Δεν πάει και πολύς καιρός από τότε που ξαναείδα την αριστουργηματική ταινία του
Τζίμ Τζάρμους, GhostDog: The way of the Samurai. Όσοι και όσες την έχετε δει, ξέρετε ότι αναφέρεται σε έναν άκρως εκκεντρικό ήρωα ο οποίος εκτελεί στόχους που του αναθέτουν κατά καιρούς, αλλά ζει την ζωή του ακολουθώντας τον αυστηρό κώδικα τιμής των Σαμουράι – αυτών των θρυλικών Ιαπώνων πολεμιστών, όπως αυτός περιγράφεται μέσα από τις σελίδες του Χαγκακούρε.
Χρειάζεται να πω πως η ταινία με έβαλε σε σκέψεις και στο μυαλό μου ξεπηδούσαν ερωτήματα το ένα μετά το άλλο;
Ένα από αυτά ήταν το πώς ένας άνθρωπος του σήμερα, θα μπορούσε να ζει ακολουθώντας μια ηθική αρκετά παλιά και εξόχως ιδιαίτερη και το αν είναι δυνατόν να επιβιώνει το πνεύμα και οι προσταγές του
Χαγκακούρεστην ηλεκτρονική εποχή. Όταν το παρελθόν καλύπτεται από τη στάχτη της νοσταλγίας και του ρομαντισμού, είναι δύσκολο να διακρίνεις τι ισχύει και τι όχι για μια εποχή που ούτε οι γηραιότεροι συγγενείς σου δεν ζούσαν για να σου δώσουν μια κάποια ιδέα του τι συνέβαινε.
Τι να κάνει λοιπόν, ένας άνθρωπος του σήμερα αν έχει απορίες και θέλει να διαβάσει και να μάθει για πράγματα και καταστάσεις εποχών περασμένων; Απλούστατα:
googl-άρει.
Στις αναζητήσεις μου λοιπόν για τους Σαμουράι, για τα σπαθιά τους και το πνεύμα τους, έπεσα πάνω σε κάτι που ονομάζεται
Aikido και τα μάτια μου σπίθισαν σαν παιδιού μπροστά σε μια μεγάλη κούπα με σοκολατένιο γάλα. Φυσικά, όπως καταλαβαίνεις, αυτό το άρθρο είναι αποτέλεσμα αυτής της αναζήτησης και θέλει να σε συμπαρασύρει σε ένα γιαπωνέζικο ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο, σε μια μάχη ανάμεσα σε σώματα ιδρωμένα και παλλόμενες ανάσες, σε μια μάχη που θεωρείται νικηφόρα μόνο αν διεξαχθεί και λήξει μέσα από τις αρχές της Αρμονίας και της Χάρης.
Λοιπόν, ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή και ας ενεργήσουμε σαν παλαίμαχοι κωπηλάτες, μπας και μπορέσουμε να επιβιβαστούμε σε καμιά γερή βάρκα για να είμαστε σε θέση να διασχίσουμε τον μεγαλειώδη ποταμό της Τέχνης του Aikido.
Ιδρυτής αυτής της ιδιαίτερης πολεμικής τέχνης, ήταν ο
Morihei Ueshiba. O– Sensei τον αποκαλούν με σεβασμό και αγάπη σε όλον τον κόσμο οι ασκούμενοι στην τέχνη που δίδαξε.
Γεννημένος το 1883 στην χώρα των Ανθισμένων Κερασιών, με φιλάσθενα και κλινήρη παιδικά χρόνια ( κάτι για το οποίο συμφωνούν όλοι οι βιογράφοι του ) αλλά με έντονα μελετηρή και βιβλιόφιλη διάθεση. Μελετώντας ένα σωρό πολεμικές τέχνες μεγαλώνοντας, εκπαιδεύτηκε στην τέχνη
Daitō-ryūaikijujutsu από το μεγάλο δάσκαλο της εποχής Takeda Sokaku και την εξέλιξε πηγαίνοντάς την μερικά βήματα παραπέρα δίνοντας στον κόσμο το Aikido: την τέχνη της αποφυγής της όποιας καταστροφικής δύναμης έρχεται καταπάνω σου, της διάσπασης της ισορροπίας του αντιπάλου / συνασκούμενου και τον πλήρη έλεγχό του μέσω λαβών και κλειδωμάτων στα σημαντικά σημεία του κορμιού του. Την τέχνη της εμφύσησης στον ασκούμενο μιας υψηλής αντιληπτικότητας και ευαισθησίας ούτως ώστε να τον φέρει σε θέση να καταλάβει ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να εισχωρήσει στο κέντρο του αντιπάλου και να γίνει ένα με αυτόν, ελέγχοντάς τον απόλυτα.
