ένα γοητευτικό αποτέλεσμα. Πάντοτε όμως πάλλονται από έντονα συναισθήματα.
Όταν διδάσκετε ζωγραφική, τι είναι αυτό που φροντίζετε να μεταλαμπαδεύσετε;
Τώρα πλέον, εννοώ στην εποχή μας, βρίσκω ότι οι νέοι καλλιτέχνες δυστυχώς δεν θέλουν να διδαχθούν. Με αποτέλεσμα πολλές φορές να γίνονται μιμητές μια άγονης και αβίαστης αισθητικής, διαστρεβλώνοντας την μεσογειακή αισθητική και προσπαθώντας να «μοιάσουν» με πρότυπα άλλα. Χωρίς να θέλω να κατηγορήσω κάτι, εγώ δεν συμμετέχω σε αυτό. Στην γόνιμη εποχή της δεκαετίας 1980 – 1990, όπου η έννοια της σχολής καλών τεχνών είχε ισχύ, δημιουργήθηκαν καλλιτέχνες, οι οποίοι σήμερα κρατάνε τα τελευταία σκήπτρα της ζωγραφικής. Εκείνο που παρατηρώ σήμερα, είναι το πρόσκαιρο και εκείνο που δεν αφήνει ιστορία. Εννοώ τις κατασκευές, τα videoarts, και τα πενιχρά υλικά, τα οποία αναλώνονται
και καταστρέφονται πολύ γρήγορα. Παρόλα αυτά, χωρίς να ακούγεται «παλιομοδίτικο», εξακολουθώ να πιστεύω ότι το τελάρο για τον καλλιτέχνη είναι ο καθρέφτης του.
Η ζωγραφική αποτυπώνει την ιστορία ή αποτελεί από μόνη της αναπόσπαστο ιστορικό κομμάτι;
Η ζωγραφική πάντοτε αποτύπωνε την ιστορία, με τον άλφα ή βήτα τρόπο, και κατάφερνε να τρυπώσει μέσα στην ιστορία των αιώνων. Δεδομένο είναι ότι από την εποχή των σπηλαίων μέχρι σήμερα, μέσα σε αυτούς τους αιώνες την μοναδικά πληροφορία που έχουμε, είναι το μεράκι των ανθρώπων, οι οποίοι αποτύπωσαν με την ζωγραφική – γλυπτική, τα δρώμενα της κάθε εποχής.
Ακολουθείστε τον εδώ
Το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο διοργανώνει από τις 21 Οκτωβρίου έως τις 30 Νοεμβρίου 2024 κοινή αναδρομική έκθεση έργων του ζωγράφου Λάζαρου Πάντου και του γλύπτη Στέλιου Μερτζανίδη με τίτλο «ΟΡΩ 3».
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν τη Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2024, στις 19:30, στην αίθουσα εκθέσεων του Πνευματικού Κέντρου (Γ. Βαφόπουλου 3-5, 5ος όροφος).
Η έκθεση θα λειτουργεί Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 09:00 έως τις 14:00 και από τις 17:00 έως τις 21:00.
Ο Λάζαρος Πάντος ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Έχει καταγωγή από τη Σιάτιστα, οι πρόγονοί του υπήρξαν ευεργέτες και δημιούργησαν το Κουκουλίδειο Ίδρυμα της Σιάτιστας. Αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας και τη Royal Academy of Arts του Λονδίνου. Ήταν μαθητής του Τσαρούχη και μελετητής των πορτραίτων Φαγιούμ.
Ο Στέλιος Μερτζανίδης είναι συνταξιούχος οδοντίατρος και αυτοδίδακτος γλύπτης. Ζει κι εργάζεται στη Θεσσαλονίκη.
Οι δύο καλλιτέχνες έχουν κάνει σημαντικές δωρεές σε Ιδρύματα της Ελλάδας.
Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό.
Περισσότερες πληροφορίες: https://thessaloniki.gr/?p=1205836