Όταν έφτιαξαν ξανά αυτό το μέρος, λένε, άφησαν ένα δωμάτιο ίδιο, ανέγγιχτο από τη νέα εποχή που αν το βρεις μπορεί να σε πάει εκεί, πίσω. Στην εποχή που οι άνθρωποι που ζούσανε στο μέρος αυτό το έλεγαν «σπίτι τους» και που προσεύχονταν με άλλες προσευχές, αλλά μαγείρευαν, μάθαιναν, αγαπιούνταν, ονειρεύονταν, πέθαιναν και γεννούσαν όπως όλοι.
Κανείς δεν ξέρει γιατί το άφησαν έτσι, ή πού βρίσκεται. Λένε ότι μπορεί και να είναι κάπου στα υπόγεια, εκεί που ο επισκέπτης δύσκολα θα βρεθεί, εκτός αν χαθεί ή αν το προσπαθήσει πολύ -και είναι πράγματι κάποιοι που το κάνουν, που πασχίζουν να το βρουν. Ο θρύλος λέγεται στην πόλη κι είναι πολλοί οι περίεργοι κι εδώ, όπως σε κάθε άλλη χαραμάδα τούτου του κόσμου, όποια προσευχή κι αν ακούγεται στους δρόμους της. Ο θρύλος λέγεται και η πόλη ζει και ο θρύλος λέει την πόλη «σπίτι του».
Κάποιοι άλλοι πάλι λένε ότι μπορεί και να είναι κάπου χτισμένο, απροσπέλαστο. Πίσω από τους νέους χώρους, ανάμεσα στους νέους διαδρόμους, δίχως πόρτα ή πέρασμα, χαμένο για πάντα. Ένα κομμάτι παρελθόν, μια τρύπα μέσα στο σώμα του κτιρίου, που όμως δεν βγάζει πουθενά, παρά μονάχα στον εαυτό της και που δεν φτιάχτηκε για να τη βρούμε. Αλλά για να την αφήσουμε να υπάρξει.
Η Μονή Λαζαριστών χτίζεται το 1886 βορειοδυτικά του κέντρου της Θεσσαλονίκης από μοναχούς του τάγματος του Αγίου Βικεντίου του Παύλου, που φέρουν το προσωνύμιο «Λαζαριστές» από τη μονή Saint-Lazare στο Παρίσι. Αρχικά χρησιμοποιείται ως ορφανοτροφείο για παιδιά από τη βουλγαρική κοινότητα καθολικών οικογενειών της πόλης, ενώ ιδρύεται και ιεροσπουδαστήριο, το οποίο όμως κλείνει οριστικά το 1913, καθώς τα γεγονότα των Βαλκανικών Πολέμων καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία του.
Το 1916, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, το κτίριο μετατρέπεται σε νοσοκομείο του γαλλικού στρατού και το 1917 χρησιμοποιείται για τη φιλοξενία πολιτών που έχουν μείνει άστεγοι από την μεγάλη πυρκαγιά της πόλης. Οι μοναχοί Λαζαριστές περιορίζονται πια μόνο σε ένα μικρό τμήμα του συγκροτήματος. Μετά την καταστροφή του 1922 φιλοξενεί πρόσφυγες, κυρίως Καθολικούς Αρμένιους.
Οι Γερμανοί επιτάσσουν το κτίριο κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ενώ στη διάρκεια του εμφυλίου βρίσκουν εκεί καταφύγιο μερικές ακόμη οικογένειες καθολικών. Το 1978 το σχεδόν ερειπωμένο συγκρότημα φιλοξενεί περί τις 10 οικογένειες και στο ισόγειο λειτουργεί καθολικό παρεκκλήσι. Τότε είναι που το κτίριο κρίνεται ακατάλληλο και εγκαταλείπεται. Το 1980 κηρύσσεται διατηρητέο, ακολούθως αγοράζεται από το ελληνικό δημόσιο και αποκαθίσταται στα πλαίσια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας «Θεσσαλονίκη 1997». Σήμερα λειτουργεί ως χώρος φιλοξενίας πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Οι φωτογραφίες είναι από την ιστοσελίδα της Μονής Λαζαριστών