Διάβασα επίσης κάπου πως η κάθε κίνηση στο Aikido έχει παρθεί από την τέχνη στο σπαθί που είχαν οι Σαμουράι, γι'αυτό και ό,τι διδάσκεται στο
dojo για μάχη με χέρια γυμνά, μπορεί να γίνει κάλλιστα και με σπαθί ή μαχαίρι. Καθώς επίσης και πως ο χολυγουντιανός σταρ Steven Seagal το χρησιμοποιεί για τις ταινίες του κατέχοντας το 7ο dan, που τον καθιερώνει ως μια εξέχουσα φυσιογνωμία στο χώρο των πολεμικών τεχνών.
Τεχνικές επί τεχνικών, σπάθες και ξιφίδια, λαβές και πτώσεις και όλα αυτά γαρνιρισμένα με ονόματα εξωτικά (όπως
shōmen'uchi, yokomen'uchi, ganmen-tsuki, ushiro ryokatori) έφεραν το μυαλό και την περιέργειά μου σε συνθήκη πλήρους υπερδιέγερσης. Σε κάποια φάση, και ύστερα από την θέαση αμέτρητων βίντεο, αποφάσισα να κατευθυνθώ σε ένα dojo, να μιλήσω με κάποιον δάσκαλο –sensei ιαπωνιστί- και να δω από κοντά και μια προπόνηση.
Δημήτρης Ηλιόπουλος 2ο dan hombu dojo aikikai | Photo by: Ντάνιελ Προφήτης
Σε αυτό το σημείο θέλω να ευχαριστήσω τον sensei κ.
Δημήτρη Ηλιόπουλο 2ο dan hombu dojo aikikai (ο οποίος έχει μαθητεύσει δίπλα στους sensei Eamonn Devlin 5ο dan hombu dojo aikikai και Janet Clift5ο dan hombu dojo aikikai) για την παρακάτω μίνι συνέντευξη που μου παραχώρησε και για τις απορίες που μου έλυσε:
κ. Ηλιόπουλε, κατ' αρχάς τι σημαίνει Aikido;
Το Aikido είναι μια σύνθετη λέξη που αποτελείται από 3 παράγωγα.
ΑΙ που σημαίνει αρμονία(ισορροπία), ΚΙ που σημαίνει ενέργεια (ζωή) και DΟ που σημαίνει τρόπος (δρόμος). Θέλοντας να δώσουμε μια ελεύθερη απόδοση του όρου, θα μπορούσαμε να πούμε ότι σημαίνει το μονοπάτι της εναρμόνισης του σώματος με το πνεύμα.
Γιατί τον αποκαλούν δρόμο της ειρήνης;
Παρά το γεγονός ότι είναι μια πολεμική τέχνη, όπου έρχεσαι σε σύγκρουση με τον επιτιθέμενο σε σένα, προσπαθούμε να μην βλέπουμε το συνασκούμενό μας σαν έναν εχθρό που θέλουμε να καταστρέψουμε, αλλά σαν έναν κομμάτι του εαυτού μας με το οποίο θέλουμε να γίνουμε ένα.
Θεωρείτε ότι η άσκηση στο Tatami είναι μια επαρκής προσομοίωση μάχης;
Αρκετοί δάσκαλοι λένε την εξής φράση:
..κλάψε στο tatami, χαμογέλα στο πεδίο της μάχης... Έτσι λοιπόν η άσκηση μπορεί να γίνει με τρόπο ήρεμο και χαλαρό ή με ταχύτητα και δυναμισμό. Και οι δύο μέθοδοι είναι απαραίτητοι στη διδασκαλία, αλλά ποτέ δεν φτάνουν στην απόλυτη εξομοίωση με την πραγματικότητα και αυτό είναι απολύτως λογικό.
Η πραγματική μάχη είναι απρόβλεπτη, στην διεξαγωγή και στην έκβασή της μπορούν να συμβάλλουν αμέτρητοι παράγοντες που δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε κανένα tatami και σε καμιά προπόνηση. Σίγουρα όμως η άσκηση ανεβάζει πολύ τα ποσοστά της επαρκούς αυτοάμυνας σε μια δύσκολη κατάσταση.
Τι το διαφορετικό έχει το Aikido από όλες τις άλλες πολεμικές τέχνες;
Το Aikido είναι ένα
budo και κατατάσσεται στις λεγόμενες εσωτερικές πολεμικές τέχνες. Η ενασχόληση με αυτό έχει σαν απώτερο στόχο την καλλιέργεια του πνεύματος. Οι δάσκαλοί του ακολουθούν συνεργατική μέθοδο διδασκαλίας, όπου μέσω αρμονικών και κυκλικών κινήσεων μαθαίνουμε να ανατρέπουμε τη μάχη προς όφελός μας και να διατηρούμε την ισορροπία μας πατώντας γερά στα πόδια μας.
Σε πόσο καιρό θα δει κανείς αποτελέσματα;
Αμέσως. Με το πρώτο κιόλας μάθημα, έχει διδαχτεί και εκτελέσει βασικές αρχές αυτοάμυνας, έχει γυμνάσει το κορμί του με τρόπο πολύ διαφορετικό από τον συνηθισμένο, με αποτέλεσμα να φεύγει από την προπόνηση ήρεμος και ευδιάθετος βοηθώντας έτσι τον εαυτό του να πολεμάει αποτελεσματικότερα το άγχος και το στρες.
Υπάρχουν γυναίκες Aikidoka;
Ναι, βεβαίως και αρκετές μάλιστα. Στο εξωτερικό, το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο. Στο Aikido, δεν απαιτείται υπερβολική δύναμη για την εφαρμογή των τεχνικών και η αρμονία που εκφράζεται μέσα από τις κινήσεις του είναι κάτι που βρίσκει ανταπόκριση από πολλές γυναίκες.
Εγώ ο ίδιος μάλιστα, έχω μαθητεύσει σε γυναίκα δασκάλα, την sensei
Janet Clift 5ο Dan Aikikai Hombu Dojo της ομοσπονδίας Aikikai Ελλάδας.
Ποια τα πλεονεκτήματα για την υγεία κάποιου που ασκείται στο Aikido;
Το Aikido βοηθάει στο να αναπτυχθεί ο μυϊκός ιστός, να βελτιωθεί η φυσική κατάσταση, η διατήρηση της ισορροπίας, τα αντανακλαστικά, και η ευλυγισία. Επίσης, η προπόνηση μας βοηθά στην ορθότερη χρήση της αναπνοής μας και στην ενδυνάμωση του μυοσκελετικού μας συστήματος.
Η συνέντευξη έλυσε πολλές απορίες και η παρακολούθηση μιας εντατικής προπόνησης άλλες τόσες.
Είναι όμορφο πράγμα να βρίσκεται κανείς σε ένα dojo την ώρα του τελειώματος της προπόνησης, την ώρα που τα πρόσωπα είναι χαμογελαστά, χαρούμενα γιατί προσπάθησαν να εμπιστευτούν το κορμί τους στο συνασκούμενο, γιατί κατόρθωσαν να κάνουν ό,τι ο νους τους και οι προηγούμενες εμπειρίες τους υπαγόρευαν πως δεν μπορούν.
***
Κλείνω με τα λόγια του O-sensei:
..δεν χρειάζεται κάποιος λεφτά, κύρος, ακίνητα και δύναμη για να πραγματώσει την τέχνη της ειρήνης.
Κράτα μυαλό σου καθαρό και ανοιχτό όπως ο απέραντος ουρανός, ο μεγάλος ωκεανός και η υψηλότερη κορυφή, άδειο από σκέψεις και γέμισε τον εαυτό σου με τη δύναμη της γνώσης..
*πηγή
